Alessandra Bajec | New Arab | Tercüme: Mepa News
Sınır Tanımayan Doktorlar'dan çocuk doktoru Tanya Haj-Hassan The New Arab'a yaptığı açıklamada, "Hastaneye ölü ya da ölmek üzere gelen kadınlarla ilgili çok sayıda hikaye duyduk ve birçoğu da ölüm sonrası sezaryen ameliyatı geçirdi" dedi. "Şahsen bildiğim tüm vakalarda bebek öldü."
Gazze'de 10 yılı aşkın bir süredir tıbbi eğitmen olarak çalışan MSF doktoru, erken doğum, açlık ve susuzluk ile silahlı çatışmalara doğrudan maruz kalma gibi nedenlerle anne karnındaki fetüslerin "ölüme mahkum edildiğini" söyledi.
Gazze'deki dört aylık hamile bir kadın, evinin bombalandığını görüp hastaneye koşarken yaşadığı stresin ardından doğmamış çocuğunu kaybetti: "Hastaneye gittim çünkü gerçekten hastaydım. Doktora gittim ve beni muayene etti. Doktor bana fetüsün nabzının atmadığını söyledi. Hiç umut yoktu."
Gazze'deki bir hastanenin müdürü The New Arab'a gönderdiği mesajda şunları söyledi "Birçok hamile kadın hastaneye ulaşamadığı için hastane dışında doğum yapıyor. Çok yüksek oranda erken doğum ve düşük vakası ile çok sayıda sepsis ve yenidoğan ölümü vakası var."
Sağlık örgütleri, İsrail'in kuşatma altındaki Filistin bölgesine yönelik bombardımanının başladığı 7 Ekim'den bu yana Gazze'deki kadınlar arasında düşük oranının yüzde 300 arttığını bildirdi.
Bu artış, İsrail'in temel ihtiyaç maddelerine yönelik devam eden ablukası nedeniyle yetersiz beslenme, sağlık hizmetlerine ve hijyene erişim eksikliği gibi sorunlarla açıklanıyor.
Kasım ayı başlarında BM kuruluşları, kadınların güvenli bir şekilde doğum yapamadıkları ve yeterli bakıma erişimin olmaması nedeniyle anne ölümlerinin artacağı konusunda uyarıda bulundu. Ayrıca çatışmaların psikolojik etkisinin üreme sağlığı üzerinde doğrudan bir etkisi olduğu, stres kaynaklı düşüklerin, ölü doğumların ve erken doğumların arttığı uyarısında bulundular.
İsrail'in amansız saldırısının üzerinden dört aydan fazla bir süre geçerken, Gazze'nin sağlık sistemi tamamen çöktü ve durum daha da kötüleşti.
Doktor Haj-Hassan dehşet içinde şunları söyledi: "Hastaneler kuşatıldı, bombalandı, yakıt, su ve elektrikten mahrum bırakıldı. Bu, tüm sağlık sisteminin sistematik bir şekilde yok edilmesi anlamına geliyor."
UNFPA personeli, Emirlik Hastanesi'ne yaptıkları son ziyarette Gazze'deki anne adaylarına "çok az anne sağlığı hizmeti" sunulduğunu ve sezaryenle doğum yapan kadınların kapasite yetersizliği ve çok sınırlı kaynaklar nedeniyle bir gün içinde taburcu edildiğini tespit etti.
Sadece bir ameliyathanesi olan ve günde 30 ila 40 hamile kadını kabul edecek şekilde tasarlanan tesiste şu anda günde 300 ila 400 vaka ele alınıyor.
Yakın zamanda Gazze Şeridi'ne yaptığı bir ziyaretten dönen UNICEF sözcüsü Tess Ingram, "anneler kan kaybından ölürken" bebeklerin "cehenneme doğduğunu" anlattı. Ingram ayrıca "altı ölü kadına acil sezaryen yapan" bir hemşireyi de anlattı.
