İran'daki Sünni Beluç halkın önde gelen isimlerinden Mevlevi Abdulhamid İsmailzehi (1947-)
Dünyaya gelişi ve eğitimi
İran'daki Sünnilerin en önde gelen ismi olarak öne çıkan Şeyh Mevlevi Abdulhamid İsmailzehi, 1947 yılında, Belucistan'ın Zahidan şehri yakınlarındaki Geluge köyünde dünyaya geldi.
Mütedeyyin bir ailede büyüdü ve bu doğrultuda kendisi de küçük yaşlarda İslami ilimlere ilgi duydu.
İlk eğitimini ailesinden alan İsmailzehi, ardından Zahidan'da bulunan Kur'an okullarından birine dahil oldu. Burada Kur'an'ı öğrendi. Eğitimine devam ettikçe, bölgedeki kısıtlı imkanlar kendisine yetmemeye başladı. Bunun üzerine Pakistan'a giderek buradaki medreselerde okuma kararı aldı. Diyobendi ekolde eğitim veren medreselerde eğitim görecekti.
Aldığı kararla beraber Pakistan'ın Sind eyaletinde bulunan Daru'l Huda Medresesi'ne kaydoldu. Burada, zamanın önde gelen İslam alimlerinden Mevlevi Abdullah Derhvasti'nin öğrencisi oldu. Derhvasti de Cemiyet-i Ulema-i İslam liderliği yapmıştı ve bölgenin tanınmış İslam alimlerinden Enver Şah Keşmiri'nin talebelerindendi.
Buradaki medrese hayatının ardından, Pakistan'ın Pencap eyaletindeki Rahim Yar Han bölgesinde bulunan Bedru'l Ulum Hammadiye Medresesi'ne dahil oldu. Burada İslami ilimler, tefsir, hadis ve fıkıh gibi alanlarda derinleşti. Şeyh Mevlevi Abdulgani Cecravi'nin önemli talebelerinden birisi oldu. Medreseden başarıyla mezun olmasının ardından tefsir ve hadis alanında icazet aldı ve memleketi Zahidan'a geri döndü.
Belucistan'daki çalışmaları
Memleketine dönmesinin ardından burada eğitim faaliyetlerinde bulunan İsmailzehi, Zahidan'ın önde gelen İslam alimlerinden Şeyh Abdulaziz Serbazi Mollazade'nin yanında çalışmalara başladı. Mollazade, Daru'l Ulum Zahidan'ın ve bölgedeki Mekki Camii'nin kurucu ismiydi. İsmailzehi kendisinin yardımcılığını yaptı, aynı zamanda onun kızıyla da evlendiği belirtilmektedir.
1987 yılında Mollazade'nin vefatının ardından çalışmalarına devam eden İsmailzehi, Daru'l Ulum Zahidan'ın ve bölgedeki Mekki Camii'nin başına geldi. Bu bölge, İran'daki Sünni halkın en önemli merkezi haline gelmişti. İsmailzehi de bu merkezlerin lideri olarak aynı zamanda İran'daki Sünni Beluç halkın, hatta tüm Sünnilerin lider ismi pozisyonunda görülmeye başlandı.
İran rejiminin kontrolü altında bulunan ancak ciddi bir yatırımın ve devlet faaliyetinin olmadığı bölgede, geleneksel hayatın lideri olarak Mevlana Abdulhamid İsmailzehi öne çıkıyordu. Bölge halkı sorunlarını çözmek için onun yanına geliyordu, kendisi Belucistan'ın sosyal hayatının yöneticisi pozisyonunda görülmeye başlandı. Rejimin zorluk çıkarmasına rağmen bölgede Sünni halkı eğitmeye ve Zahidan'daki medresede öğrenciler yetiştirmeye devam etti. Zahidan'ın cuma imamı olarak verdiği hutbelerde daha çok sosyal meselelere eğilirken, ilerleyen yıllarda İran rejiminin baskısı arttıkça siyasi konulara da değinmeye başladı.
İranlı Sünni dini lider: "Taliban dünyanın en iyi devletini kuracak"
Özellikle 2022 yılındaki protesto sürecinde İsmailzehi, rejimi doğrudan hedef aldı ve Belucistan'da sivillerin katledilmesinden İran lideri Ali Hamaney'i sorumlu tuttu. Buna karşın Devrim Muhafızları da kendisini tehdit etti. Ancak İsmailzehi, protestolara destek olma yönündeki kararlılığını sürdürdü. İsmailzehi, İran rejimini bölgedeki Sünnilere karşı ayrımcılık yapmakla suçladı.
40 yıldan uzun süredir İslami ilimler alanında eğitim veren İsmailzehi, aynı zamanda 24 yıldır da hadis ve özellikle Sahih-i Buhari konusunda ders veriyor. Zahidan'daki Daru'l Ulum medresesinde yaklaşık 2 bin öğrenci ders görüyor. Aynı zamanda İsmailzehi, Belucistan genelindeki toplam yaklaşık 60 ayrı medresenin de genel yöneticisi konumunda.
Kaynak: Mepa News