1858 yılında, Afrika'nın sömürgeleştirilme sürecinin tam da ortasında doğan Ömer Muhtar, Libya'nın İtalyan işgaline karşı direnişinin sembol ismi.
Libya'daki direnişin lideri
1911 yılında bir Osmanlı toprağıyken İtalya tarafından işgal edilen Libya'da Osmanlı subaylarının da iştirak ettiği kapsamlı bir direniş harketinin içinde yer alan ve liderliğini yapan Ömer Muhtar sadece İtalyan güçlerine karşı değil, aynı zamanda Çad'daki Fransız ve Mısır'daki İngiliz birliklerine karşı da bir savaş yürütmüştü.
İlerleyen yaşına rağmen İtalyan birliklerine karşı savaşmaktan vazgeçmeyen Senusi tarikatı lideri, bölgede "çöl aslanı" olarak anılmasına neden olacak şekilde birliklerini idare etti, orantılı olmayan güçler arasındaki bu savaşı kendisi adında 1931 yılına dek sürdürmeyi başardı. Bölgedeki direniş kendisinden sonra da bir müddet devam etti.
73 yaşında idam edildi
73 yaşındaki Ömer Muhtar, Libya'nın doğusunda girdiği bir çatışmada yaralanması sonrası İtalyanlar tarafından yakalandı ve Bingazi yakınlarındaki Suluk'da 1931 yılının Eylül ayında asılarak idam edildi.
İtalya'dan yana saf tutan din adamları
Ömer Muhtar Libya'da İtalyanlara karşı savaşı sürdürürken, her Libyalı onun tarafında yer almıyordu. Bölgede birçok kişi de İtalyanlar ile birlikte saf tutmuş durumdaydı. Bunlardan bir kısmı da bölgede bulunan bazı din adamlarıydı.
İtalya'nın lideri Mussolini başta olmak üzere birçok İtalyan yetkili bu dönemde Libyalı din adamları ile görüşmelerde bulunmuş ve Libya halkını Ömer Muhtar'ın yanında yer almaktan alıkoymanın yollarını aramışlardı.
"Ömer Muhtar ve beraberindekiler Haricidir"
Bu yollardan en etkilisi de, dini motivasyonlarla savaşı sürdüren "Ömer Muhtar'ın aslında İslam ile bir alakası olmadığı, bir Harici olduğu ve gerçek İslam'ın bu olmadığı" hakkında fetvalar çıkarmak ve halka bunu anlatmaktı.
Libyalı bazı din adamları Ömer Muhtar hakkında çıkardıkları fetvada bu ifadeleri kullandılar. Libya halkına yönelik tebliği sıklıkla yapılan fetvada "Ömer Muhtar'ın ve onunla birlikte savaşanların asi ve Harici olduğu" vurgusu hakimdi.
"Kahraman mı isyancı mı?"
İtalyan yetkililerin talebi doğrultusunda çıkarılan bu fetvaların Ömer Muhtar'ın direnişine yaptığı etkinin nasıl olduğu hususunda net bir bilgi bulunmuyor. Şimdilerde çoğu kimse tarafından "işgale karşı direnen bir kahraman" olarak tanınan Ömer Muhtar'ın, idam edildiği zaman kimilerince "isyancı bir Harici" olarak görülmesi ve faaliyetlerinin "gerçek İslam'dan uzak" olarak nitelenmesi, zamana ve farklı bakış açılarına göre insanların bir olaya ilişkin görüşlerindeki değişime güzel bir örnek teşkil ediyor.
"İsyancıların lideri Ömer Muhtar'ın yakalandığına" dair bir gazete manşeti
Kaynak: Mepa News