Türkiye'de Meteoroloji Genel Müdürlüğü, geçtiğimiz günlerde sıcaklıkların Mayıs - Haziran ayı normalinin üzerinde seyredeceğini açıkladı. "Afrika sıcakları"nın geldiğine dair alarm verilen bu günlerde sıcaklıkların sağlığa olumsuz etkisinden korunmak için önlem alınması gerekiyor.
Küresel ısınma ve iklim değişikliğine bağlı olarak dünya genelinde sıcaklıklar yükselmeye devam ederken, aşırı sıcaklar solunum güçlüğü ve kalp hastalıkları riskini artırarak ölüm oranlarını olumsuz yönde etkiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü, (DSÖ) yüksek sıcakların kötü etkisinden korunmamız için bazı önerilerde bulunuyor.
Yaşam alanınızı serin tutun
Öncelikli hedef, çok sık vakit geçirilen alanları serin tutmaya çalışmak olmalı. Özellikle sabah saat 08:00 ve 10:00, öğlen 13:00'te ve akşam 22:00'den sonra evin sıcaklığını kontrol etmekte fayda var. Oda sıcaklığı gün içinde 32 derecenin, gece boyunca ise 24 derecenin altında olmalı. Bu önlem, 60 yaş üzeri veya kronik sağlık sorunu olanlar için ayrıca önemli.
Geceleri ve sabah erken saatlerde serin havadan faydalanmak için pencerelerin hepsini açmak (eğer güvenliyse) bir çözüm olabilir. Tabii dışarıdaki hava sıcaklığı içeriden daha düşükse.
Evin içerisindeki ısı miktarını azaltmak için özellikle gün içinde güneşe bakan pencerelerdeki panjur ya da perdeler kapatılmalı. Yapay aydınlatma ve mümkün olduğunca çok sayıda elektrikli cihazı kullanım dışı bırakmak da ısıyla mücadeleye yardımcı olacaktır.
Elektrikli fanlar kısa süreli serinlik sağlasa da eğer sıcaklık 35 dereceden yüksek ise hastalıklara karşı korumada etkili olmayabilir.
Vücudunuzu serin tutun
Vücut sıcaklığını dengede tutmak için yapılması gerekenlerin başında bol sıvı tüketmek geliyor. Aşırı sıcaklarda özellikle bol miktarda su içmek şart.
Gece boyunca evin içerisindeki en serin odada vakit geçirmek, bu mümkün değilse günde birkaç saat klimalı ortamlarda bulunmak vücut sıcaklığını azaltmaya imkan verebilir.
Günün en sıcak zamanlarında özellikle öğlen ve öğleden sonraları dışarıda durulmaması gerekiyor.
Vücudu çok zorlayan ağır fiziksel aktiviteleri gün içerisinde yapmamaya özen gösterilmeli, bunun için en ideal saat sabah 04:00 ile 07:00 arası. Mümkün olduğunca gölgede kalınmalı, şapka ve güneş gözlüğü eksik edilmemeli.
Soğuk duş almak işe yarayacaktır, alternatif olarak soğuk bezler ve havlularla vücut serinletilebilir.
Kıyafet seçiminde doğal, hafif ve bol kumaşları tercih etmek de terleme oranını düşürmenize yardımcı olur.
Çok sıvı almak yararlı ancak kafeinden ve şekerden uzak durmak gerekiyor.
Protein oranı yüksek yiyeceklerden aşırı sıcaklarda kaçınmalı.
İhtiyacı olanlara yardımcı olun
Tek başına yaşayan tanıdıkları arada bir kontrol etmek, olası bir problemin çözümünde rol oynayacaktır. Yaşlı ve bakıma muhtaç insanları aşırı sıcaklarda yalnız bırakmamaya özen gösterilmeli. Bu insanlar mümkünse günde en az bir kez ziyaret edilmeli.
Eğer bu kişi ilaç kullanmak durumda ise tedaviyi uygulayan doktora sıcaklarda bu ilacın sıvı dengesini nasıl etkileyeceğini sorabilirsiniz.
Aşırı sıcaklarda karşılaşılacak olası problemleri çözebilmek için ilk yardım eğitimi almak oldukça yararlı olacaktır. İlk yardım kursuna katılmak bir hayat kurtarmanıza fırsat verebilir.
Sağlık probleminiz var ise daha dikkatli davranın.
Sağlık problemi olanlar aşırı sıcaklarda biraz daha dikkatli davranmalı. Örneğin ilaçların etkisini kaybetmemesi için 25 derecenin altında ya da buz dolabında saklamak gerekiyor.
Kronik bir hastalıktan mustarip olanlar, aşırı sıcaklarda kendilerini nelerin beklediğine dair tıbbi yardım almalı.
Zayıflık, baş dönmesi, kafa bulanıklığı hissedildiğinde sıvı tüketmeye ve vücut ısısını düşürmek için serin bir yerde dinlenmeye dikkat edilmeli. Belirtiler uzun sürerse doktora danışılmalı.