Amerikalı Pfizer ve Merck ilaç şirketlerinin Covid-19 salgınına karşı geliştirdikleri ilaçlar, deneme aşamasında olmasına rağmen ciddi hastalık riski olan yetişkinlerde etkili olma konusunda olumlu sinyaller veriyor. Peki bu iki ilaç arasında ne tür farklar var? Hangi ilaç salgından korunmak için daha etkili olabilir?
İki şirketin açıkladığı veriler Pfizer şirketinin daha etkili koruma sağladığını ortaya koyuyor. Ancak, şirketler araştırmalarıyla ilgili tam verileri şu ana kadar kamuoyuyla paylaşmadı.
Pfizer, cuma günü yaptığı açıklamada, Covid-19’a karşı geliştirdiği ilacın, orta ve yüksek riskli hastalarda, semptomların başlamasından sonraki üç gün içinde verilmesi halinde hastaneye yatış ve ölüm oranlarını yüzde 89, beş gün içinde verilmesi halindeyse yüzde 85 azalttığını duyurdu.
Merck ise 1 Ekim’de yaptığı açıklamada üzerinde çalışma yaptığı ilacın, semptomların başlamasından sonraki 5 gün içinde verilmesi halinde ciddi risk taşıyan kişilerde hastaneye yatış ve ölüm riskini yüzde 50 düşürdüğünü duyurmuştu. Bu şirket, semptomların başlamasından üç gün sonra verilmesi halinde ne tür veriler elde edildiğini ise açıklamadı.
Pfizer ürettiği yeni ilacı “Paxlovid”, Merck ise kullanım için onay aldığı İngiltere’de bu ilacı “Lavgevrio” adıyla piyasaya sürmeyi planlıyor.
Bu ilaçlar neden önemli?
Dünyada Covid-19 salgınını önlemek için çok sayıda aşı kullanıma gitmesine rağmen, Covid-19 virüsüne yakalanmış kişileri iyileştirme konusunda ilaç geliştirmeyi düşünen firmaların sayısı sınırlı.
Şu anda hastaneye kaldırılmalarına gerek olmayan ancak ciddi hastalık riski taşıyan hastalar hastanelerde veya infüzyon merkezlerinde damardan verilmek zorunda olan antikor ilaçlarla tedavi ediliyor.
Bu ilaçlar nasıl ve ne şekilde veriliyor?
Bu iki firmanın ürettiği ilaç, beş gün süreyle alınıyor. Pfizer’in ürettiği hap sabah üç, akşam üç adet alınıyor. Merck’in ürettiği hap ise sabah 4 adet akşam 4 adet alınmak zorunda.
Pfizer'in ürettiği ilaç, Covid-19 virüsünün çoğalması gereken bir enzimi bloke etmek için tasarlanmış proteaz inhibitörleri olarak bilinen bir sınıfın parçası olarak değerlendiriliyor.
reuters'ın araştırmasında Pfizer, ilacın virüsün replikasyon için gerekli bir bölümünü hedef alması nedeniyle patojenin tedaviye dirençli hale gelemeyeceği görüşünü dile getiriyor.
Pfizer ilacı, proteaz inhibitörlerinin aktivitesini artıran ancak gastrointestinal yan etkilere neden olabilen ve diğer ilaçlara müdahale edebilen eski bir antiviral olan ritonavir ile birlikte veriliyor.
Merck’in ürettiği hap ise virüsün genetik koduna değiştirmeyi amaçlayan etki mekanizmasına sahip bir nükleotid analoğu olarak görev yapıyor. İlaç virüse rastgele mutasyonlar ürettiğinden, Covid-19 virüsünün evrimleşmesi ve dirençli hale gelmesinin zor olacağı düşünülüyor.
İlaçların güvenliği hakkında ne biliyoruz?
İki şirket, ilaçların güvenliği konusunda güvence vermekle birlikte verileri şu ana kadar kamuoyu ile paylaşmadı.
Pfizer, ilacı ve plaseboyu alan hastaların yaklaşık yüzde 20'sinin çoğunlukla hafif yan etkiler yaşadığını açıkladı. Firma, bu hapları alanların yüzde 1.7’sinin ciddi yan etkiler yaşadığını, plasebo alanların ise yüzde 6,6’sının ciddi yan etkiler gördüğünü aktardı.
Merck ise ilacı alanların yüzde 12’si ile plasebo alanların yüzde 11’inde yan etkiler görüldüğünü duyurdu.
Merck’in üzerinde çalıştığı ilaç ile aynı sınıftaki diğer ilaçlar, hayvanlarda doğum kusurlarıyla ilişkilendirilmesine rağmen bu firma çok daha yüksek dozlarda ve daha uzun sürelerde kullanım için geliştirdiği ilacın kullanılmasına ilişkin doğum kusurlarına veya kansere neden olmadığını rapor etti.
Tedarik aşamasında durum ne?
Pfizer ve Merck, bu ilaçları üretirken, küresel talebi karşılamak için geniş çaplı hazırlık yaptıklarını açıkladı.
Pfizer, yıl sonuna kadar 180 bin kişinin tedavisi için, 2022 yılında ise 50 milyon kişinin tedavisi için hazırlıklarını tamamlayabileceğini açıkladı. Merck ise bu yıl sonuna kadar 10 milyon kişinin, gelecek yıl ise 20 milyon kişinin tedavisini karşılayabileceği görüşünde.
ABD vatandaşları ve bu ülkede yaşayanlar için Covid-19 tedavisi ve aşısı için para almıyor.
ABD Başkanı Joe Biden, Pfizer’in ilacından milyonlarca alınması konusunda güvence aldığını duyurdu. Merck ise 1,7 milyon kişinin tedavisi için ilaç tedariki sağlanması konusunda ABD ile 1,2 milyar dolar tutarında anlaşma yaptığını açıkladı.
Kaynak: Euronews