Fotoğraf: İstanbul'da bir duvara asılan İsmail Heniye posteri
ABD istihbaratına yakın kaynaklar ve yetkililer Salı günü yaptıkları açıklamada İsrail'in Tahran'da Hamas lideri İsmail Heniye'ye düzenlediği suikasta İran'ın misillemesinin ABD'nin düşündüğünden daha geç olacağını söyledi.
ABD'li yetkililer roket, füze ya da insansız hava araçlarının da kullanılabileceği olası bir misillemenin Pazar gecesi ya da Pazartesi günü gibi erken bir saatte gerçekleşebileceğini tahmin ediyorlardı.
Ancak Salı günü itibariyle Hamas'ın siyasi lideri İsmail Heniye ve Hizbullah'ın en üst düzey askeri komutanı Fuad Şükür'ün ölümlerinin ardından ne İran ne de Hizbullah herhangi bir karşılık vermedi.
Şükür, İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerinde Hizbullah'ın kalesi olan bir binaya düzenlediği hava saldırısında öldürüldü. Saatler sonra Heniye'nin Tahran'da suikasta uğradığı açıklandı.
Hem İran hem de Hizbullah İsrail'in eylemlerine ciddi bir karşılık vereceklerini söyleyerek ABD Başkanı Joe Biden'ı bölgedeki askeri varlıklarını takviye etmeye teşvik etmişti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze saldırıları sırasındaki tutumundan duyduğu "hayal kırıklığına" rağmen Biden İsrail'in güvenliğine olan "sarsılmaz bağlılığını" sürdürdü.
Bu kararlılık, ABD'nin 7 Ekim'deki Hamas saldırısından bu yana İsrail'e yaklaşık 12 milyar dolar değerinde askeri yardım yapacağını açıklamasına yol açtı.
Salı günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Washington'un hem İran hem de İsrail ile doğrudan iletişim kurduğunu belirterek, Orta Doğu'da çatışmanın daha fazla tırmanmaması gerektiği konusunda görüş birliği olduğunu söyledi.
Çatışmanın tırmanmasından bu yana, İran tarafından desteklenen ve finanse edilen gruplar ABD askeri üslerini, gemilerini ve personelini hedef alarak yaralanmalara ve ölümlere neden oldu. Özellikle de bu yılın başlarında Ürdün'deki Tower 22 üssüne düzenlenen bir insansız hava aracı saldırısında üç ABD askeri ölmüş ve onlarcası da yaralanmıştı.
Pazartesi gecesi ABD personelinin bulunduğu Irak’ın batısındaki Ayn el Esed Hava Üssü'ne iki roket isabet etmiş, beş asker ve iki ABD'li sözleşmeli personel yaralanmıştı.
ABD'li yetkililer İsrail'in Tahran ve Beyrut'taki son operasyonlarına yanıt olarak Irak ve Suriye'deki ABD güçlerine yönelik saldırılar beklendiğini bildirmişti.
Adının açıklanmasını istemeyen bir ABD'li yetkili, "İran'ın vekillerini serbest bırakıp askerlerimize yönelik saldırılara devam etmelerini söylemesiyle bu durumun devam edeceğini tahmin ediyoruz" dedi.
ABD ordusu, Pentagon şefinin İran destekli Şii milislere atfettiği son saldırıya karşılık vermek için seçenekler üzerinde çalışıyor. Ancak ABD, bölgede zaten gergin olan durumu daha da tırmandırmakla suçlanmamak için ne zaman karşılık vereceği konusunda kararsızlık yaşıyor.
Savunma Bakanı Lloyd Austin Salı günü düzenlediği basın toplantısında "Hiç kuşkunuz olmasın, ABD bölgedeki personelimize yönelik saldırılara müsamaha göstermeyecektir" şeklinde konuştu.
Irak, Suriye ve Ürdün'de 17 Ekim'den bu yana ABD ve Koalisyon güçlerine yönelik 185 saldırı düzenlendi. Bir ABD savunma yetkilisine göre Yemen'deki Husiler 19 Kasım'dan bu yana ABD askeri varlıklarına, ticari gemilerine ve tankerlerine en az 237 saldırı düzenledi.
