Kabil hükümeti lideri Eşref Gani, İran bağlantılı bir Şii Hazara lider olan Muhammed Muhakkik'i 'Emni ve Siyasi İşler Danışmanı' olarak atadı.
Dün yayınlanan başkanlık kararıyla beraber Muhakkik, Gani'nin güvenlik ve siyasi işler konusundaki en üst düzey danışmanı olacak.
Afgan siyasetinin tecrübeli isimlerinden olan Muhakkik, İran ve İran lideri Ali Hamaney ile olan yakın bağlantılarıyla tanınıyor.
Muhammed Muhakkik kimdir?
1955 yılında Afganistan'ın kuzeyindeki Belh şehrinde, Şii Hazara bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.
İlk derece eğitimini Afganistan'da alırken, İran'da Şii inancı üzerine lisans eğitimi gördü.
Afganistan'da 1978 yılında başlayan savaşta aktif şekilde yer alırken, İran destekli Hizb-i Vahdet'in önemli isimleri arasında bulunuyordu. Ancak siyasi arenada önem kazanması 1990'lardaki iç savaş sürecinde oldu.
Bu dönemde önemli bir Şii Hazara lider olarak öne çıkan Muhakkik, Taliban'a karşı savaşta İran desteğiyle aktif olarak rol oynadı ve Ahmed Şah Mesud'un Kuzey İttifakı'na katıldı. 2001 yılındaki ABD işgalinin ardından kurulan Hamid Karzai hükümetinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Planlama Bakanı görevlerinde bulundu.
2004 yılında, parçalanan Hizb-i Vahdet'in öne çıkan kollarından biri olan "Hizb-i Vahdet-i İslami Merdum Afganistan"ı (Afgan Halkının İslami Vahdet Partisi, kısaca Hizb-i Vahdet-Merdum) kurdu, Halen bu yapının liderliği görevinde bulunuyor.
İlerleyen yıllarda çelişkili siyasi duruşu ve İran'a yakınlığıyla anılmaya devam etti. Birçok kez taraf değiştirirken Hamid Karzai, Abdullah Abdullah, Ahmed Ziya Mesud, Abdurreşid Dostum gibi farklı figürlerin yanında yer aldı.
Uzun bir süre, Abdullah Abdullah'ın yardımcısı olarak, Afganistan İcra Heyeti İkinci Başkan Yardımcısı görevinde bulunan Muhakkik, 2019 başında Eşref Gani tarafından görevden alınmak istendi. Muhakkik, icra heyetinin başkanlıktan ayrı olduğunu ve Gani'nin kendisini görevden alma yetkisi bulunmadığını söyleyerek görevi bırakmayı reddetti. Muhakkik bu süreçte Gani yönetimini "IŞİD'e destek olmakla" suçladı.
Muhakkik, İran'ın Suriye ve Irak'taki savaşlarını destekleyerek "cihat" olarak niteliyor, İran'a destek olunması çağrısı yapıyor ve Fatımiyyun ile Zeynebiyyun gruplarından övgüyle söz ediyordu.
İran'ın Fatımiyyun teklifi
İran destekli Muhakkik'in bu göreve getirilmesinin, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif tarafından yapılan Fatımiyyun teklifi sonrasında gelmesi dikkat çekti. Gani ile Muhakkik arasında yakın bir zamana kadar ilişkiler gergin olmasına rağmen, Zarif'in teklifi sonrası Muhakkik bu göreve atandı.
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Kabil hükümetinin istediği takdirde Şii Fatımiyyun milislerini güvenlik amacıyla kullanabileceğini dile getirmişti.
Kabil hükümeti bağlantılı Tolo News'e verdiği ve 21 Aralık günü yayınlanan röportajda Zarif, bölgede son gündemi değerlendirdi.
Verdiği röportajda Taliban'dan terör örgütü olarak söz eden Zarif'in, Şii Fatımiyyun milislerinin Afganistan'ı işgal edebileceğini ima etmesi dikkat çekti.
Taliban'ın halen İran'ın "terör grupları" listesinde yer aldığının altını çizen Cevad Zarif, Fatımiyyun Tugayı'nın Taliban'a karşı Kabil hükümetine destek amacıyla gönderilebileceğini ifade etti. Zarif şu sözleri kullandı:
"Bu güçler, şayet Afganistan hükümeti onları kullanmak isterse, Afganistan'a yardım edebilecek en iyi güçlerdir."
Fatımiyyun Tugayı, Afganistan asıllı olan ancak İran tarafından silah altına alınan Şii Hazaralardan oluşuyor.
Kaynak: Mepa News