Ağustos ayında iki Mısırlı diplomatın sınır dışı edilmesinin ve istenmeyen kişi ilan edilmesinin ardından Mısır ile Libya'da uluslararası alanda tanınan Trablus merkezli hükümet arasında diplomatik bir kriz ortaya çıktı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan bir kaynak ve Genel İstihbarat Servisi'nden (GIS) bir başka kaynak, krizin Mısır'ın istihbarat şefinin doğudaki rakip Libya hükümetine ulaşması ve yeni bir ulusal birlik hükümeti kurulması konusunda yapılan görüşmelerle bağlantılı olduğunu öne sürdü.
Libya yıllardır ülkenin batısını kontrol eden Trablus'taki uluslararası tanınırlığa sahip hükümet ile doğudaki komutan Halife Hafter'in hakimiyetindeki yönetim arasında bölünmüş durumda.
Kahire'nin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya destekli Hafter ve doğu hükümetiyle yakın bağları var.
Ancak Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi hükümetinin komşusundaki istikrarsızlığı sona erdirmek için rakip yönetimleri birleştirmeye yönelik desteğini kademeli olarak ifade etmesiyle Mısır'ın Trablus ile ilişkileri son üç yılda önemli ölçüde iyileşti.
Trablus-Kahire ilişkilerinin iyi olduğuna dair son işaret, Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe'nin, oğlunun ölümünün ardından Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli ve istihbarat başkanı Abbas Kamil'den gelen iki taziye mesajını sosyal medyada paylaşması oldu.
Ancak birkaç gün sonra, 12 Ağustos'ta Libya Dışişleri Bakanlığı Trablus'taki Mısır Büyükelçiliğine iki çalışanının 72 saat içinde ülkeyi terk etmesi gerektiğini bildirdi.
Middle East Eye, diplomatların sınır dışı edilmesinin, Hafter ile görüşen Mısır'ın istihbarat şefi Abbas Kamil'in günler önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretle bağlantılı olduğunu düşünüyor.
İsminin açıklanmaması kaydıyla MEE'ye konuşan Mısırlı bir istihbarat kaynağına göre Kamil bu ziyaret sırasında doğu hükümetinin başbakanı Usame Hammad ve parlamento başkanı Akile Salih ile de kamuoyuna açıklanmayan görüşmeler yaptı.
"Libya'daki tüm cepheleri ve bölgeleri kontrol edecek birleşik bir Libya hükümeti kurulması konusunu görüştüler ve bu hükümetin üyeleri arasında hiçbir eski yetkilinin yer almaması şartını koştular" diyen kaynak, önerinin Mısır'ın teklifi olduğunu ancak sadece Hafter tarafıyla görüşüldüğünü açıkladı.
Bu, BM' nin Libya'daki çatışmanın her iki tarafının da henüz uygulamaya koymadığı ulusal birlik hükümeti kurulması önerisinden farklı.
Kaynak, bu hamlenin Dibeybe'nin Trablus'taki hükümetini, onu iktidardan uzaklaştırma niyetini ima ettiği için kızdırdığını belirtti.
Ancak bu durum Kahire'yi Hammad'a Ağustos ayında Medbuli ile bir araya geldiği bir ziyaret için resmi davet göndermekten alıkoymadı.
Bu durum Dibeybe hükümetini daha da kızdırdı ve Kahire'ye karşı açık bir düşmanlıkla karşılık vermesine yol açtı.
Ters tepen hamleler
Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir diplomat, istihbarat şefinin Dibeybe ile ilişkileri gereksiz yere gerdiğini söylediği eylemleri karşısında şaşkınlığını dile getirdi.
Diplomat, Mısır istihbaratı tarafından tek taraflı olarak atılan bu adımla ilgili olarak bakanlığa danışılmadığını ve bunun da diplomatların adımın arkasındaki nedenleri sorgulamasına yol açtığını kaydetti.
MEE'ye konuşan kaynak, "Ancak istihbarat doğrudan bir açıklama yapmadı, sadece mevcut durumu sona erdirme ve Libya'da tüm ülkeyi yönetebilecek ve Kahire'nin müttefiki olacak bir sistem getirecek seçimlere doğru ilerleme isteklerini belirtti" dedi.
Dışişleri Bakanlığı'ndan bir kaynak, Kamil'in eylemlerinde Gazze'deki olaylara bölgesel ve uluslararası odaklanmanın ve bir tarafta İsrail, diğer tarafta Hizbullah ve İran arasındaki gerilimin sunduğu fırsatın etkili olduğunu düşünüyor.
Kaynak, Kamil'in bunu muhtemelen Mısır'ın Libya'daki baş müttefiki Hafter'i, önceki dönemde isteksizce uğraştıkları düşmana, yani Dibeybe hükümetine karşı desteklemek için bir fırsat olarak gördüğünü söyledi.
İstihbarat kaynağı Kamil'in hamlesinin tuhaf yönünün Hafter'in başlıca destekçisi olan Birleşik Arap Emirlikleri'nin çıkar ve isteklerinden bağımsız olarak yapılmış olması olduğunu da sözlerine ekledi.
Kaynak Abbas'ın hamlesinin Mısır'ın bu konuda tek taraflı hareket etmesini hoş karşılamayan BAE'yi "kızdırdığını" kaydetti.
Söz konusu kaynak ayrıca Abu Dabi ile Dibeybe arasındaki ilişkilerin, Dibeybe'nin BAE'ye gaz ve petrol projelerinde önemli yardımlarda bulunmasının ardından son dönemde önemli ölçüde iyileştiğini ifade etti.
Dibeybe hükümetinin devamlılığını sağlamak amacıyla Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi'ne önemli destek sunduğunu ve Gadamis Havzası'ndaki CN-7 sahasında Total ve Eni ile ortaklığını kolaylaştırdığını kaydetti.
Mısır'ın eski Birleşmiş Milletler temsilcisi Mutaz Ahmed Halil, Kahire'nin Hafter'i desteklemeye teşvik edildiğini çünkü Hafter'in doğudaki komutana çok yakın olan BAE ve Rusya'dan mali, siyasi ve askeri destek aldığını dile getirdi.
Öte yandan Trablus hükümetinin BM ve uluslararası toplum tarafından resmen tanınması Mısır'ı şu ana kadar Dibeybe ile dengeli bir ilişki sürdürmeye sevk etti.
Halil MEE'ye verdiği demeçte Kahire'nin Trablus'un Kamil'in gezisine verdiği tepkinin abartılı olduğuna inanmasına rağmen, "karşılıklı güven eksikliğine karşın iki taraf arasında belirli bir düzeyde işbirliğini sürdürme ihtiyacının Mısır'ı Hammad'la görüşmenin yol açtığı hasarı düzeltmek için inisiyatif almaya itmesi bekleniyor" dedi.
Halil "Trablus'taki hükümet muhtemelen böyle bir hamleye olumlu yanıt vermek ve statükoyu bir an önce eski haline getirmek için bekliyor" diye ekledi.
Middle East Eye'da yayınlanan bu değerlendirme Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.