Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un, balistik füze denemelerine ve nükleer silah testlerine son verdiğini açıklamıştı. Peki ama neden şimdi?
BBC bu kararın şimdi verilmesine ilişkin birkaç neden sıraladı. Bunlar arasında Kuzey Kore liderinin iki büyük diplomatik görüşme için hazırlandığı bir döneme girilmesi de var. Bunlar Güney Kore-Kuzey Kore ve Mayıs ayında düzenlenmesi planlanan Kuzey Kore-ABD zirveleri.
İlk teori: Şu ana kadar yapılan denemeler yeterli
Her ne kadar tespit edilmesi zor olsa da Kim Jong-Un’un bu hamlesinin arkasında nükleer silahlar konusunda ‘yeterli’ düzeye gelinmesi olduğu, artık balistik füze denemelerine ve nükleer silah testlerine gerek olmadığı belirtiliyor. Raporlar, Kuzey Kore tarafından yapılan son nükleer denemelerin nükleer enerjiyi üretme yeteneğinin yüksek olduğunu gösteriyor.
2016 ve 2017 yıllarındaki beşinci ve altıncı nükleer testler kısa, orta ve uzun menzilli balistik füzelerin taşıyabileceği uyumlu bir nükleer savaş başlığı üretildiğini ortaya koyan önemli bir işaretti.
BBC söz konusu silahların sahip olduğu yıkıcı gücün 2. Dünya Savaşı’nın sonunda ABD’nin Nagasaki’ye attığı bombanın 2 ya da 3 katı olduğunu belirterek bunun Kuzey Kore’nin hedefleri için yeterince güçlü olduğunu aktardı.
Haberde, 2006’dan bu yana altı nükleer denemenin yapıldığı Punggye-ri nükleer test sahasının, Pyongyang’ın nükleer silah üretim kapasitesinden emin olduktan sonra kapatılma kararının alındığına değinildi.
Bağımsız uzmanlar ve ulusal istihbarat ajansları, Kuzey Kore’nin bir hidrojen bombası tasarlama yeterliliği konusunda henüz bir uzlaşmaya varamadı. Fakat 3 Eylül 2017’de kaydedilen sismik verilerin sonuçlarına göre Kuzey Kore’nin tüm şehirleri tahrip edebilecek nükleer bir silah üretme gücü bulunuyor.
İkinci teori: Washington’ı tehdit etmek için yeterli güce sahip olması
Kuzey Kore liderinin kıtalararası balistik füze denemelerini durdurduğunu açıklaması BBC tarafından şaşırtıcı olarak nitelendirildi. Zira Kuzey Kore, nükleer savaş başlıklarını ABD’ye taşıyabilecek sadece üç füze denemesi yaptı. Fakat bu, nükleer saldırıyı mümkün kılacak bir aşamaya gelmesi konusunda yeterli değil. Bu durum Kuzey Kore’nin kendine duyduğu özgüvene işaret ederken aynı zamanda Pekin’e yaptığı son ziyarette yaptığı güç gösterisine de benziyor. Çünkü Kuzey Kore, Çin ile yarışacak kadar iç kuvvetlerini güçlendirdiğine inanıyor.
Raporda altı füze rampası olduğu tahmin edilen Kuzey Kore’nin üç füze fırlatma rampası olan ABD’yi teknik düzeyde tehdit edebileceğine işaret ediliyor.
Üçüncü teori: Koşulsuz yasak
Kim’in nükleer denemelerini durdurmasının yanı sıra daha yüksek bir güven sağlamak için Punggye-ri nükleer test sahasının da kapatılacağını duyurduğuna işaret edilen raporda, bunun sadece bir test sahası ile sağlanamayacağına işaret edildi.
ABD ile yapılan anlaşma sonucu Kuzey Kore 1994 yılında, iki güvenli nükleer reaktör inşa edilmesi karşılığında nükleer silah programını dondurma ve zaman içinde yürürlükten kaldırma sözü verdi. 1999’da uzun menzilli füze denemelerini askıya almayı taahhüt etti. 2006 yılında ise yedi füze denemesinde bulunarak bu taahhüdünden geri adım attı.
Kore lideri, ekonomiyi inşa etme ve yaşam standartlarının yükseltilmesini sağlamak için nükleer faaliyetlerini askıya aldı. Kuzey Kore, bu hedefe ulaşmak için önümüzdeki günlerde yapılacak zirvelerde uluslararası yaptırımların kaldırılmasını talep edecek.
Dördüncü teori: Trump ile zirve
Bazıları, Kuzey Kore liderinin neden Trump ile yapılacak zirveden önce nükleer silahlanmadan vazgeçmeye karar verdiğini merak edebilir. Cevap BBC’ye göre çok basit: ABD Başkanı ile gerçekleşecek bir zirve ödül olarak tek başına yeterli. Çünkü bu, Kim’in babasının ya da büyükbabasının yapmadığı bir şeydi.
Bu karara rağmen Kuzey Kore’de nükleer silahsızlanma söz konusu değil. Aksine Kuzey Kore’nin bu açıklaması nükleer bir devletin açıklaması niteliğinde. Kuzey Kore ülkeye hayatta kalma garantisi veren bu denemelerden vazgeçmeyi planlamıyor.