İran'da yasaklanmasının ardından ucuz iPhone vaadiyle insanları on milyonlarca dolar dolandıran bir şirketten en az bir kişi tutuklandı ve diğer şüpheliler aranıyor.
İran emniyet güçlerinin ekonomik suçlarla görevli bir birimi Cuma günü yaptığı açıklamada, Kourosh Company adlı firmanın ana şüphelisinin ülkeden kaçtığını, ancak şirketin bir "asıl üyesinin" tutuklandığını ve iki kişinin daha arandığını belirtti.
Açıklamada, yargı ile koordinasyon halinde, "davanın ana şüphelisinin tüm mal varlığına el konulduğu" belirtilirken, mal varlığının değerinin ne kadar olduğu konusunda bilgi verilmedi.
Geçen yıldan itibaren İran, ABD'li teknoloji devi Apple tarafından üretilen tüm yeni iPhone modellerinin resmi kaydını yasakladı. Yasak bu yıl tüm iPhone 15 modellerini etkileyecek şekilde genişletildi.
İran'a ithal edilen tüm telefonların -turistlere ait olanlar da dahil olmak üzere- girişte kaydedilmesi gerekiyor aksi takdirde kaçak ürün olarak kabul ediliyor ve herhangi bir yerel SIM kartla yalnızca bir ay boyunca şebeke kapsama alanına sahip oluyorlar.
Tüm yeni iPhone 14 ve 15 telefonlar İran'a kaçak olarak sokuluyor ve Tahran'daki ve ülke genelindeki mağazalarda kolayca bulunabilirken, yasak kaosa neden oldu.
İnsanlar sahte yöntemlerle yasağı aşmak için geçici çözümler buldular, ancak telefonların bağlantısı bir süre sonra yine de kesilebiliyordu.
Kaotik bir pazar
Yasak, yeni telefonlar için fahiş fiyatlarla bir karaborsa yarattı ve Apple'ın resmi olarak mevcut telefonlarından olan iPhone 13’ü satın alma maliyetini uluslararası pazarlardan birkaç kat daha yüksek seviyelere çıkardı.
Apple'ın yeni telefonlar çıktığından beri satmadığı İran'da kayıtlı giriş seviyesi bir iPhone 13 Pro, Pazar günü Tahran'daki mağazalarda 1.3 milyar riyalden el değiştiriyordu -mevcut piyasa kuruyla yaklaşık 2.300 dolar.-
Aynı telefonun yeniden paketlenmiş ve yenilenmiş versiyonları yaklaşık 650 milyon riyale (1.150 $) satın alınabiliyor. Telefon İran dışındaki pazarlarda 800 dolar ya da daha düşük bir fiyata satın alınabiliyor.
İran'daki fiyat artışının bir kısmı, devlete giden önemli kayıt ücretlerinden kaynaklanıyor. Buna ek olarak, Apple gibi büyük üreticilerin İran'da resmi satıcıları bulunmuyor çünkü ülke ABD'nin sert yaptırımları nedeniyle küresel pazarlardan izole edilmiş durumda.
Yerel satıcılar da değişen döviz kurlarını gerekçe göstererek fiyatlarını düzenli olarak değiştiriyor ve bu durum birçok telefonu çoğu İranlı için satın alınamaz hale getiriyor.
Yetkililer iPhone'ların ithal edilmesinin İran'ın en çok ihtiyaç duyduğu bir dönemde değerli dövizin harcanmasına neden olacağı için yasaklanması gerektiğini iddia etti ancak ABD menşeli olmayan diğer telefonları yasaklamadı.
En iyi Samsung amiral gemileri, uluslararası lansmandan 48 saatten daha kısa bir süre sonra Şubat ayı başında İran'da tescil edildi ve satışa sunuldu.
Ucuz iPhone vaadi
Bu durum Kourosh Company gibi nitelikli dolandırıcılara, şüphelenmeyen müşterileri ya da İran'ın sürekli yüksek enflasyonla sarsılan ekonomisinde hızlı bir kâr elde etmek isteyenleri soymak için altın bir fırsat sunuyor.
Başlangıçta kendisini İran'ın "en büyük telefon tamir şirketi" olarak tanıtan şirket, müşterilerine telefonları haftalar içinde teslim etmek koşuluyla 200 milyon riyal (360 dolar) ya da daha düşük bir fiyata iPhone satacağını söyledi.
Ucuz telefonların teslim edilip edilmediği belli değil ancak Cumartesi günü devlete bağlı Tasnim haber ajansı tarafından 27 yaşındaki Amirhossein Sharifian olarak tanımlanan bu operasyonu yürüten kişinin Türkiye'ye kaçtığı bildirildi.
Şirketin aylar içinde yaklaşık 20 trilyon riyal (35 milyon dolar) gelir elde ettiği bildiriliyor.
Özellikle Tasnim'in Sharifian'ın zorunlu askerlikten kaçtığını ve bu nedenle şirket kuramadığını söylediği göz önünde bulundurulduğunda, şirketin nasıl bu kadar hızlı büyüdüğü belirsizliğini koruyor.
Kourosh Şirketi, büyük ölçüde, en iyi futbolculardan aktörlere ve influencer'lara kadar bir dizi İranlı ünlüyü kullanarak başlattığı büyük bir kamuoyu ve çevrimiçi reklam kampanyasıyla desteklendi.
Milli futbol takımı kalecisi Alireza Beyranvand ve aktör Akbar Abdi, Kourosh Company ofislerinde kişiselleştirilmiş mesajlar kaydederek insanları hayatta bir kez karşılaşabilecekleri bu fırsatı kaçırmamaya teşvik eden onlarca İranlı ünlü arasındaydı.
Şirket bu hafta başında iflas ettiğinden beri bu ünlülerin çoğu sessizliğini koruyor, bazıları özür diliyor ve diğerleri de meydan okurcasına insanların bu seçimi yapmasının kendi sorumlulukları olmadığı konusunda ısrar ediyor.
Üst düzey bir polis yetkilisi olan Hüseyin Rahimi'nin Cuma günü devlete bağlı medya organlarına verdiği demeçte, "Ne yazık ki bazı tanınmış ve bilinen isimler bu şirket faaliyetteyken reklam vermişlerdir ve bu kişilerle ilgili suçlamalar da incelenecektir" dediği aktarıldı.
Yetkili, atılacak diğer adımlar ya da şüphelilerin isimleri konusunda ayrıntılı bilgi vermedi ancak parasını kaptıranların polise başvurabileceklerini söyledi.
Kaynak: Mepa News