Petrol fiyatlarının 2014'ten bu yana ilk kez 80 dolar seviyelerini görmesi, uzun bir aradan sonra tekrar pahalı petrol döneminin mi başlayacağına dair soru işaretlerini artırdı.
Petrol fiyatlarının tarihi seyri
1973'e kadar oldukça ucuz seyreden petrol fiyatları bu tarihte OPEC'in İsrail'i destekleyen ülkelere petrol ihracını durdurma kararıyla bir pahalı petrol dönemi başlatmıştı.
1980'li yılların ortasında ise küresel çapta petrol talebinin durağanlaşması ve petrol arzının artmasıyla başlayan ucuz petrol dönemi 2003-2004 dönemine değin sürmüştü.
2003-2004'ten itibaren petrol coğrafyalarında savaş risklerinin artması, küresel çapta yerinde sayan arz ve artan talep nedeniyle yeniden petrol fiyatları artışa geçmiş ve ilk kez 100 doları aşan seviyelere çıkmıştı.
2014'ten itibaren ise petrol arz ve talep dengelerinin yeniden değişmesiyle petrol fiyatları düşüşe geçmişti.
Fiyatlar neden artıyor?
Uzmanlar petrol fiyatlarının yeniden artışa geçmesinde iki ana faktörün rol oynadığını düşünüyor:
- Koronavirüs salgını sonrasında ekonomilerin toparlanma sürecinde artan petrol talebi ve bunun psikolojik etkisi
- Petrol üreticisi ülkelerin önceki yıllara göre arzı kısmada daha ortak hareket etmesi
Önceki yıllarda arzın kontrolünde anlaşamadığı gözlemlenen Suudi Arabistan ve Rusya gibi dünyanın en büyük petrol üreticisi ülkeler, artık fiyatların düşmemesi için daha çok ortak hareket ediyorlar.
Günde 11 milyon varil petrol üretimiyle dünyanın en büyük petrol üreticisi olan ABD ise petrol üretimini içe dönük gerçekleştirdiğinden, büyük miktarlarda petrol ihracatçısı olan Rusya ve Suudi Arabistan kadar petrol fiyatlarında rol sahibi olamıyor.
Bununla beraber günlük petrol talebi 20 milyon varil seviyesinde olan ABD'nin devasa miktarlardaki petrol ithali talebi de petrol fiyatlarını yüksek tutuyor.
Uzmanlar petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemdeki seyrini talepten çok arzın yönlendireceği kanaatinde. En büyük petrol ihracatçısı ülkelerin fiyatların düşmemesi için arzı ortak kararla düşük tutmaya devam etmesi durumunda yeniden pahalı petrol dönemine girilebileceği belirtiliyor.
Petrol talebinin çok büyük kısmını ithalatla karşılayan Türkiye'de küresel çapta pahalı petrol dönemine girilme ihtimalinin, yüksek döviz kurları sorunuyla birleşmesi durumunda akaryakıt fiyatlarında yüksek miktarlarda zamlarla sonuçlanması bekleniyor.
Kaynak: Mepa News