Bilim adamları, ilk başta sadece akciğerlere saldırdığı düşünülen koronavirüsün aslında başka organları da hedef aldığını anladı. Virüsü daha yeni yeni tanımaya başlayan doktorlar ve bulaşıcı hastalık uzmanları, enfeksiyonun hastalarda yarattığı tahribatın etkisinin yıllarca sürebileceğini söylüyor.
California’nın La Jolla bölgesindeki Scripps Translasyonel Araştırma Enstitüsü’nden Doktor Eric Topol, “İlk başta sadece bir solunum yolu virüsü olduğunu düşündük. Ancak sonradan, pankreası, kalbi, karaciğeri, beyni, böbrekleri ve diğer organları da hedef aldığını gördük” diyor.
Koronavirüs hastaları, solunum yetmezliğinin yanı sıra, felce yol açan kan pıhtılaşması ve birçok organa aynı anda saldıran aşırı enflamasyon sorunları da yaşayabiliyor. Virüs baş ağrısı, baş dönmesi, tat ve koku kaybı gibi nörolojik komplikasyonlara da yol açabiliyor.
Tedaviyse yavaş ve maliyetli olabiliyor, hatta bazen hastalar tam olarak iyileşmiyor. Chicago’daki Northwestern Tıp merkezinden kardiyolog Sadiya Khan, hayat kalitesini büyük oranda düşüren koronavirüsün, hem semptomları hem de yol açtığı komplikasyonlar açısından diğer virüslerden farklı olduğunu söylüyor.
Khan, koronavirüs enfeksiyonunu ağır atlatan hastaların büyük bir mali yük altına girdiğini de belirtiyor.
Uzun rehabilitasyon süreci
Haftalarca yoğun bakımda yatan veya solunum cihazına bağlanan hastalar, yeniden hareket kabiliyeti kazanmak ve güçlenmek için uzun süre fizik tedavi görmek zorunda kalıyor.
Rehabilitasyon sürecinin haftalarca hatta aylarca sürebileceğini söyleyen Khan, “Ne kadar yaşlıysanız toparlanmanız da o kadar zor olur ve hatta bir daha eski gücünüze kavuşamayabilirsiniz” diyor.
Koronavirüs salgınında bütün dikkatler enfeksiyonu ağır geçiren hastalar üzerinde toplansa da, doktorlar durumu hastaneye yatacak kadar ciddi olmayan ancak aylarca tam olarak iyileşemeyen hastalara da odaklanmaya başladı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nde (CDC) bulaşıcı hastalıklar direktör yardımcısı olarak görev yapan Jay Butler, enfeksiyonun uzun vadeli etkilerini araştıran çalışmaların daha yeni başladığını söylüyor.
Koronavirüs belirtileri genellikle iki ila üç hafta sürüyor. Ancak Oxford Üniversitesi’nden Doktor Helen Salisbury, her 10 hastadan birinde semptomların daha uzun süre etkili olduğunu söylüyor.
Salisbury, akciğer röntgenleri normal çıkan ve enflamasyon izine rastlanmayan birçok hastasının tam toparlanamadığını da kaydediyor.
AIDS hastalığına yol açan HIV ile koronavirüs arasında paralellik gören Khan, HIV konusunda ilk başlarda odağın ölümle sonuçlanan ağır vakalarda olduğunu, son yıllardaysa HIV atlatanlarda ortaya çıkan uzun vadeli kardiyovasküler komplikasyonların araştırıldığını söylüyor.