İran ve Hizbullah'ın nasıl bir karşılık vereceği belirsizliğini korurken, ABD'li yetkililer bunun yakın olduğundan emin. İlk değerlendirmeler hafta başında bir saldırı öngörüyordu, ancak son istihbarat herhangi bir yanıtın Perşembe veya Cuma gününe kadar ertelenebileceğini gösteriyor.
İran'ın da Çarşamba günü Cidde'de yapılacak olan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısının sonrasına kadar bekleyeceği düşünülüyor. İran Heniye'nin öldürülmesinin ardından bu toplantıyı talep etmişti.
İİT'den yapılan açıklamada toplantının "İsrail işgalinin başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin halkına yönelik devam eden zulmüne" tepki olarak yapılacağı belirtildi.
ABD'li yetkililer de İran'ın tepkisinin şeklini ve bunun Hizbullah ya da Irak veya Yemen'deki diğer gruplarla koordineli bir saldırıyı içerip içermeyeceğini belirlemeye çalışıyor. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah hem İran'ın hem de Hizbullah'ın misilleme yapacağını belirtmiş ancak birden fazla cepheyi içeren geniş çaplı bir koordineli saldırı olasılığını da göz ardı etmemişti.
Nisan ayında İsrail'in Suriye'de İran’a ait diplomatik tesislere düzenlediği ve üst düzey İranlı askeri yetkililerin ölümüne neden olan saldırıya İran'ın karşılık vermesinin ardından İsrail semalarında yüzlerce füze, roket ve insansız hava aracı görülmüştü.
Hizbullah'ın da karadan havaya füzeler ve diğer füze ve insansız hava araçlarının yanı sıra Ekim ayından bu yana henüz konuşlandırmadığı hassas güdümlü füzelerden oluşan geniş bir cephaneliğe sahip olduğuna inanılıyor.
İsrail, Demir Kubbe füzesavar bataryaları ve diğer hava savunma sistemleri, hassas güdümlü mühimmatlar ve insansız hava araçlarına bağlı Hellfire füzeleri de dahil olmak üzere esas olarak ABD tarafından sağlanan silahlarla korunuyor.
ABD'li yetkililer İsrail'in İran'ın ya da vekillerinin attığı her adıma karşı koymasına destek verebileceklerinden emin olsalar da Hizbullah'la uzun süreli bir çatışma zorlu geçecektir.
ABD'li yetkililer Hizbullah'ın cephaneliğinin büyüklüğünün, sahip olduğu çeşitli silah türlerinden daha endişe verici olduğuna inanıyor.
Hizbullah'ın İsrail'le yeni bir savaşa ne kadar dayanabileceği sorusuna bir yetkili, "İsrail'in mevcut savunmasının dayanabileceğinden daha uzun" süreceğini söyledi.
Heniye'ye yönelik suikast öncesinde konudan habersiz oldukları belirtilen ABD'li yetkililer İsraillilere kızgınlıklarını dile getirdiler.
Biden suikastın "kesinlikle" bölgedeki gerilimi azaltmaya yardımcı olmadığını, ancak "ABD'li yetkililerin bir teröristin ortadan kaldırıldığını ve savaş alanından uzaklaştırıldığını görmekten mutlu olduğunu" söyledi.
Benzer şekilde, İsrail'in 1 Nisan'da Şam'da düzenlediği ve aralarında iki İranlı generalin de bulunduğu 16 kişinin ölümüne neden olan saldırıdan da Washington haberdar edilmemişti.
ABD'li yetkililer, İran'ın uygun bir şekilde haber verilmeden karşılık vermesi halinde saldırının bölgedeki ABD birliklerini tehlikeye atabileceğinden endişe ediyordu.
Bununla birlikte Biden yönetimi İsrail'e İran'dan ve bölgedeki diğer devlet dışı gruplardan gelebilecek saldırıları savuşturmak için ihtiyaç duyduğu silah ve imkanları sağlamaya devam edecektir.
Kaynak: Mepa News, Ajanslar