Yüksek Mahkeme'ye sunulan bir hükümet belgesine göre, İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, Dışişleri Bakanlığı'nda Gazze'de uluslararası hukuku ihlal ettiğine dair "ciddi endişeler" olmasına rağmen İsrail'e silah satışı yapılmasını tavsiye etti.
Middle East Eye tarafından incelenen belge, hukuk ve insan hakları gruplarının Gazze'de devam eden saldırıları nedeniyle İngiltere'nin İsrail'e silah satışını durdurmak amacıyla açtığı davaya karşı hükümetin savunması olarak sunuldu.
Gazze'de 7 Ekim'den bu yana en az 24.620 kişi öldürüldü ve 61.830 kişi yaralandı ve bölgenin sivil altyapısının yüzde 70'inin tahrip edildiği tahmin ediliyor.
22 sayfalık savunma, İsrail'in uluslararası insancıl hukuka uyma konusundaki kararlılığını ve kapasitesini değerlendiren ve Cameron'a tavsiyelerde bulunan Dışişleri, Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi biriminin tespitlerini ortaya koyuyor.
Mahkeme dosyasına göre, ilgili birim 10 Kasım ve 8 Aralık tarihleri arasında hazırladığı çok sayıda raporda İsrail'in hukuka uyumu konusunda çeşitli endişelerini dile getirdi.
İsrailli yetkililerin 26 Kasım tarihli bir raporda Dışişleri Bakanlığı'nın davranışlarıyla ilgili ayrıntılı sorularına yanıt vermelerinin ardından, diğer hususların yanı sıra İsrail ordusunun uluslararası insancıl hukuku "askeri operasyonların tüm yönlerine" dahil ettiği konusunda ısrar etmelerinin ardından, birim bazı konularda tatmin olmuş gibi görünüyor.
Ancak İsrail'in "gıda, su ve tıbbi malzemelerin miktarının kısıtlanmasının nedenleri" konusunda yanıt vermemesi de dahil olmak üzere diğer noktalar birim için endişe yarattı, ancak bu durum yasanın farklı yorumlanmasına bağlandı.
Dosyaya göre birim, İsrail'in pozisyonunun "insani yardımla ilgili yasal yükümlülükler olduğuna inandığı şekilde hareket ettiği" yönünde olduğunu kaydetti.
Belgede, "Bu nedenle, bunun uluslararası insancıl hukukun kasıtlı olarak göz ardı edilmesinden ziyade yasanın neyi gerektirdiği konusunda bir anlaşmazlık olması mümkün" deniyor.
Belgede yer alan açıklamalar, Cameron'ın parlamentonun Dış İlişkiler Komitesi'ne, hükümet avukatlarının İsrail'in yasaları ihlal ettiği yönünde kendisine tavsiyede bulunup bulunmadığı sorulduğunda, önüne konulan "her bir kağıt parçasını hatırlayamayacağını" ve "yasal bir hüküm" vermenin kendi görevi olmadığını söylemesinden bir hafta sonra geldi.
Ancak belge, İsrail'in yasalara uyma konusunda kararlı olup olmadığına ilişkin nihai kararın Cameron'a bırakıldığını gösteriyor.
"Her ne kadar uyum konusunda bir sonuca varmak için yeterli bilgiye sahip olmadığımız olaylar olsa da... alınan bilgiler ve yürütülen diğer soruşturmalar ışığında, İsrail'in uyumuna ilişkin genel görüşümüzü bildirmek için uyum konusunda yeterli bilgiye sahip olduğumuz konusunda tatmin olduk" diyen birim, " taahhüt konusundaki değerlendirmenin bakanlık kararına tabi olduğunu" belirtti.
Birleşik Krallık'ın askeri ve ikincil kullanımlı ürünlere yönelik ihracat kontrollerini ve ruhsatlandırmasını denetleyen departmanlar arası bir kurum olan İhracat Kontrol Ortak Birimi, 8 Aralık'ta Cameron'a İsrail'e yönelik satışlar için ihracat ruhsatlarının onaylanıp onaylanmaması gerektiği konusunda tavsiyede bulunma konusunda üç seçeneği olduğunu söyledi.
Ya bu lisansları askıya almayacak, ancak dikkatle incelemeye devam edecekti; ya Gazze'deki çatışmada İsrail'in askeri seçeneklerini gerçekleştirmek için kullanılabileceği değerlendirilen kalemleri askıya alacaktı; ya da tüm lisansları askıya alacaktı.
Dosyaya göre Cameron 12 Aralık'ta İsrail'in uluslararası insani hukuka uyma konusunda kararlı olduğuna kanaat getirdi.
Cameron, Ticaret ve İşletme Bakanı Kemi Badenoch'a İngiltere'nin İsrail'e silah satışına ilişkin ihracat lisanslarını askıya almamasını tavsiye etti ve Badenoch da bu tavsiyeye uydu.
"Onların sözüne güvenmek"
Uluslararası hukuku ihlal edecek şekilde kullanılma riski bulunan her ülkeye silah satışının askıya alınması için yasa teklifi veren İşçi Partisi milletvekili Zahra Sultana, "İsrail'in Gazze'de savaş suçu işlediğine dair ezici kanıtlara" rağmen hükümetin İsrail'i silahlandırmaya devam etmesinin "son derece çirkin" olduğunu söyledi.
Sultana, "Bu belgeler, bakanlar İsrail'in uluslararası insancıl hukuka uyduğu konusunda kamuoyu önünde güvence verirken, özelde Dışişleri Bakanlığı'nda İsrail'in davranışları konusunda büyük endişeler olduğunu ortaya koyuyor" dedi.
Hükümete Yüksek Mahkeme'de dava açan gruplardan biri olan Küresel Yasal Eylem Ağı'nın baş avukatı Dearbhla Minogue, İngiltere'nin yanıtının "geri çekilip tüm kanıtlara objektif bir şekilde bakmadıklarını açıkça ortaya koyduğunu" söyledi.
Bunun yerine, "faillere gidip uluslararası hukuku ihlal edip etmediklerini sorduklarını ve onların sözünü aldıklarını" söyledi.
İngiltere merkezli Silah Ticaretine Karşı Mücadele Kampanyası'na göre, İngiliz hükümeti Mayıs 2015'ten bu yana İsrail'e en az 472 milyon sterlin değerinde askeri ihracata izin verdi.
Gerçek rakam muhtemelen çok daha yüksektir çünkü silahların değerini ve miktarlarını gizli tutan şeffaf olmayan açık lisanslar altında satılan ürünleri içermemektedir.
İngiliz şirketleri, İsrail'in son üç ayda Gazze'yi bombalamak için kullandığı F35 hayalet savaş uçağının bileşenlerinin yaklaşık yüzde 15'ini tedarik etmektedir.
Kaynak: Mepa News, Middle East Eye