Eylül ve Ekim 2023'te Rus ordusuna katıldığı iddia edilen 200'den fazla Kübalıya ait pasaport bilgileri InformNapalm adlı Ukrayna yanlısı bir platform tarafından internete sızdırıldı.
Sitenin belirttiğine göre pasaport bilgileri, Moskova'nın güneyindeki Tula'da bulunan bir Rus askeri işe alım subayının e-postaları hacklenerek elde edildi.
Facebook'ta yapılan bir arama, Ukrayna sızıntısında adı geçen 31 ismin, sahipleri Rusya'da ya da Rus ordusuyla bağlantılı görünen hesaplarla eşleştiğini gösterdi.
Örneğin bazıları Rus askeri üniforması giyerken ya da Rus sokak tabelaları veya Rus plakaları taşıyan yerlerde çekilmiş fotoğraflarını paylaşmışlar. Diğerleri ise ikamet ettikleri yer olarak Rusya'yı gösteriyor.
Bu Facebook kullanıcılarının birçoğu 2023'ün ikinci yarısında Rusya ile ilgili içerik paylaşmaya başlayarak ülkeye ne zaman gelmiş olabileceklerini ortaya koyuyor.
Rusya, Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı işgalini başlattığından bu yana savaş alanında ağır kayıplar verdi. BBC'nin yaptığı bir araştırma Ukrayna'da 50.000'den fazla Rus askerinin öldüğünü doğruladı -ancak gerçek sayının çok daha yüksek olması muhtemel- Ukrayna'nın kendi tahminlerine göre savaşta ölen ya da yaralanan Rus askerlerinin sayısı yaklaşık 500.000.
Kayıpların bir kısmının yerine yabancıları askere almak Kremlin'in Rusları zorla seferber etmeye çalışmanın yaratacağı risklerden kaçınmasına da yardımcı oluyor. Rusya 2022'de kısmi seferberlik ilan ettiğinde yüz binlerce kişi ülkeyi terk etti.
Kübalıları Rusya'ya getirmek nispeten daha kolay. İki ülke Soğuk Savaş'tan bu yana müttefik, Kübalıların Rusya'ya seyahat etmek için vizeye ihtiyacı yok ve Moskova'ya doğrudan uçuşlar yolculuğu daha kolay hale getiriyor.
Bu arada, Rusya'nın sunduğu cazip ordu sözleşmeleri, ABD'nin yaptırım uyguladığı adada giderek kötüleşen ekonomik krizden kaçmak isteyen Kübalı erkekleri cezbediyor.
İnternete sızan belgeler ve basında yer alan haberlere göre Kübalı erkeklere aylık 2.000 dolar civarında ödeme teklif ediliyor ki bu ortalama aylık maaşın 25 doların altında olduğu Küba için çok büyük bir meblağ.
Rus vatandaşlığı vaadi de bazı Kübalıları cezbedebilir.
Ukrayna'ya karşı savaşın başlamasından bu yana Moskova, yabancıların orduda zaman geçirdikten sonra Rus vatandaşlığı almalarını önemli ölçüde kolaylaştırmak için adımlar atıyor ve BBC, bazı Kübalı savaşçıların kaydolduktan sonraki aylar içinde Rus pasaportu aldıklarını gösteren sosyal medya paylaşımları gördü.
Rus pasaportu 117 noktaya vizesiz seyahat imkanı sağlarken, Küba pasaportu sahipleri 61 nokta ile sınırlı.
Moskova yakınlarındaki Ryazan kentinde yerel bir medya kuruluşu Kübalıların Rus ordusuna katıldığını doğruladı.
Kübalıların "ülkemizin özel askeri operasyonun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak" istediklerini belirten gazete, "bazılarının gelecekte Rus vatandaşı olmak istediklerini" de ekledi.
Ancak Rus saflarına katılan Kübalıların sayısına ilişkin sağlıklı bir tahminde bulunmak zor.
Ukrayna'nın Latin Amerika ve Karayipler diplomatik elçisi Ruslan Spirin, Wall Street Journal'a verdiği bir röportajda bu sayıyı 400 olarak ifade ediyor.
Rusya'daki Kübalı subaylardan biri olan Lázaro Gonzalez, sürgündeki hükümet karşıtı bir radyo istasyonuna verdiği demeçte, emrinde 90 Kübalının görev yaptığını söyledi.
Gonzalez'e göre bu subaylar muhtemelen cephede değil de Ukrayna'nın doğusunda işgal edilmiş bölgelerde görevlendirilecekler.
Miami merkezli radyo kanalına konuşan Gonzalez, "Rus ordusu Ukrayna'daki bölgeleri işgal ettikçe, biz Kübalıların yaptığı da o şehirlerde ve işgal edilen bölgelerde orduya destek vermek, hepsi bu" dedi.
Çok sayıda rapor, Kübalıların sosyal medya üzerinden asker toplayanlarla temasa geçtikten sonra Rus ordusuna katıldıklarını, ancak hepsinin teklif edilen işin gerçek doğasının farkında olmadığını gösteriyor.
Popüler bir Kübalı YouTube içerik üreticisi geçen yıl, kendilerine Rusya'da inşaat işi teklif edildiğini ancak bunun yerine Ukrayna'daki cepheye gönderildiklerini iddia eden 19 yaşındaki iki Kübalının hikayesini anlattı.
Onların durumu, BBC'ye daha yüksek maaş vaadiyle Rusya'ya çekildiklerini, ancak kendilerini savaş alanında bulduklarını söyleyen diğer yabancıların deneyimlerini yansıtıyor.
Kübalı yetkililer ise vatandaşlarının Ukrayna savaşına katılımı konusunda çelişkili açıklamalar yaptı.
Eylül 2023'te Ukrayna'da savaşan Kübalılar hakkında çıkan haberlerin ardından Havana'daki yetkililer bu kişilerin askere alınmasında rol oynayan 17 kişiyi tutukladıklarını açıkladı.
Ancak kısa bir süre sonra Küba'nın Rusya Büyükelçisi Julio Antonio Garmendía Peña, hükümetinin "sadece bir sözleşme imzalamak ve yasal olarak Rus ordusunun yanında bu operasyonda yer almak" isteyen Kübalılara karşı olmadığını söyledi.
Saatler sonra Dışişleri Bakanı Bruno Rodríguez Parrilla Havana'nın "Küba vatandaşlarının her türlü çatışmaya katılmasına" karşı olduğunu söyledi.
Bu arada Ukraynalı yetkililer son aylarda Rus güçlerine katılan yabancı savaşçıların sayısında ve Ukrayna ordusunun savaş alanında ele geçirdiği askerler arasında yabancıların sayısında artış gördüklerini söylediler.
Ukrayna'nın savaş esirlerinden sorumlu kurumunun sözcüsü Petro Yatsenko BBC'ye yaptığı açıklamada bu kişilerin çoğunun Küba, Hindistan ve Nepal gibi düşük gelirli ülkelerin yanı sıra Afrika ve Orta Asya ülkelerinden geldiğini söyledi.
Yatsenko, "Her hafta cephe hattında yabancı ülkelerden beş kişiyi savaş esiri olarak yakalıyoruz" dedi.
Savaşçı olarak becerilerinin düşük olduğunu, bunun da savaş alanında beklenen yaşam sürelerinin günler değil saatler olduğu anlamına geldiğini sözlerine ekledi.
Kaynak: Mepa News, BBC