Hindistan'da genel seçimde oy verme işlemi 11 Nisan'da başlayacak. 7 aşamalı seçim süreci 19 Mayıs'ta sona erecek ve oylar 23 Mayıs'ta sayılmaya başlanacak.
900 milyon seçmeni ile Hindistan'da dünyanın gelmiş geçmiş en büyük seçimleri yapılacak.
Peki Hindistan dünya nüfusunun yüzde 12'sine denk düşen bu kadar insanla seçim sürecini nasıl işletiyor?
Himalaya Dağları'ndan kıyı şeridine
Seçim Kurulu'na göre cevap; "özgür ve adil seçimler" yoluyla…
Bu kurul 29 eyalette ve merkezi hükümete bağlı yedi bölgede seçimleri organize ediyor.
Kuzeyde Himalayalar'daki dağlık bölgelerden, merkeze doğru inen geniş ovalara, batıdaki çöle, ülkeyi kaplayan ormanlara ve uzun kıyı şeridine kadar farklı yapılardaki çok geniş bölgeler bunlar.
Bir milyona yakın sandık kuruluyor. Bazıları ulaşması zor bölgelerde oluyor. Örneğin kuzeyde 4440 metre yüksekteki Himaçal Pradeş bölgesindeki seçmenlere ulaşmak için 20 km yol yürümek gerekiyor. Üstelik sırtlarında oksijen tüpleri, uyku tulumları, yiyecek, el feneri, oy kullanma cihazları olmak üzere…
Helikopterler ve develer
Devasa ülkede her seçmene ulaşmak için çok çaba göstermek, en ilkelinden en gelişkinine tüm ulaşım araçlarını, fillerden develere, kayıktan bisiklete, helikopter ve trene kadar her şeyi kullanmak gerekiyor.
Seçimlerde 10 milyon kişi görev yapacak, yani kabaca İsveç'in nüfusu kadar. Ek olarak milisler, gözlemciler, hükümetin atadığı memurlar, öğretmenler de seçimde görev alacak.
Herhangi bir kayırma olmaması için görev alanları kurayla belirleniyor. Hepsi de görev bölgelerindeki ihtiyaçları karşılamak için eğitimden geçiriliyor.
Sandıkta şiddet ve sahtecilik
Sandık görevlileri karmaşık sorunlarla baş edebilecek şekilde donatılıyor.
Örneğin kuzeydeki Bihar eyaleti "sandık ele geçirme" olaylarıyla biliniyor, bir partinin taraftarları sandığı işgal edip sahte isimlerle oy kullanıyor.
Bundan dolayı seçmenlerin katılımı, özellikle kadınlar açısından düşük oluyor. Ancak elektronik oy kullanma makineleri sayesinde bu usulsüzlükler artık daha az yaşanıyor.
Seçim Kurulu bu sorunu oy kullanma sürecini 6-7 aşamaya ayırarak gidermeye çalışıyor. Böylece her sandığın güvenliğini sağlamak üzere güvenlik güçlerinin bir bölgeden diğerine transferi mümkün oluyor.
Bu tür önlemlere rağmen, 2014 seçimlerinde, seçimlerle bağlantılı olan ve ölümle sonuçlanan birçok şiddet olayı yaşandı. Bunlar daha çok Keşmir, Carkhand ve Assam eyaletlerinde meydana geldi.
Bu seçimlerde de benzer olayların yaşanmaması için geniş önlemler alınıyor. Carkhand'da silahlı bir sol grubun yerleştirdiği söylenen mayınlar temizleniyor. Assam'da ise güvenlik tedbirleri artırılıyor.
Seçim tarihleri ve parti sembolleri
Bu yılki seçimler 6 haftaya yayılacak; 543 seçim bölgesinde binlerce aday yarışacak.
Eski Seçim Kurulu Başkanı T.S. Krishnamurthy, "Devam etmekte olan seçmen kayıtları süreci hariç, hazırlıklara bir yıl öncesinden başlandığını" söylüyor.
Lojistik ve seçimlerle ilgili yasal düzenlemeler
Ancak seçimlerdeki en büyük sorun lojistik değil, siyasi partileri düzenleme süreci.
Hindistan'da partilerin seçim sürecinde seçmene para ve eşya dağıtmasına sık rastlanıyor.
Bunun nedenlerinden biri rekabetin kızışması. Seçimlere katılan parti sayısı 1951'de 55 iken bugün 464.
Partilerin finansmanı ile ilgili kaygılar da söz konusu. Seçim kurulları, finansman konusundaki ihlallerle ilgili uyarılarda bulunabiliyor, ama adayları diskalifiye edemiyor, sadece ender durumlarda sembollerini kullandırtmıyor.
Siyasi partilerin kullandığı sembollerden bazıları
Şu sıralar ise ülke çapında son dakika hazırlıkları yapılıyor.
Örneğin, güneydeki Telangana eyaletinde bir koltuk için çok sayıda aday yarışıyor. Eski elektronik sayım makineleri en fazla 64 isme ayarlı. Burada ise 185 aday var. Daha fazla isme uyarlanmış yeni makinelerin zamanında yetiştirilmesine çalışılıyor.
Her şeye rağmen seçim kurulu seçim sürecinin pürüzsüz işleyeceğine inanıyor.
Öyle ki, Seçim Kurulu Başkan Yardımcısı Umesh Sinha, bu seçimde tarih yazılacağını, ilk kez bu kadar çok adayı kapsayan oy pusulası ve sayım makinesi kullanılacağını belirtiyor.
Peki tüm bunlar seçime katılma oranını artıracak veya "özgür ve adil" seçimleri garantiye alabilecek mi?
Bunu anlamak için 23 Mayıs'ı beklemek gerekecek.