Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas) ile Esed rejimi arasındaki ilişkilerin son dönemde tekrar güçlenme eğiliminde olduğu bildiriliyor.
İran rejimi bağlantılı Mehr News'in Lübnan merkezli El Ahbar'dan aktardığı habere göre, taraflar aralarındaki buzları eritmeye hazırlanıyor.
10-21 Mayıs tarihleri arasında Gazze Şeridi'nde yaşanan çatışma sürecinin ardından taraflar arasında temasların sıklaştığı, ilişkilerin tekrar tesis edilmesi için hazırlıkların sürdüğü vurgulanıyor.
Hizbullah'ın da Hamas ile Esed rejimi arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi için aracılık yaptığı ifade ediliyor. Rejim lideri Beşar Esed'in son savaşın ardından Hamas'ı tebrik ettiği, Hamas'ın da buna olumlu karşılık verdiği belirtiliyor.
Hamas'ın, özellikle askeri kapasitesini artırmak için Suriye topraklarının kullanımına önem verdiği, bu paralelde rejimle ilişkilerin tesis edilmesine taraftar olduğu düşünülüyor.
"Esed ile ilişkileri kesmek hataydı"
Hamas'ın üst düzey isimlerinden Mahmud Zahar, 2019 yılı Temmuz ayında verdiği bir röportajda Esed ile ilişkileri kesmenin hata olduğunu söylemişti.
Lübnan merkezli El Nahda News'e konuşan Zahar, Hamas ile Esed rejimi arasındaki ilişkilerin yeniden tesis edilmek istendiğini dile getirmiş, "Filistin direnişinin maslahatı, İsrail karşıtı bütün ülkelerle iyi ilişkiler kurmayı gerektirir." ifadesini kullanmıştı.
"Suriye'nin sadece Hamas'a değil, tüm Filistinli gruplara kapısını açtığını" ifade eden Zahar, "Suriye bize dünyaları verdi, Filistin'de nasıl yaşıyorsak orada da öyle yaşadık." şeklinde konuşmuştu.
Zahar, "ilişkilerin kriz nedeniyle bu seviyeye gelmemesi gerekiyordu" ifadesiyle, Esed rejimi ile olan ilişkilerini koparmalarından duyduğu rahatsızlığı ortaya koymuştu.
Hamas ile Esed rejimi ilişkileri
İki taraf arasındaki ilişkiler tarihten bugüne çalkantılı bir süreç izledi. 1990'lı yıllarda Hafız Esed rejimiyle temas kuran Hamas, başkent Şam'da bir büro açma izni ise alamadı.
1998 yılındaki üst düzey diplomatik temaslarla Hamas, Hafız Esed'den Suriye'de faaliyet gösterme izni aldı. İlerleyen süreçte Hamas Şam'da bir ofis açtı, rejimden askeri destek gördü.
2011 yılında Suriye'de patlak veren iç savaşla, ayrıca bölgede İslamcı ve İhvancı yapıların yükselişiyle Hamas da pozisyonunu değiştirdi. 2 Nisan 2011 tarihli bir bildiride Hamas, Suriye halkı ve liderliği konusundaki duruşunu vurgulayarak, “İç işlerde neler olup bittiğini Suriye'deki kardeşlerimizle ilgilidir. Bununla birlikte, Arap ve İslam halklarının iradesine ve arzularına saygı duyan ilkelerimize dayanarak, Suriye halkının özlemini ve umutlarını elde etmek, Suriye'nin istikrarını ve iç bütünlüğünü korumak ve çatışma ve direniş çizgisindeki rolünü güçlendirmek için mevcut koşulların üstesinden gelmelerini umuyoruz.” şeklinde bir açıklama yaptı. Zamanla Hamas-Esed ilişkisi gerilimli bir hal aldı. Rejimin resmi televizyonu 2012 yılının Ekim ayında Hamas'ı açıkça hedef aldı, özellikle hareketin o dönemki lideri Halid Meşal'i "güç için hareketi satmak" ile suçladı. 2012 Kasım ayında Şam'daki Hamas büroları basıldı ve mühürlendi. Evraklara el konuldu.
Aralık 2012'de Halid Meşal ve diğer Hamas yetkilileri Suriye'de devrimi açıkça destekledi ve Esed karşıtı bir tavır aldı.
Hamas liderlerinden Halid Meşal ve İsmail Haniye savaşın ilk yıllarında 'Özgür Suriye' bayrağıyla poz vermişti. Fotoğrafta İsmail Heniye görülebiliyor.
Zaman içerisinde yerelde Suriye devrimi, genelde ise İslamcı ve İhvancı yapılar güç kaybetmeye başlarken, Hamas da rejime ve dolayısıyla İran'a karşı aldığı pozisyonu sorgulamaya başladı.
2017 yılının Mayıs ayında Meşal yerini Heniye'ye bırakırken, Hamas içerisinde de İran destekçisi söylem arttı. İranla yapılan karşılıklı ziyaretlerle Hamas önceki pozisyonunu tamamen değiştirdi. İran'ın bu tarihten itibaren Esed ile Hamas arasına ara buluculuk yaptığı belirtildi.
Hamas ile Esed arasındaki ilişkilerin düzelmesi halinde hareketin Şam'a tekrar dönebileceği, bunun da Hamas'ın Katar ve Türkiye gibi taraflarla kurduğu ilişkileri olumsuz hale getirebileceği tahmin ediliyor.
Kaynak: Mepa News