Gazze'de ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamaya yönelik çabalar, Hamas'ın anlaşma şartlarına ilişkin revize edilmiş bir teklif sunması ve İsrail'in tıkanan müzakerelere yeniden başlayacağını açıklamasının ardından Cuma günü ivme kazandı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Perşembe günü ABD Başkanı Joe Biden'a müzakereleri yeniden başlatmak üzere bir heyet göndereceğini söyledi ve İsrailli bir yetkili ülkesinin ekibine Mossad istihbarat teşkilatı başkanının liderlik edeceğini belirtti.
İsrail'in müzakere ekibinden isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir kaynak, Hamas'ın anlaşma şartlarına ilişkin revize edilmiş teklifinin Çarşamba günü İsrail'e ulaşmasının ardından anlaşmaya varılması için gerçek bir şans olduğunu söyledi.
Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan ve ayrıntı vermeyen kaynak, "Hamas tarafından sunulan teklif çok önemli bir açılım içeriyor" dedi.
İsrail'in Hamas'ın arabulucular aracılığıyla sunduğu teklife verdiği yanıt, Gazze'de yaklaşık dokuz aydır devam eden savaş sırasında İsrail'in Filistinli grubun öne sürdüğü koşulların kabul edilemez olduğunu söylediği geçmiş örneklerle belirgin bir tezat oluşturdu.
Uluslararası arabuluculukla yürütülen barış çabalarına yakın bir Filistinli yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada Hamas'ın yeni önerisinin İsrail tarafından kabul edilmesi halinde bir çerçeve anlaşmaya yol açabileceğini söyledi.
Yetkili, Hamas'ın artık İsrail'in bir anlaşmanın imzalanmasından önce ateşi kalıcı olarak durdurma taahhüdünü bir ön koşul olarak talep etmediğini ve müzakerelerin altı haftalık ilk aşamada bunu sağlamasına izin vereceğini söyledi.
Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, "Tarafların kalıcı bir ateşkes üzerinde anlaşmaya varmak için daha fazla zamana ihtiyacı olursa, iki taraf da bunu yapana kadar çatışmalara geri dönülmeyeceği konusunda anlaşmalıdır" dedi.
Hamas daha önce herhangi bir anlaşmanın savaşı sona erdirmesi ve İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini sağlaması gerektiğini söylemiş ve Gazze'de tutulan İsrailli rehinelere karşılık İsrail'de tutulan Filistinli mahkumların serbest bırakılmasını talep etmişti.
İsrail daha önce, küçük ve yoğun nüfuslu Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas "ortadan kaldırılana" kadar çatışmalarda sadece geçici duraklamaları kabul edeceğini söylemişti.
Mısırlı kaynaklar bir değişim olduğunu kabul etmekle birlikte kalıcı bir ateşkese bağlılık konusundaki temel meselenin hala çözülmemiş olduğunu öne sürdü.
Gazze'deki sağlık yetkilileri, İsrail'in 7 Ekim'den bu yana süren İsrail saldırısında 38.000'den fazla Filistinlinin hayatını kaybettiğini ifade ediyor.
Biden Netanyahu'nun kararını memnuniyetle karşıladı
Beyaz Saray, Biden ve Netanyahu'nun Perşembe günü Hamas'tan anlaşmanın olası koşulları konusunda alınan yanıtı görüştüklerini ve Biden'ın Netanyahu'nun "anlaşmayı tamamlamak amacıyla" durmuş olan görüşmeleri yeniden başlatma kararını memnuniyetle karşıladığını söyledi.
İsrail müzakere ekibinden bir kaynak ise şunları söyledi: "Gerçek bir uygulama şansı olan bir anlaşma var.”
Ancak kaynak, anlaşmanın "siyasi mülahazalar" nedeniyle suya düşme riski bulunduğu uyarısında bulundu.
Netanyahu'nun iktidar koalisyonundaki bazı aşırı sağcı ortaklar, savaş Hamas yok edilmeden sona ererse hükümetten ayrılabileceklerini belirttiler. Onların ayrılması muhtemelen Netanyahu'nun başbakanlığını sona erdirecektir.
İsrail'de yayın yapan Channel 7 News, Perşembe akşamı yapılan kabine toplantısında koalisyonun aşırı sağcı ortağı Itamar Ben Gvir'in üst düzey güvenlik ve savunma yetkililerini kendisine danışmadan görüşmelere devam etme kararı almakla suçladığını bildirdi.
Hamas'ın yanıtı, Mayıs ayı sonunda Biden tarafından kamuoyuna açıklanan ve Gazze'de halen tutulan yaklaşık 120 rehinenin serbest bırakılmasını ve ateşkesi içeren bir öneriydi.
Plan rehinelerin kademeli olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin ilk iki aşamada geri çekilmesini ve Filistinli mahkumların serbest bırakılmasını öngörüyor. Üçüncü aşama ise Gazze'nin yeniden inşasını ve ölen rehinelerden geriye kalanların iadesini içeriyor.
Gazze'deki çatışmaları sona erdirmeye yönelik önceki çabalara Mısır ve Katar aracılık etmiş ve görüşmeler her iki ülkede de yapılmıştı.
Gazze'deki son çatışmalarda bölge sakinleri İsrail tanklarının şafaktan kısa bir süre önce Refah'ın kuzeyinde Mısır sınırına yakın El Nasır mahallesine girdiğini söyledi.
İsrail, Refah'taki operasyonlarının Hamas'ın silahlı kanadının son taburlarını dağıtmayı amaçladığını öne sürüyor.
Gazze'deki sağlık görevlileri, İsrail'in bir eve düzenlediği hava saldırısında Gazze'nin kuzeyindeki Cebaliye mülteci kampında üçü çocuk beş Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi.
Filistin Sağlık Bakanlığı, Cuma günü Batı Şeria'nın Cenin kentinde düzenlenen İsrail operasyonunda da beş Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Kaynak: Mepa News, Ajanslar