Geçtiğimiz günlerde İstanbul'da Uygur Türklerine ait bir kitabevine polis tarafından baskın düzenlenmiş ve Uygur Türkçesi dilinde basılı birçok kitaba el konulmuştu.
Aktarılan bilgilere göre, İstanbul polisi bahsi geçen kitabevine ilk olarak geçtiğimiz Ağustos ayında da bir baskın yapmış ve yüzlerce kitaba el koymuştu.
Baskın esnasında yaşadığı kalp rahatsızlığından dolayı hastaneye kaldırılan kitabevi sahibi Abdullah Türkistanlı, "Bu kitaplar vesilesiyle dinimizi ve tarihimizi gelecek nesillere aktarıyoruz. Yine onlar sayesinde kültürümüzü ve tarihimizi muhafaza ediyoruz." şeklinde konuştu.
Türkistanlı, Çin hakimiyeti altındaki Doğu Türkistan'dan ayrıldıktan sonra 2008 yılında Kırgızistan'da tutuklanması ve burada kötü hapishane şartlarında yaşamasının ardından kalp hastası olduğunu ifade ediyor.
Dil ve kimliklerini kitaplarla muhafaza ediyorlar
Türkiye'deki Uygurlara ait kitabevleri, Çin rejiminin baskıcı asimilasyon politikası zemininde, diasporadaki Uygurların kendi dillerine ve tarihlerine erişim sağlayarak kimliklerini ve kültürlerini muhafaza etmelerinde önemli bir rol oynuyor.
Öte yandan emniyet kaynakları baskının, kitabevlerinin "telif hakkı olmaksızın kitapları basmaları" sebebiyle gerçekleştirildiğini iddia ediyor.
Uygur sığınmacılar ise bunun baskın gerçekleştirmek için bir "mazeret" olduğunu savunuyorlar. Uygurlardan bazıları, bu uygulamaların nedeni olarak Türkiye'deki mevcut yönetimin Çin'le yakınlaşma politikalarını gösterirken bazıları ise Uygurların Türkiye'de latin alfabesi yerine Arap alfabesiyle kitap basmasının bazı çevreleri rahatsız ettiği görüşünde.
Kitabevi sahipleri ayrıca, "Çin makamlarının onayı olmaksızın telif hakkı satın alınması mümkün değildir. Kaldı ki birçoğu toplama kamplarında tutulan kitap yazarlarıyla iletişim kurmak dahi imkânszıdır." şeklinde konuştular.
Bir diğer Uygur kitapçı Abdulhalil Abidhacı da dükkanını kapatmayı düşündüğünü söyledi. Diğer Uygur kitabevleri de ülkede son yıllarda mevcut ekonomik sıkıntılar ve polisiye baskılar nedeniyle benzer kararlar aldı.
Öte yandan İstanbul'da sadece 2 Uygur kitabevi bulunuyor.
Kaynak: Mepa News