Haj-Hassan, Refah'taki bir hastanenin kadın doğum bölüm başkanından gelen mesajları okuyarak "Hamile kadınlar için doğum öncesi bakım yok. Yatak yok, birçok kadın koridorlarda yerdeki minderlerin üzerinde doğum yapıyor. Hastanemiz çok küçük. Geçen gün 23 sezaryen ve 60'tan fazla doğum yaptık." şeklinde konuştu.
Pediatri doktoru, Gazze'deki bir arkadaşının hamile eşinin sezaryen olması gerektiğini ve tüm hastaneler yaralılarla dolup taştığı için nerede ameliyat olabileceğini bilmediği için paniklediğini anlattı.
Hayatı tehdit eden koşulların ortasında, bir tıp merkezine ulaşabilecek kadar şanslı olsalar bile anne adayları genellikle geri çevriliyor çünkü doğum odaları zaten dolu.
Kabul edildiklerinde ise, sağlık tesislerinin sürekli dolu olması nedeniyle genellikle doğumdan sonraki birkaç saat içinde taburcu ediliyorlar.
Filistin Aile Planlaması ve Koruma Derneği (PFPPA) İcra Direktörü Ammal Awadallah, Gazze'deki sağlık çalışanlarının hamile kadınlar arasında sıklıkla gözlemledikleri endişe ve sıkıntıdan bahsetti.
"Doğuma hazır olduklarında ne olacağından korkuyorlar. Bir sağlık tesisine ulaşabilecekler mi, ulaşamayacaklar mı? Etrafta yardım edecek kimse olacak mı? İhtiyaç duyulan tıbbi malzemeler mevcut ya da erişilebilir olacak mı?"
Awadallah annelerin fiziksel ve ruhsal durumlarıyla ilgili ciddi endişelerini dile getirdi. "Evlerinin bombalanması, saldırılarda ölen sevdiklerinin yasını tutmak, ailelerinin akıbetini bilmeden sürekli korku içinde yaşamak hayal edebileceğimizin çok ötesinde" diye devam etti.
UNICEF iletişim müdürü Ricardo Pires ise The New Arab'a yaptığı açıklamada, "Bu bebekler anne karnından çıktıkları anda hayatları ciddi risk altına giriyor ve bir sonraki günü göremeyebilirler." dedi.
UNICEF'in sahadan topladığı bazı yürek parçalayıcı hikayeleri paylaşan Pires, Gazze'de İsrail'in hava saldırısından kaçmak zorunda kalan ve 46 gün sonra ağır bir enfeksiyonla hastaneye kaldırılan, hamileliğinin sekizinci ayındaki Eman adlı bir kadından bahsetti. Eman şu anda "yeni doğan bebeğini bile tutamayacak kadar zayıf" ve enfeksiyondan kurtulup kurtulamayacağı belli değil.
Gazze Şehri'ndeki evinin İsrail bombardımanında vurulduğunu ve kocasının günlerce enkaz altında kaldığını gören bir başka hamile kadın Mashael, "bebeğini hissedememeye başladı."
Bir ay sonra, hala tıbbi bakım beklemesine rağmen bebeğinin öldüğünden emin olduğunu söyledi.
Pires çok endişeli bir ses tonuyla, "Bu çocuklar kelimenin tam anlamıyla cehennemin içine doğuyorlar." dedi. "Artık bir çocuk olarak varlıkları yok, her gün temiz su, ilaç, yiyecek ve güvenlik olmadan hayatta kalmaya çalışıyorlar."
Gazze'de tahminen 52 bin hamile kadın var ve her gün 183'ü doğum yapıyor. bunların yüzde 15'inin hamilelik ya da doğumla ilgili komplikasyonlarla karşılaşması ve ek bakıma ihtiyaç duyması bekleniyor.
Çok sayıda kadın temiz olmayan, kalabalık sınıflar ve sığınaklar, arabalar gibi güvenli olmayan yerlerde ya da moloz yığınları arasında, tıbbi destek olmaksızın ve sürekli İsrail bombardımanı tehdidi altında doğum yapmak zorunda kalıyor.
