İran'ın güvenlik güçlerine saldırı suçlamasıyla 20 Sünni Kürt mahkumu idam etmesi, insan hakları kuruluşları tarafından kınandı ve infazın işkence sonucu elde edilen itiraflar sonucu gerçekleşmiş olabileceği belirtildi.
İran'ın devlet haber ajansı IRNA önceki gün, Tevhid ve Cihat adlı bir gruba üye oldukları ileri sürülen 11 kişinin idam edildiğini duyurmuştu. Son idamlarla birlikte bu hafta için en az 30 Sünni mahkumun idam edildiği belirtiliyor.
IRNA'nın haberine göre idam edilen mahkumlar, polis ve jandarma öldürme, adam kaçırma, silahlı soygun ve Batı İran'da bir takım bombalı saldırılar ile suçlanıyordu. İran devlet televizyonuna göre infaz edilen kişiler, sapkın olarak gördükleri Sünni ve Şii din adamlarını hedef aldıklarını 'itiraf' ettiler.
Batı İran'da çatışmalar yükseliyor
İran'da bulunan 7 milyonluk Sünni Kürtler, ülke nüfusunun yüzde 10'unu oluşturuyorlar.
Son aylarda ülkenin Irak sınırına yakın bölgelerinde Sünni Kürt savaçılarla, İran askerleri arasındaki çatışmalar yükseliyor.
İran'ın istihbarat Bakanlığı, IRNA'da paylaşılan açıklamasından 100'den fazla Tevhid ve Cihat grubu üyesinin tespit edildiğini ve 2011'den bu yana yaşanan çatışmalarda çok sayıda kişinin tutuklandığını veya öldürüldüğünü açıkladı.
İşkence ile sorgu
İran İnsan Hakları İçin Uluslararası Mücadele kurumu, 20 mahkumun asılarak idam edildiğini açıkladı. Açıklamaya göre Yüksek Mahkeme, Şahram Ahmedi adlı mahkumun temyiz başvurusunu reddetti. Ahmedi başvurusunda, mahkemede 'itiraf' olarak sunulan delillerin kendisinden işkence ile elde edildiğini belirtmişti.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Kuruluşu ise, en az 10 mahkumun Salı günü Tahran'un 50 km batısındaki Karaj'da bulunan Raci Şahr hapishanesinde idam edildiğini açıkladı.
İran İnsan Hakları kuruluşu sözcüsü Mahmut Amiri Moghaddem, İngiliz Gurdian gazetesine verdiği demeçte, "Mahkumların çoğu şaibeli bir yargılama süreci geçirdiler ve işkence altında alınan ifadeler idam kararlarına dayanak yapıldı." dedi.
İran dünyanın en büyük 'celladı'
Uluslararası insan hakları kuruluşlarına göre İran, dünyada en çok idam cezasının uygulandığı ülke. Uluslararası Af Örgütü, 2015 yılında İran'da en az 977 kişinin idam edildiğini açıkladı. Bu sayısı 320 ile Pakistan ve 158 ile Suudi Arabistan takip ediyor.
Kararlar mezhep eksenli
İran'ın idam kararlarının mezhep eksenli olduğu ve Sünni halk üzerinde bir baskı unsuru olarak kullanıldığı düşünülüyor. Muhammet peygamberin bazı yol arkadaşlarına karşı geliştirilen düşmanlık üzerine kurulu olan Şii inanç dünyasının, Sünni halk tarafından tepki çektiği ve bu inanca yönelik fikir düzeyindeki karşı çıkışların “milli güvenliği tehdit etme, “yeryüzünde fesat çıkarma”, “rejim aleyhine propaganda yapma” ve “selefi gruplara üye olmak” gibi suçlamaları beraberinde getirdiği ifade ediliyor.
Suudi Arabistan bu yılın başlarında aralarında Suudi vatandaşı Şii din bilgini Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr'in de bulunduğu 47 kişinin idam edildiğini açıklamıştı. İdam edilenlerin çoğunu ise 'terör' ile suçlanan Sünni din bilginleri ve ileri gelen şahsiyetler oluşturuyordu.
Nemr'in idam edilmesine sert tepki gösteren İran’dan “Bedelini ödeyecekler” açıklaması gelmişti. Nemr'in idamından bir gün sonra ise İran'ın Racai Şahr hapishanesinde tuttuğu 27 Sünni hakkında idam kararı alınmıştı
İran'ın idama mahkum ettiği ve "Son Haykırış" mektubunu kaleme aldığı iddia edilen mahkumlar
Kararın ardından Sünni siyasi tutsaklara ait “Son Haykırış” başlıklı bir mektup yayınlamış ve kitlesel idamların gerçekleşebileceğine dair uyarıda bulunmuştu. Sünni tutuklular mektupta “İran rejiminin son senelerde çok sayıda Sünni genci idam etti. Şimdi ise Reca-i Şehr hapishanesinde ölüm hücrelerinde geriye kalan Sünni tutukluları idam etmek istiyorlar” açıklamasında bulunmuştu.
Kaynak: Mepa News