Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD), Covid-19'a yakalananların yanı sıra, işsizlik yardımına başvuranların sayısı da tarihte görülmemiş rakamlara ulaştı. Sadece geçen hafta, 6.6 milyon kişi işsizlik yardımına başvurdu.
Bir önceki hafta 3.3 milyon kişinin de işten çıkarılmasının ardından, salgından dolayı yaklaşık 10 milyon kişi gelir kapılarından oldu.
Çalışma Bakanlığının hazırladığı rapor, dünya genelinde işletmelerin kepenk kapatmasıyla ekonomi ciddi resesyona sürüklenirken, işsizlik oranlarının da katlanarak arttığını ortaya koydu.
"Henüz bir başlangıç"
İşten çıkarmaların sayıca fazlalığı birçok ekonomistin karamsar bir tablo çizmesine neden oluyor. Şu anda işsiz kalan 10 milyon kişiye nisan sonuna kadar bir 10 milyonun daha eklenebileceği belirtiliyor. Bu rakam Büyük Durgunluk'taki işten çıkarma sayısının (8,7 milyon kişi) iki katından daha fazla.
Restoran, otel, jimnastik salonları ve sinemalar kritik alanlar
İflas etmemek için işverenler çalışan sayısını en aza indirme yoluna başvuruyor. Özellikle restoran, otel, jimnastik salonları ve sinemalar bu durumdan en fazla etkilenen iş alanları.
Amerikalıların yaklaşık yüzde 90'ına birçok eyalette evde kalma zorunluluğu getirilmesi de işten çıkarmaları hızlandıran diğer bir etken.
İş başvuruları 30 kat birden arttı
Bu durum istihdam piyasasında deprem etkisi yaratmış durumda. Sadece bir ay önce haftalık iş başvuruları ülkede 211 bin kişi seviyesindeydi. ABD'nin son 50 yıllık geçmişinin en düşük seviyesi olan bu rakam şu anda 30'a katlandı. İşsizlik yardımları için başvurular 50 eyalette katlanarak artıyor. Örneğin Kaliforniya'da bu yardıma başvuranların sayısı bir evvelki haftaya göre 4 kat arttı ve neredeyse 1 milyon kişiye ulaştı.
İşten çıkarmaların süresi kilit nokta
İşten çıkarma dalgalarının süresi ekonomik daralmanın da derinliğini belirlemiş olacak. Fakat bu sürenin bilinmemesi tünelin ucunun görünmemesine neden oluyor. Bazı şirketler işten çıkardıkları çalışanları ile irtibatta kalmayı sürdürüyor ve salgının sonlanması ile birlikte yeniden onları istihdam etmeyi umuyor. Hızlı işe alımlar ekonominin de kısa sürede canlanmasını sağlayabilir. Fakat eğer şirketler yaz sonuna kadar kapalı kalırsa küçük şirketlerin iflas etme riski artacak. Bu da iş bulmanın daha da zorlaşacağı anlamına geliyor.
Bu sebeple geçen hafta oylanan 2,2 trilyon dolarlık ekonomik kurtarma planının 350 milyar dolarlık kısmı küçük girişimlere ayrıldı. Böylece işten çıkartmaların azaltılması ve faaliyet yeniden başladığında tekrar işe alımların kolaylaştırılması hedefleniyor. Fakat eşi benzeri tarihte görülmemiş bu paketin bile ülke ekonomisini düze çıkartmasına salgın yayıldıkça daha da şüpheyle bakılıyor.