Kanada, muhalefet milletvekillerinin ve İran diasporasının bazı üyelerinin yıllarca süren baskılarının ardından İran Devrim Muhafızları Ordusu'nu (DMO) terör örgütü listesine aldı.
Çarşamba günü kararı açıklayan Kamu Güvenliği Bakanı Dominic LeBlanc kararı "küresel terörizmle mücadelede önemli bir araç" olarak nitelendirdi.
Bu karar, aralarında İran Devrim Muhafızları'nın üst düzey yetkililerinin de bulunduğu binlerce üst düzey İranlı hükümet yetkilisinin Kanada'ya girişinin yasaklanması anlamına geliyor.
İran'ın Fars haber ajansının aktardığına göre İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, "akılsızca ve alışılmadık" olarak nitelendirdiği bu adımı kınadı.
İran Devrim Muhafızları kimdir?
Devrim Muhafızları, İran lideri Ali Hamaney ile yakın bağları olan İran'ın önemli bir askeri, siyasi ve ekonomik gücüdür.
İran'ın stratejik silahlarını denetleyen kendi kara kuvvetleri, donanması ve hava kuvvetleri ile 190.000'den fazla aktif personeli olduğu tahmin edilmektedir.
Hükümete göre Devrim Muhafızları, denizaşırı operasyonlar yürüten gizli kolu Kudüs Gücü aracılığıyla müttefik hükümetlere ve başta Şiiler olmak üzere silahlı gruplara para, silah, teknoloji, eğitim ve danışmanlık sağlayarak Orta Doğu'nun başka yerlerinde de nüfuzunu kullanıyor.
Kudüs Gücü zaten Kanada tarafından "terörist grup" olarak tanımlanıyordu ancak Çarşamba günü yapılan açıklamayla bu tanımlama DMO'nun tamamını kapsayacak şekilde genişletildi.
Gazetecilere konuşan LeBlanc, bu eylemin "Kanada'nın DMO'nun terörist varlığıyla mücadele etmek için elindeki tüm araçları kullanacağına dair güçlü bir mesaj gönderdiğini" söyledi.
LeBlanc, "İran rejimi, hem İran içinde hem de dışında insan haklarına sürekli olarak saygısızlık göstermiş ve uluslararası kurallara dayalı düzeni istikrarsızlaştırmaya istekli olmuştur" dedi.
Bu kararın ardından, halihazırda Kanada'da bulunan mevcut ve eski üst düzey İranlı hükümet yetkilileri de soruşturulabilir ve sınır dışı edilebilir.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, açıklamanın ardından İran'daki Kanadalıların keyfi gözaltı riski altında olabileceği uyarısında bulundu.
Bakan açıklamasında, "Mesajım açık: Şu anda İran'da bulunanlar için eve dönme zamanı geldi" dedi.
"İran'a gitmeyi planlayanlar için de sakın gitmeyin."
Buna karşılık İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani Kanada'nın bu adımını "akılsızca ve alışılmamış siyasi amaçlı bir adım" olarak nitelendirdi.
Kenani, "Kanada'nın eyleminin Devrim Muhafızları'nın meşru ve caydırıcı gücü üzerinde herhangi bir etkisi olmayacaktır" dedi.
Başbakan Justin Trudeau liderliğindeki Kanada hükümeti, Ocak 2020'de Tahran'da PS752 sefer sayılı uçağın Devrim Muhafızları tarafından düşürülmesinin ardından hayatını kaybedenlerin aileleri de dahil olmak üzere bazı diaspora üyelerinin baskılarına rağmen, terörizm tanımını DMO'ya uygulamayı daha önce reddetmişti.
Uçakta bulunan 55 Kanada vatandaşı ve 30 Kanada'da daimi ikamet eden kişi de dahil olmak üzere 175 yolcunun tamamı hayatını kaybetmişti.
Tahran uçağa yönelik füze saldırısının "yanlışlıkla yapıldığını" iddia etmişti.
Trudeau daha önce 2022'de yaptığı bir açıklamada, terörizm tanımının Kanada'da rejime karşı çıkan ve ülkeden kaçan ancak geçmişte Devrim Muhafızları Ordusu'nda görev yapmak zorunda kalan İranlıları haksız yere hedef alacağından korktuğunu söylemişti.
Gazetecilerin neden şimdi sorusu üzerine LeBlanc, bir grubu terörist olarak tanımlama kararının güvenlik servislerinin tavsiyesi ve dış politika mülahazalarıyla alınan "uzun bir süreç" olduğunu söyledi.
"Bu, Kanada ceza kanunu kapsamında sağlanması gereken bir eşiktir" dedi.
Bu hamle Kanada'yı, 2019 yılında DMO'yu "terör örgütü" olarak ilan eden ABD'den sonra Kuzey Amerika'da ikinci ülke konumuna getirdi.
Birleşik Krallık daha önce 2023 gibi yakın bir tarihte benzer bir adım atma niyetini belirtmişti, ancak henüz bunu yapmadı.
Kaynak: Mepa News, BBC