Hamas'ın İsrail'in taahhütlerini yerine getirmesi durumunda ateşkes anlaşmasına uyacağını ve İsrailli esirleri planlandığı gibi serbest bırakacağını açıklamasının ardından onlarca prefabrik ev ve buldozer Refah sınır kapısının Mısır tarafında Gazze'ye girmeyi bekliyor.
İsrailli yetkililerin bu araçların Mısır'ın Gazze sınırı boyunca uzanan Philadelphi koridorundan geçmesine ve ardından İsrail kontrolündeki Kerem Ebu Salim geçişi üzerinden Filistin bölgesine girmesine izin vermesi bekleniyor.
Başta yerinden edilmiş Filistinliler için geçici konutlar olmak üzere yardımların girişi İsrail tarafından geçen ayki ateşkes anlaşmasına aykırı bir şekilde engelleniyordu.
Bu durum Hamas'ın, yardım akışı ve diğer ihlaller çözülene kadar rehinelerin serbest bırakılmasını erteleyeceğini açıklamasına yol açtı.
Donald Trump ve Binyamin Netanyahu'nun saldırıları yeniden başlatma tehdidinde bulunmasının ardından Refah'taki konvoylar ateşkes anlaşmasının devam edeceğine dair iyimserliği arttırsa da İsrail başbakanlık sözcüsü İsrail ve Hamas arasındaki anlaşmazlıkların devam ettiğini ve yardımların henüz Gazze'ye girmediğini söyledi.
İsrail geçtiğimiz ay boyunca ateşkes anlaşmasındaki “insani protokolün” bir parçasını oluşturan prefabrik evlerin ve buldozerlerin girişini engellemişti.
Bu durum enkazı temizleme, kayıpları arama ve enkaz altında kalan binlerce kurbanın cesedini çıkarma çabalarını ciddi şekilde engelledi.
Bu hafta başında Filistin Sağlık Bakanlığı ateşkesin başladığı 19 Ocak'tan bu yana en az 641 cesedin çıkarıldığını ancak binlerce kişinin daha enkaz altında olduğunun düşünüldüğünü açıkladı.
Yerlerinden edilen yüz binlerce Filistinli, sadece evleri yıkıldığı için değil, aynı zamanda kanalizasyon sistemleri, su kuyuları ve elektrik şebekeleri de dahil olmak üzere altyapının tamamen tahrip olması nedeniyle son üç haftadır Gazze'nin kuzeyindeki evlerine dönmenin imkansız olduğunu gördü.
Yolları kapatan molozların temizlenmesi ve hayati önem taşıyan altyapının onarılması için gelen binlerce taleple başa çıkamayan Gazze Belediyesi, gerekli araç ve ekipman eksikliği nedeniyle bu taleplere cevap veremiyor.
Çarşamba günü Gazze'ye şimdiye kadarki en yüksek sayıda yardım kamyonu girdi ve İsrail ilk kez ateşkes anlaşmasının gerektirdiği günlük kotayı karşıladı.
Toplam 801 kamyon Gazze'ye girerken, bunların 231'i İsrail'in kısıtlamaları nedeniyle gıda ve su da dahil olmak üzere insani yardıma erişimde ciddi sıkıntılar yaşayan Gazze'nin kuzey kesimine yöneldi.
Kuzeydeki yardım eksikliği ve İsrail'in yardım dağıtımı konusunda ABD tarafından belirlenen kurallara uymaması daha önce uluslararası yardım grupları tarafından 19 sayfalık bir raporla eleştirilmişti.
Ateşkes anlaşmasının ikinci aşaması
48.200 Filistinlinin öldürüldüğü, milyonlarcasının yerinden edildiği ve Gazze Şeridi'nin enkaza döndüğü 15 aylık acımasız şiddetten sonra, çatışmaların durdurulması ve Filistinli tutuklu ve mahkumların İsrailli rehinelerle takas edilmesi planı bir miktar sükunetin ve hatta savaşın sona ereceğinin habercisi gibi görünüyordu.
Ancak Trump'ın ABD başkanı olarak göreve başlaması ve iki milyon Filistinliyi Gazze'den “temizleyip” Gazze'ye “sahip olma” planını ilan etmesinin yanı sıra Hamas'ın İsrail'in anlaşma şartlarına uymadığı yönündeki suçlamaları ateşkesin sorgulanmasına yol açtı.
Hamas, ateşkesin başlamasından bu yana İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına ek olarak, İsrail'in yerinden edilmiş Filistinlilerin kuzey Gazze 'ye dönüşünü ve ateşkes anlaşmasının temel taahhütlerinden biri olan yardımların artırılmasını da geciktirdiğini söyledi.
Bu arada İsrail'de hala Gazze'de tutulan esirlerin aileleri de anlaşmanın çökmesinden korkuyor ve Netanyahu'yu anlaşmayı kasıtlı olarak sabote etmekle suçluyor.
İsrail ateşkes anlaşmasını defalarca ihlal etti, yardımları engelledi ve savaşı sona erdirecek ve tüm esirleri serbest bırakacak müzakereler konusunda ciddi olduğuna dair çok az kanıt gösterdi.
Salı günü Filistin Sağlık Bakanlığı ateşkesin başlamasından bu yana İsrail ordusu tarafından 92 kişinin öldürüldüğünü ve 822 kişinin yaralandığını açıkladı.
Hamas'ın İsrail'e bir sonraki esir grubunun her zamanki gibi Cumartesi günü serbest bırakılmasını istiyorsa anlaşma şartlarına uyması çağrısında bulunmasının ardından Netanyahu ve Trump, bunun yerine yaşayan tüm esirlerin serbest bırakılmaması halinde “kıyametin kopacağı” tehdidinde bulundu.
Filistinli grup yaptığı açıklamada anlaşmaya bağlı olduğunu ve anlaşmanın çöktüğünü görmek istemediğini belirtti.
Hamas sözcülerinden Abdüllatif el Kanu, arabulucuların İsrail'in insani protokole uymasını ve Gazze'de tutulan İsrailli rehinelerle İsrail tarafından tutulan Filistinli esirlerin takasına Cumartesi günü yeniden başlamasını sağlamaya çalıştıklarını söyledi.
Kanu, Hamas'ın “[ateşkesi] uygulamaya ve işgalin -İsrail- taahhüt ettiklerini tam olarak uygulamaya mecbur bırakmaya istekli olduğunu” da sözlerine ekledi.
Filistinli kaynaklar İsrail gazetesi Haaretz'e yaptıkları açıklamada iki tarafın ateşkesin ikinci aşaması üzerinde anlaşmaya vardığını, Cumartesi günü üç esirin serbest bırakılacağını ve İsrail'in Gazze'ye yardım girişini arttıracağını söyledi.
Yardımların çoğunlukla çadır, gaz ve tıbbi malzeme içereceğini bildiren Haaretz, prefabrik evlerin girişinin komşu Mısır'daki üretim sürecine bağlı olacağını ekledi.
Öte yandan Al Jazeera, İsrail ve Hamas arasında Gazze'de ateşkes anlaşmasının uygulanmasına devam edilmesine yönelik görüşmelerin başarıya ulaştığını bildirdi.
Kaynak: Mepa News, Middle East Eye