Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Bürosu'nun Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim birimlerinde faaliyet gösteren 112 şirketin ismini açıklamasına İsrail'den tepki geldi. İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet'le artık işbirliği yapmayacağı duyuruldu.
İsrail 2012 yılında da BM İnsan Hakları Konseyi ile işbirliğine son vermiş, ardından da BM'nin kültür ve bilim örgütü UNESCO'dan çekilmişti. İsrail, BM'yi ve BM'ye bağlı örgütleri İsrail düşmanı tavır almakla suçluyor.
ABD de BM'nin listesine tepki gösteren İsrail'e destek verdi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, listenin açıklanmasına "öfkeli" olduğunu belirterek bunun sadece BM'nin yaydığı acımasız İsrail karşıtı bir tavrın onayı olduğunu dile getirdi. Pompeo, ABD'nin bu listenin oluşturulmasına hiçbir şekilde katkı sunmadığını vurguladı.
Filistinliler memnun, Af Örgütü'nden destek
Filistinliler ise listenin açıklanmasından memnun. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Genel Sekreteri Saeb Erakat, "Bu veri bankası, İsrail'in yasa dışı sömürgeci yerleşim niyetlerinin hesabını çekmesi için yarım yüzyıldan beri atılan ilk somut adım" diye konuştu.
Listenin açıklanmasına destek veren Uluslararası Af Örgütü de "İşgal edilen bölgelere sivilleri yerleştirmek, insani devletler hukukunu ihlalidir ve bir savaş suçu ile kıyaslanabilir" açıklamasını yaptı. Listede adı yer alan şirketlerin yasa dışı bir durumdan faydalandığına işaret eden örgüt, uluslararası toplumun bu listeyle söz konusu yerleşimlerin normalleştirilemeyeceği konusunda bir mesaj verdiğini kaydetti.
Ne olmuştu?
BM İnsan Hakları Bürosu dün İsrail'in işgali altındaki Filistin bölgelerinde faaliyet gösteren 112 şirketin adının bulunduğu bir liste açıklamıştı. BM'den yapılan açıklamada şirketlerin listeye alınmasının bu şirketlerin faaliyetlerinin hukuki durumu ile ilgili olmadığı ve bunun da amaçlanmadığı belirtilmişti. İsrail'in Filistin bölgelerinde kurduğu Yahudi yerleşim birimleri, BM kararlarında uluslararası hukuku aykırı bulunuyor. Bu bölgelerde İsrail için ticari faaliyetlerde bulunulmasına da sıcak bakılmıyor.
BM Güvenlik Konseyi, 2016 sonunda aldığı kararda İsrail'den işgal altındaki Filistin bölgelerinde ve Doğu Kudüs'deki yerleşim birimleri kurma faaliyetlerini tamamen durdurmasını istemişti. Konsey'de yine aynı yıl Yahudi yerleşim birimlerinde aktif olan şirketlerle ilgili güvenilir bir liste oluşturulması kararlaştırılmıştı.