Fransız hükümeti, Ukrayna'nın işgalinin ardından Rusya'ya olan bağımlılığını azaltmak için yeniden işlenmiş uranyumu dönüştürmek ve zenginleştirmek için bir tesis kurma seçeneğini "ciddi bir şekilde" değerlendirdiğini açıkladı.
Şu anda dünyada nükleer enerji santrallerinde kullanılmak üzere yeniden işlenmiş uranyumu dönüştüren tek tesis Rusya'da bulunuyor.
Fransız sanayi ve enerji bakanlığı Perşembe günü geç saatlerde AFP'ye yaptığı açıklamada "Fransa'da yeniden işlenmiş uranyumu dönüştürmek için endüstriyel bir proje yürütme seçeneği ciddi bir şekilde inceleniyor" dedi.
Bakanlık, "İlgili koşullar halen incelenmektedir" dedi.
Açıklama, Fransız Le Monde gazetesinin, Moskova'nın Ukrayna'ya karşı savaşı üçüncü yılına girerken, devlete ait enerji kuruluşu EDF'nin Rusya ile uranyum ticaretini durdurmak için acil bir planı olmadığını söylemesinin ardından geldi.
Çevre ve iklim örgütü Greenpeace, Moskova'nın Ukrayna'yı işgaline rağmen Rusya ile Fransa arasındaki uranyum ticaretinin devam etmesini kınadı ve Fransa'yı Rusya'nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom ile bağlarını kesmeye çağırdı.
Greenpeace Fransa'dan Pauline Boyer Cuma günü AFP'ye yaptığı açıklamada, "Emmanuel Macron Ukrayna konusunda tutarlı bir duruş sergilemek istiyorsa, Fransız nükleer endüstrisinin Rosatom ile işbirliğini durdurmalı ve Rus sözleşmelerinin feshedilmesini talep etmelidir" dedi.
Boyer, "Şimdilik, Ukrayna'ya verdiği 'sınırsız desteğin' tek bir sınırı var: Rosatom ile yaptığı iş" diye konuştu.
Le Monde'a göre, EDF'nin nükleer yakıt bölümü başkanı Jean-Michel Quilichini, şirketin Rosatom'un bir yan kuruluşu olan Tenex ile 2018'de yaptığı sözleşmeyi sürdürmeyi planladığını söyledi.
Sözleşme, Fransız nükleer santrallerinden elde edilen yeniden işlenmiş uranyumun Sibirya'nın batısındaki Seversk (eski adıyla Tomsk-7) kasabasında bulunan bir tesise gönderilmesini ve burada dönüştürüldükten sonra nükleer santrallerde kullanılmadan önce yeniden zenginleştirilmesini içeriyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Şubat 2022'de Ukrayna'ya asker göndermesinden bu yana Batı, Moskova'ya çeşitli yaptırımlar uyguladı ancak Rusya'nın nükleer gücü neredeyse hiç zarar görmedi.
"AFP'nin ulaştığı EDF, Rusya'dan gelen zenginleştirilmiş ve yeniden işlenmiş uranyum tedarikinin oranını belirtmeden, "coğrafi kaynaklarını ve tedarikçilerini çeşitlendirmeyi en üst düzeye çıkardığını" söyledi.
"Ne meşru ne de etik"
Greenpeace, EDF'nin Rosatom ile yaptığı anlaşmayı sürdürmekte ısrar etmesinin "skandal" olduğunu söyledi.
Boyer, "EDF'nin, Vladimir Putin'in hizmetinde olan, Ukrayna'daki Zaporizhzhia elektrik santralini iki yıldan uzun bir süredir yasadışı olarak işgal eden ve bu savaşta Rusya tarafından körüklenen nükleer tehdide katılan Rosatom ile iş yapmaya devam etmesi ne meşru ne de etiktir" dedi.
EDF, birkaç ortakla birlikte "2030 yılına kadar Batı Avrupa'da yeniden işlenmiş uranyum dönüştürme tesisinin inşasını" görüştüklerini söyledi.
Greenpeace 2021'de yayınladığı bir raporda "Fransız nükleer endüstrisinin Fransız topraklarında böyle bir tesisin inşasına hiç yatırım yapmamış olması, zahmetli ve kar getirmeyen bir endüstriyel sürece ilgi gösterilmediğini gösteriyor" dedi.
Fransa'yı Sibirya'yı "Fransız nükleer endüstrisi için bir çöplük olarak" kullanmakla suçladı.
Fransa son yıllarda yerli uranyum yeniden işleme endüstrisini yeniden canlandırmaya çalışıyor.
EDF, Şubat ayı başlarında Fransa'nın güneydoğusundaki Cruas nükleer santralindeki bir reaktörün ilk geri dönüştürülmüş uranyum yakıt yükü kullanılarak yeniden çalıştırıldığını söyledi.
Kaynak: Mepa News, AFP