Filistin'in önde gelen siyasi ve askeri hareketlerinden İslami Direniş Hareketi (Hamas), başta Gazze olmak üzere Filistin'in çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteriyor.
Hamas nasıl kuruldu?
1987 yılının Aralık ayında, Filistin'de başlayan Birinci İntifada'nın başlangıcında kurulan Hamas, kısa süre içerisinde bölge çapında adını duyuracak bir hareket haline gelecekti.
Filistin meselesinde o yıla kadar adını duyuran çatı oluşum olan sol ağırlıklı Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) içerisindeki İslami eğilimli kesimler ve Filistin'de Müslüman Kardeşler mensuplarınca teşkil edilen oluşum, özellikle Gazze'de etkin duruma geldi.
FKÖ içerisinde farklı görüşlerden birçok yapı bulunuyordu.
Zaman içerisinde El Fetih ve Filistin Kurtuluş Örgütü gibi yapıların İsrail ile uzlaşma yoluna gitmesi, parçalanması veya etkinliğini yitirmesi, Hamas'a yönelik teveccühü artıracaktı.
Hamas'ın kuruluş sürecinde, küresel cihat yanlısı hareketin önde gelen isimlerinden Abdullah Azzam da önemli rol oynadı.
Grubun lideri ise, Filistin meselesinin sembol isimlerinden Şeyh Ahmed Yasin'di.
Filistin'de silahlı mücadelenin zirve yaptığı yıllardan 2000'li yılların başına kadar Hamas, İsrail'de sivil ve askeri alanlara yönelik saldırılarıyla anıldı.
Siyasi süreç
Filistin'deki savaş süresince birçok önemli liderini kaybeden grup, 2007 yılında Filistin'de seçimlerde galip geldi.
Ancak buna rağmen El Fetih lideri Mahmud Abbas'ın Batı Şeria'da yönetimi bırakmaması, Filistin'i fiilen ikiye bölecekti. Hamas Gazze'yi kontrol altına alırken, Batı Şeria El Fetih'te kaldı.
Bu yılları takiben Hamas'ın etki alanı Gazze merkezli olarak sınırlansa da Hamas Batı Şeria'da da ilerleyen yıllarda etkinliğini artırdı. Grubun öncülüğündeki Filistinli güçler Gazze'de İsrail ile birçok çatışmaya girerken, Gazze Şeridi Filistin'in geri kalanından izole edildi. İsrail'in Gazze'ye yönelik hava, kara ve deniz ablukası halen sürüyor.
Hamas ise silahlı kanadı olan İzzeddin El Kassam Tugayları'nı güçlü bir şekilde muhafaza ederken, özellikle son süreçte siyasi yöntemlere verdiği ağırlıkla da gündeme geldi.
Grubun siyasi temsilcileri, bölgede İran, Türkiye, Katar, Ürdün, Esed rejimi, Mısır gibi birçok aktörle yakın temas içerisinde kaldı.
Hamas, kuruluşunun 36 yıl sonrasında Filistin'in en etkin gücü olmayı sürdürüyor.
Kaynak: Mepa News