Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını bazı ülkelerde sağlık sistemini çökme noktasına getirirken hemen yanındaki komşu ülkede etkisini o kadar göstermiyor.
Örneğin İran'da binlerce kişinin ölümüne neden olan salgın, sınır komşusu Irak'ta resmi rakamlara göre şu ana kadar 100'den az can aldı.
Fransa, İtalya ve İspanya gibi Batı Avrupa ülkelerinin her birinde en az 25'er bin kişi hayatını kaybederken, komşu ülke Almanya'da bu sayı 4 Mayıs verilerine göre 7 binin altında. Yine Dominik Cumhuriyeti'nde vaka sayısı 7 bini geçerken komşusu Haiti'de sadece 85 vaka rapor edilmiş durumda.
Avrupa'da salgıdan en fazla etkilenen ülke İtalya'da da ülkenin kuzeyi diğer kesimlere göre çok daha fazla etkilendi.
Salgının neden bir yerde daha ölümcül, başka yerde az etkili olduğu konusu henüz cevabı bulunmuş bir soru değil. Halihazırda koronavirüs üzerinde dünya çapında yürütülen yüzlerce araştırma devam ediyor. Bazı araştırmalar virüsün etkisinin, genetik farklılığa göre değişik değişmediği üzerine yoğunlaşıyor.
Sıcak iklimlere ve genç nüfusa sahip birçok ülkenin salgından çok fazla etkilenmemiş olması, virüsün sıcak havalarda etkili olamadığı fikrini güçlendiriyor ancak Brezilya, Peru ve Endonezya gibi sıcak ülkelerde vaka sayısının artması sıcaklık faktörünü de geri plana atıyor.
Sosyal mesafe kurallarının salgının etkisini azalttığı konusunda neredeyse tüm uzmanlar hem fikir ancak bu kuralı uygulamayan ülkeler de oldu ve bu ülkelerde şu ana kadar çok az vaka görüldü. İlk başlarda Rusya ve Türkiye'nin de salgından çok fazla etkilenmediği görüldü ancak test yapmaya başlandıktan sonra vakalar hızla tespit edilmeye başlandı.
Salgının birçok ülkede azalma eğilimine girmesi de sona doğru yaklaştığı anlamına gelmiyor. 1900'ların başında patlak veren İspanyol gribi, yaz aylarında bitme noktasına gelmiş ancak kışa doğru ikinci dalga olarak geri dönmüş ve milyonlarca kişinin ölümüne neden olmuştu.
Henüz erken bir kanıya varmanın tehlikeli olduğunu belirten uzmanlar, genel olarak virüsün ülkeden ülkeye farklılık göstermesini demografik, kültür, çevre ve hükümetin salgına karşı verdiği mücadele hızına ve şekline bağlıyor.
Ancak virüsün seyri ve etkisi mercek altına alındığında, salgında etkili olduğu sanılan demografik, kültür, iklim gibi faktörlerin her birinin içinde birbiriyle çelişen durumlar olduğu görülüyor. Örneğin demografik faktörü ele alındığında yaşlı nüfusa sahip ülkelerde salgının daha etkili olduğu görüşü dile getiriliyor ancak dünyanın en yaşlı nüfusuna sahip ülkesi Japonya, salgından fazla etkilenmiş değil. Kültür faktörü ele alındığında ise uzak doğu ülkelerinde insanların kültürleri gereği el sıkışmıyor olmasının salgının etkisini azalttığı düşünülüyor. Ancak Irak gibi insanların çok yakın temas içinde olduğu ülkede vaka sayısının komşu ülkelere göre çok az olması yine uzmanları düşündüren etkenlerden biri oluyor. Sonuç olarak uzmanlar, soru işaretleri doğuran, salgının birbirine çok yakın yerler arasında bile farklı sonuçlara yol açmasıyla ilgili tek bir cevabın olmayacağı görüşünde.