İstanbul Valililiği tarafından yapılan basın açıklamasında "Geçici koruma kapsamında olmayan (kayıtsız ve/veya kimliği bulunmayan) Suriye uyruklu yabancılar, İçişleri Bakanlığımızın talimatı ile belirlenen illere sevk edilmektedir. İstanbul, geçici koruma kaydına kapalıdır. Geçici koruma kapsamında olmakla birlikte, İstanbul ilinde kaydı olmayan (diğer illere kayıtlı) Suriye uyruklu yabancıların, kayıtlı bulundukları illere geri dönmeleri için 20 Ağustos 2019 tarihine kadar süre verilmiştir." ifadeleri kullanıldı.
Valiliğin açıklamasında dikkat çeken "Geçici koruma kapsamında olan ve olmayanlar" ifadeleri ne anlama geliyor?
Suriyeliler mülteci değil "geçici koruma" sağlanıyor
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye'de kayıtlı Suriyeli insanlar için "Geçici Korumamız Altındaki Suriyeliler" ifadesini kullanıyor.
Göç İdaresine göre, Suriyelilere sağlanan koruma uluslararası literatüre göre “geçici koruma” olarak tanınıyor.
Geçici Koruma Yönetmeliği çerçevesinde sağlanan geçici koruma kapsamında ise "sınırları açma, geri göndermeme ve gelenlerin temel ve acil ihtiyaçlarının karşılanması" unsurlarının yerine getirilmesi gerekiyor.
Geçici koruma, "ülkesinden zorla ayrılan ve geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak veya bu kitlesel akın döneminde bireysel olarak sınırları geçen ve uluslararası koruma talebi bireysel olarak değerlendirmeye alınamayan yabancılara sağlanan koruma" olarak tanımlanıyor.
Suriyeliler ile ilgili doğru bilinen yanlışlar
Öte yandan İçişleri Bakanlığı ve İstanbul Valiliğinin açıklamaları kamuoyunda tartışma konusu oldu. Suriyeli sığınmacılara yönelik nefret söylemi ve süregelen dezenformasyon Türkiye gündeminde hızla yerini buldu.
Suriyelilerin hastanede sıra beklemediği ya da devletten maaş aldığı gibi temelsiz iddialar sosyal medyada yayılmaya devam ediyor. Mülteciler ve Sığınmacılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği gibi kuruluşlar, bu iddialara ve dezenformasyona karşı çalışmalar yürütüyor.
Örneğin, Mülteciler Derneği'nin araştırmalarına göre, Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan muayene öncelik sırasını belirleyen genelgeye göre,"Hastanelerde sıra beklemediği" söylenen Suriyeli hastalara Türkiye'de herhangi bir öncelik tanınmıyor. Hastanelerde yasal öncelik acil vakalar, engelli hastalar, hamileler, hizmetteki askeri personel, şehit yakınları, gazi ve gazi yakınları, 65 yaş üstü hastalar ile yedi yaşından küçük çocuklara veriliyor. Suriyeliler için böyle bir durum söz konusu değil.
Suriyeliler Türkiye'de hükümetten maaş da almıyor. Geçici koruma altındaki belirli şartları sağlayan Suriyelilere, Avrupa Birliği ülkeleri tarafından finanse edilen Avrupa Birliği projeleri ile nakdi yardım yapılıyor.