Dünya genelinde insanlar yeni ve tehlikeli koronavirüs tehdidine kendine has yollarla yanıt veriyor. Fakat sınırları ve kültürleri aşmış görünen bir yanıt mevcut: Panikle tuvalet kağıdı satın almak.
Süpermarketlerde kucak dolusu tuvalet kağıdı almak için kavga edenlerin görüntüleri sosyal medyada yayıldı. Avustralya, Birleşik Krallık ve ABD'de kitleler tuvalet kağıdı stoklamak için koşturuyor.
Ancak çok az kişi, stokçuluğa katılanlar bile, stokçuluk için iyi bir neden öne sürdü.
2009'da yayımlanan Pandemi Psikolojisi (The Psychology of Pandemics) kitabının yazarı Steven Taylor, "Niçin tuvalet kâğıdı? Bu mantıklı görünmüyor, değil mi? Çünkü bu sizin enfekte olmanızı engellemeyecek" dedi.
The Independent'a konuşan Taylor, “Pandemi sırasında, insanlar enfeksiyon tehdidi altındayken gerçekleşen şeylerden biri iğrenme duyarlılığının artmasıdır. İğrenme hissini deneyimleme ihtimali daha fazladır ve insanlar iğrenmeyi önlemeye yönelik harekete ederler" dedi.
Taylor, "İğrenme, sizi bazı kirlenmelerden kaçınmanız için uyaran alarm mekanizması gibidir. Eğer salya kaplı bir korkuluk görürsem ona dokunmam, tiksinti hissederim. Ve bu bizi güvende tutar. Bu yüzden enfekte olma korkusuyla tiksinti arasında çok sıkı bir bağlantı var. Ve tiksinti veren maddeleri ortadan kaldırmak için tuvalet kağıdından daha iyi bir araç yok. Bence tuvalet kağıdının koşullu bir güvenlik sembolü haline gelmesi bu yüzden" şeklinde konuştu.
British Columbia Üniversitesi'nde profesör olan klinik psikolog Taylor'a göre, umumi malzemelerin stoklanması insanların hazır olduklarını hissetme ihtiyacıyla kısmen açıklanabilir.
Pandemiyle, büyük, yeni, korkutucu bir şeyle karşılaştığınızda ve hükümet bununla başa çıkmak için özel bir şey yapmamız gerekmediğini söylediğinde (sadece ellerinizi yıkayın ve benzeri şeyler söylediğinde) insanlar hazırlanmak için bir şeyler yapma ihtiyacı hisseder. Bu yüzden insanlar kendilerini hazırlamanın yolu olarak stok yapıyor. İnsanlar bunu yaptığında, bazılarının aşırı alışveriş yapması kaçınılmaz.
Tuvalet kağıdının hazırlık ve güvenliğin sembolü olma potansiyelini artırmasını sosyal medya sağladı. Burada kartopu etkisi söz konusu.
Taylor, "Başlangıç için tuvalet kağıdı büyük, hacimli ve ayırt edilebilir olduğundan insanlar onu daha çok fark ediyor. Ardından insanlar için giderek psikolojik değer kazanmaya başlıyor. Mağazadan kucak dolusu tuvalet kağıdıyla çıktıklarında alışveriş yapan bu kişilerle konuşmak ilginç. Neden bunu yaptıklarını sorduğunuzda bazıları şöyle diyor: 'Bilmiyorum, herkes böyle yapıyordu.' Korku çok bulaşıcıdır. Bu tür şeyler viral hale geldiğinde, etrafınızdaki insanları panik halinde bir şeyler satın alırken gördüğünüzde, bu sizi daha endişeli hissettirecektir. Başlama işaretini diğer insanlardan alıyoruz" diye açıkladı.
Pandemi sırasında stoklama konusunda tarihsel bir gelenek de mevcut. Taylor'a göre, 1918 İspanyol gribi salgını sırasında insanlar yığınla Vicks VapoRub stoklamıştı.