Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Uyuşturucu ve Suç Ofisi'nin (UNODC), açıkladığı "2018 Dünya Uyuşturucu Raporu"nda, reçete zorunluluğu olan ilaçların sağlık nedenleri dışında kullanımının insan sağlığını tehdit eden en önemli unsur olduğunun altı çizildi.
Rapora göre, hayatında en az bir defa uyuşturucu kullananların sayısı 2015 yılı itibarıyla 250 milyonken, bu rakam 2016'da 275 milyon olarak tespit edildi. Bu rakamın dünyadaki 15-64 yaş arası nüfusun yüzde 5,6'sına tekabül ettiği belirtildi.
2016'da dünya genelinde 31 milyon kişi, bağımlılık dahil uyuşturucu kullanımına bağlı çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldı.
Raporda, 2016'da dünyada 192 milyon kişinin kenevir (esrar), 34 milyon kişinin olası zararları en yüksek olan uyuşturucu madde grubu arasında bulunan "opioid", yine 34 milyon kişinin amfetaminler ve reçeteli uyarıcılar, 21 milyon kişinin ekstazi, 19 milyon kişi opiatlar ve 18 milyon kişinin kokain kullandığı bilgisi yer alıyor.
Kenevir kullanımının son on yılda yüzde 16 ile ciddi bir artış gösterdiği, bu oranın dünya popülasyonunun artışıyla ayını düzeyde olduğuna işaret edildi.
Kadınlar erkeklerden daha bağımlı
Uyuşturucu kullanımının en erken 12-14 yaşlarında başladığına dikkat çekilen raporda, 18-25 yaş aralığının madde bağımlılığında doruk nokta olduğuna işaret edildi.
Gençlerin genel olarak kenevir kullanımını tercih ettiği belirtilirken özellikle iki gurubun kenevir kullanımında öne çıktığını, gelir seviyesi yüksek geçlerin geçe hayatı ve eğlence ortamlarında bu maddeye yöneldiği, bununla beraber sokak çocuklarının karşı karşıya kaldıkları güçlüklerin üstesinden gelmek için bu maddeye başvurdukları ifade edildi.
Toplam uyuşturucu kullananların yüzde 33'ünün kadınlar olduğu aktarılan raporda, kadınların erkeklere göre daha az uyuşturucu kullanmasına rağmen, bir kez uyuşturucuya başladıktan sonra erkeklerden daha bağımlı hale geldiklerine dikkat çekildi.
Uyuşturucu 450 bin can aldı
Uyuşturucu kullanımına bağlı nedenlerden dolayı 2015'te 450 bin kişinin yaşamını yitirdiği belirtilen raporda, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) verilerine göre, ölenlerin 167 bin 750'sinin çoğunlukla aşırı dozdan kaynaklı sebepler başta olmak üzere doğrudan uyuşturucu kullanmaktan dolayı öldüğüne işaret edildi.
Opioid kullanımının ise uyuşturucuya bağlı ölümlerin toplam yüzde 76'sını oluşturarak zararı en yüksek uyuşturucu madde olmaya devam ettiği kaydedildi.
ABD'de aşırı doz uyuşturucu kullanımından dolayı 2016'da 63 bin 632 kişinin öldüğü, bir önceki yıla göre yüzde 21 artış görüldüğü ve bunun kayıtlara geçen en yüksek veri olduğu vurgulandı.
Raporda, sürpriz bir şekilde 40 yaş üstündeki kişiler arasında gençlere göre uyuşturucu kullanımının çok hızlı şekilde arttığı ifade edildi. Buna göre, ABD'de 50 yaş üstü kişilerde 1996-2016 yıllarında uyuşturucu kullananların sayısının 7 kat arttığı belirtildi.
Uyuşturucu üretiminde büyük artış
Bir tür uyuşturucu madde olan fentanil ve onun benzerleri maddelerin Kuzey Amerika'da sorun olmaya devam ettiği, şiddetli ve orta şiddetteki ağrıları tedavi etmek için kullanılan bir opioid olan tramadol, Afrika ve Asya'nın bazı kesimlerinde giderek artan bir endişe kaynağı haline geldiği belirtilen raporda, “Tıbbi kullanım için fentanil ve tramadolun erişilebilirliği ağrının tedavisi için hayati öneme sahiptir ancak insan tacirleri bunları yasa dışı bir şekilde üretmekte ve yasa dışı pazarlar insan sağlığına ciddi zararlar vermesine neden olmaktadır." ifadesi yer aldı.
Raporda, dünya genelinde güvenlik güçleri tarafından el konulan opioidin 2016'da 87 tona tekabül ettiği, bu oranın ele geçirilen eroin oranıyla aynı olduğu kaydedildi.
2016 yılında küresel kokain üretiminin, şimdiye kadar bildirilen en yüksek seviyeye ulaştığı ve tahmini 1,410 ton üretimin yapıldığına dikkat çekilen raporda, ayrıca Afrika ve Asya'nın kokain ticareti ve tüketim merkezleri olarak ön plana çıktığı, buna karşın kokainin büyük çoğunluğunun Kolombiya'dan geldiği aktarıldı.
Raporda 2016 ve 2017 yılları arasında afyon üretiminin yüzde 65 ile 10 bin 500 tona ulaştığı vurgulanırken, bu verinin UNODC'nin afyon üretimine ilişkin gözleme başladığı 21'inci yüzyılın başından itibaren en yüksek seviye olduğu ifade edildi.
Özellikle Afganistan'da haşhaş üretimi ve verimliliğin artmasının bu ülkede geçen yıl 9 bin ton afyon üretimine yol açtığı bildirildi.
Fedetov'dan uyarı
UNODC Başkanı Yuri Fedetov, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, "Bu yılki rapor, uyuştucu pazarının genişlediğini, kokain ve afyon üretiminin rekor seviyeye ulaştığını gösteriyor. Bu bir çok alanda ciddi zorlukları beraberinde getiren gelişme." değerlendirmesinde bulundu.
Fedetov, UNODC'nin uyuşturucunun neden olduğu sorunlarla baş edilebilmesi için dengeli ve uyumlu çözümler bulunmasında ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda ülkelere destek olmakla yükümlü olduğunu ifade etti.
Fedetov, "Dünya Uyuşturucu Raporu, desteğimizin kilit bir ayağını temsil etmektedir. Ayrıca, uluslararası yükümlülükleri eyleme geçirme ve etkin müdahaleleri mümkün kılmak ve insanlığın sağlığını ve refahını korumak için gerekli olan kapasite geliştirme çalışmalarını destekliyoruz." diye konuştu.