Kazakistan'ın eylül ayından başlayarak ham petrolünün bir kısmını Azerbaycan'ın en büyük petrol boru hattı üzerinden satması bekleniyor.
Kaynaklar Kazakistan devlet petrol şirketi Kazmunaigaz'ın (KMG), Azerbaycan devlet şirketi SOCAR'ın ticaret koluyla, petrol taşıyan Azeri boru hattı üzerinden Türkiye'nin Akdeniz limanı Ceyhan'a kadar yılda 1,5 milyon ton Kazak ham petrolünün satılmasına izin vermek için ileri görüşmelerde bulunduğunu söylüyor.
30 bin varilin biraz üzerinde olan bu hacim, Rus CPC boru hattından akan olağan 1,3-1,4 milyon varil hacme kıyasla oldukça düşük ancak bir başlangıç olması için önemli. 2023'te de 3,5 milyon ton Kazak ham petrolü başka bir Azeri boru hattı üzerinden Gürcistan'ın Karadeniz limanı Supsa'ya akmaya başlayabilir.
Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattından geçen akışların bir ay sonra başlamasıyla nihai sözleşmenin Ağustos sonunda imzalanacağı belirtiliyor.
BTC akışlarıyla birleştirildiğinde, hacmin 100 bin varilin biraz üzerine olacağı tahmin ediliyor.
20 yıldır CPC hattı kullanılıyordu
Kazak petrolü 20 yıldır, CPC boru hattıyla Rusya'nın Karadeniz'deki küresel pazara erişimini sağlayan Novorossiisk limanına sevk edilip oradan alıcıya ulaştırılıyor. Ancak temmuz ayında bir Rus mahkemesinin CPC yolunu kapatabilecek adımlar atması Kazak hükümetini ve önde gelen yabancı üreticileri önlem olarak diğer yollar bulmaya sevk etti.
Alternatiflerin hiçbiri CPC boru hattı kadar pratik değil ve enerji piyasalarında daha fazla oynaklık ve maliyet oluşturma riski taşıyor.
Rusya'nın şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinden kısa bir süre sonra, uluslararası ham petrol fiyatları 14 yılın en yüksek seviyelerine ulaştı. Özellikle Temmuz ayında fiyatlar ortalama 100 doların üzerinde kaldı.
Hazar Denizi'nde tanker filosu ek maliyet getirecek
Ancak BTC rotası Kazakistan'ın petrolünü Hazar Denizi üzerindeki Aktau'da bulunan sınırlı yedek kapasiteye sahip limanından Bakü'ye taşımak için küçük bir tanker filosuna ihtiyaç duymak zorunda kalacağı anlamına da geliyor.
Kazak petrol ihracatı, dünya arzının yüzde 1'inden fazlasını yani günde 1,4 milyon varil petrolü karşılıyor.
Kaynak: Euronews