ABD Başkanı Joe Biden'ın Beyaz Saray'da yaptığı konuşmadan bu yana üçüncü gününe giren şiddetli çatışmalar nedeniyle Pazartesi günü Gazze'de ateşkes ve esirlerin serbest bırakılmasını öngören planla ilgili şüpheler giderek arttı.
Biden Cuma günü, "kanlı saldırıları sona erdirecek, tüm esirleri serbest bırakacak ve Hamas'ın iktidarda olmadığı harabeye dönmüş Filistin topraklarının yeniden inşasına öncülük edecek, İsrail'in üç aşamalı planı" olarak adlandırdığı bir açıklama yaptı.
Ancak Netanyahu'nun ofisi İsrail'in 7 Ekim saldırısıyla başlayan savaşı, "Hamas'ın askeri ve idari kabiliyetlerinin yok edilmesi" de dahil olmak üzere tüm "hedeflerine ulaşana kadar" sürdüreceğini vurguladı.
İsrail medyası Biden'ın konuşmasının ve herhangi bir ateşkesin ne kadar süreceği ve kaç esirin ne zaman serbest bırakılacağı gibi bazı önemli ayrıntıların Netanyahu'nun ekibiyle ne ölçüde koordine edildiğini sorguluyor.
Hamas Cuma günü yaptığı açıklamada Biden'ın taslağını "olumlu" bulduğunu söyledi ancak o zamandan bu yana tıkanan müzakerelerle ilgili resmi bir yorumda bulunmadı, arabulucular Katar, Mısır ve ABD de yeni bir müzakere süreci başlatacaklarını duyurmadı.
İsrail hükümet sözcüsü David Mencer Pazartesi günü Netanyahu'nun Biden'ın sunduğu taslağın sadece "kısmi" olduğunu ve plan kapsamında çatışmaların sadece "rehinelerin iadesi amacıyla" geçici olarak duracağını söylediğini aktardı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby Pazar günü yaptığı açıklamada "Hamas'ın öneriyi kabul etmesi halinde... İsrail'in de evet diyeceğine dair beklentimiz var" ifadelerini kullanmıştı.
Dışişleri Bakanlığı, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in savaş kabinesi üyesi Benny Gantz ve Savunma Bakanı Yoav Gallant ile yaptığı telefon görüşmesinde İsrail'i plan konusunda "takdir ettiğini" söyledi.
Ancak dokuzuncu ayına girmek üzere olan ve 2,4 milyon insanın yaşadığı kıyı bölgesini harabeye çeviren İsrail saldırılarında bombardıman ve kara çatışmaları şimdilik hafifleme belirtisi göstermiyor.
Pazartesi günü İsrail ordusu, geçtiğimiz günlerde kuvvetlerinin "Gazze Şeridi'nde 50'den fazla hedefi" vurduğunu söyledi. Gazze'deki hastaneler gece boyunca düzenlenen saldırılarda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu en az 19 kişinin öldüğünü bildirirken İsrail’in hedef aldığı noktalar sivil yaşam alanlarıydı.
Netanyahu bir video mesajında "onları (rehineleri) geri getirmek için büyük çaba sarf ettik, ancak bu çaba sırasında savaşın hedeflerini, özellikle de Hamas'ın ortadan kaldırılmasını aklımızdan çıkarmadık.
Her iki görevi de tamamlamakta ısrarlıyız. Bu planın bir parçası" dedi.
Şiddetli çatışmalar
Gazze'deki Sağlık Bakanlığı Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardıman ve kara saldırısında tamamına yakını sivil olmak üzere en az 36.479 Filistinlinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Birleşmiş Milletler uydu analiz ajansına göre, savaşın patlak vermesinden bu yana Gazze Şeridi'ndeki tüm yapıların yaklaşık yüzde 55'i yıkıldı ve hasar gördü
BM ajanslarına göre, özellikle Gazze'nin Mısır sınırı yakınlarındaki Refah bölgesinde şiddetli çatışmalar yaşandı ve sivillerin çoğu bir kez daha yerlerinden edildi.
AFP'ye konuşan görgü tanıkları, başta Tel es Sultan mahallesi olmak üzere Refah'ta ve bölgenin kuzeyindeki Gazze Şehri'nde hava saldırıları ve topçu bombardımanı rapor edildiğini söyledi.
Ordu, askerlerin "terör altyapısı ve büyük miktarda silah buldukları" Refah bölgesinde "hedefli operasyonlar" yürüttüğünü söyledi. Ancak hedef alınan noktaların tamamı sivillerdi.
Gazze'deki Avrupa hastanesi, İsrail'in güneydeki ana şehir Han Yunus yakınlarında bir eve düzenlediği hava saldırısında 10 kişinin yaşamını yitirdiğini ve çok sayıda kişinin yaralandığını açıkladı.
El Aksa Şehitleri Hastanesi'ne göre, Bureyc mülteci kampının merkezindeki bir ailenin evine düzenlenen saldırıda altı kişinin öldüğü bildirildi.
Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Bassal Cebaliye'de yaptığı açıklamada ekiplerinin son haftalarda "360'tan fazla şehidi çıkardığını" ve "hala enkaz altında aileler olduğunu" söyledi.
Savaş sonrası senaryolar
Kırılgan bir aşırı sağcı koalisyon hükümetine liderlik eden sertlik yanlısı Netanyahu, ülke içinde birçok taraftan gelen yoğun bir baskı altında.
Esirlerin yakınları ve destekçileri, ateşkes anlaşması yapması talebiyle kitlesel protesto gösterileri düzenlerken, başbakanın aşırı sağcı koalisyon müttefikleri de bunu yapması halinde hükümeti düşürmekle tehdit ediyor.
Biden'a göre İsrail'in üç aşamalı teklifi, İsrail güçlerinin Gazze'nin tüm yerleşim bölgelerinden çekilmesini ve ilk rehine-tutsak takasını öngören altı haftalık bir aşamayla başlayacak.
Daha sonra her iki tarafın da kalıcı bir ateşkes için müzakere edeceğini ve ateşkesin görüşmeler devam ettiği sürece süreceğini belirten Biden, "bu savaşın sona ermesinin zamanı geldi" dedi.
Aşırı sağ partilerin liderleri olan Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, ateşkes önerisini onaylaması halinde hükümetten ayrılacakları tehdidinde bulundular.
Netanyahu'yu Gazze için savaş sonrası bir planın olmaması nedeniyle eleştiren Gallant, Pazar günü yaptığı açıklamada İsrail'in savaş sona erdikten sonra bölgeyi yönetmek için Hamas'a karşı "bir yönetim alternatifini değerlendirdiğini" söyledi.
BM ve diğer yardım kuruluşları aylardır kuşatma altındaki bölgede kıtlık tehlikesinin yaklaştığı uyarısında bulunuyor.
Deyr el Belah'taki bir hastanede 33 yaşındaki Emira el Tavil AFP'ye yaptığı açıklamada yetersiz beslenmeden muzdarip zayıf oğlunun "tedaviye ve süte ihtiyacı olduğunu ancak Gazze'de hiç süt bulunmadığını" söyledi.
Kaynak: Mepa News, Ajanslar