"Etrafımda yerinden edilmiş birçok insanla birlikte barınıyordum. Yerde yatıyordum, beni diğerlerinden ayıran bir çarşaf vardı." Cebaliye'deki bir BM okulunda çalışan Aya Deeb, İsrail hava saldırısında kocasını kaybettikten iki ay sonra bir kliniğin zemininde nasıl doğum yaptığını böyle anlattı.
Han Yunus'ta bir okulda kalan dokuz aylık hamile Seba Fayez Abu Selmi ise endişelerini paylaştı. "Dürüst olmak gerekirse, nasıl doğum yapacağımı bilmiyorum. Doğum yapmak üzereyim ama bu yeni doğan için hiçbir şey yok. Doğmamış oğlum ölebilir. Hatta kesinlikle ölecek."
Bir ölüm kalım meselesi
Anneler doğum öncesinde, sırasında ve sonrasında yeterli tıbbi bakım alma konusunda inanılmaz zorluklarla karşılaşıyor. İsrail'in sürekli ağır bombardımanı, doktorlara ve sağlık hizmetlerine erişimi çoğunluk için neredeyse imkansız hale getirdi.
İsrail kuşatması nedeniyle malzeme eksikliği, birçok doğumun ve sezaryenin temel tıbbi aletler, anestezi veya doğum sonrası bakım olmadan yapılmasına neden oldu. Bu da doğum yapan kadınları yüksek enfeksiyon ve ölüm riskiyle karşı karşıya bırakıyor, genellikle bebek ölümlerine ve diğer ölümcül cinsel sağlık ve üreme sağlığı sonuçlarına yol açıyor.
Awadallah, "Doğum sonrası kadınlar, doğum sonrası bakım, tıbbi malzeme veya sağlık hizmeti sağlayıcılarının bulunmadığı aşırı kalabalık barınaklarda kalmaktan başka seçenekleri olmadığı için çoğu zaman tehlikeli bir şekilde enfeksiyonlara maruz kalıyor." dedi. Awadallah, su eksikliği ve kötü hijyen nedeniyle üreme ve idrar yolu enfeksiyonlarında artış beklendiğini de sözlerine ekledi.
Gıda ve suya erişimin az olması, hamile kadınlar arasında kişisel sağlığın yanı sıra fetüs ve yenidoğan sağlığının da kötüleşmesine neden oldu, çünkü bu annelerin çoğu bebeklerini emzirecek sütü kaybediyor ve yetersiz beslenme nedeniyle kilo kaybı, hastalık ve ölüm riskini artırıyor.
UNICEF'e göre "155 binden fazla hamile ve emziren annenin yanı sıra iki yaşın altındaki 135 binden fazla çocuğun beslenme durumu özellikle endişe verici."
Gazze'deki sağlık görevlileri, yetersiz beslenen annelerin yeni doğan bebeklerinin birkaç günden fazla yaşayamadığını söylüyor.
Geçtiğimiz günlerde Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail saldırısının başlamasından bu yana düşük ve prematüre doğum oranlarında "ciddi bir artış" olduğunu bildirdi.
Yerlerinden edilen anne adayları ve sığınaklardaki çocuklar susuzluk, yetersiz beslenme, yetersiz sağlık hizmeti, dehidrasyon, solunum ve cilt hastalıkları, şiddetli soğuk algınlığı ve aşı eksikliği gibi sorunlarla karşı karşıya.
Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail'in aralıksız bombardımanı nedeniyle Gazze'deki 36 hastaneden sadece 14'ü kısmen çalışabiliyor.
Gazze'de mevcut çatışmadan önce zaten erişilmesi zor olan üreme ve anne sağlığı hizmetleri daha da kötüleşti ve anne adaylarının doğum yapacakları sağlık tesisleri için çok sınırlı seçenekleri kaldı ve doğum öncesi ve sonrası bakım alabilecekleri neredeyse hiçbir yer kalmadı.