Özbekistan'da dönemin devlet başkanı İslam Kerimov'a bağlı güçler, 13 Mayıs 2005 tarihinde Andican şehrinde protesto gösterisi düzenleyen yüzlerce sivili katletti. Şehirde yaşanan olayların sorumluları yargılanmazken, olay "Andican Katliamı" olarak anılacaktı.
Andican protestoları
Demir yumrukla yönetilen ve ağır insan hakları ihlalleriyle anılan ülkede katliama giden yol 2004 yılının yaz aylarında başladı. "Aşırıcılık, köktendincilik ve ayrılıkçılık" suçlamasıyla gözaltına alınıp yargılanan yerel iş adamlarının serbest bırakılması için düzenlenen protestolar, zamanla düzenli bir hal alarak büyümeye başladı. Yerel halk iş adamlarının tamamen siyasi ve iktisadi sebeplerle gözaltına alındığı görüşündeydi. Protestolar sürerken, göstericilerden de gözaltına alınanlar oldu.
Gösterilerin katliama dönüşeceği nokta ise, 12 Mayıs 2005 gecesinde, Andican'daki cezaevinin basılarak tutuklu iş adamlarının serbest bırakılmasıydı. Kerimov yönetimi silahlı grupların cezaevini ve hükümete ait merkezleri bastığını açıkladı. Bölgede yaşanan karmaşa, protestocuların da bu durumdan cesaret alarak gösterilerde Kerimov'un istifasını talep etmeleri büyük bir katliama kapı araladı.
Katliam
Kerimov yönetimine bağlı ordu ve istihbarat güçleri, 13 Mayıs 2005 günü yerel saatle 18.00 sularında, protestoların devam ettiği meydana yönelik büyük bir saldırı başlattı. Keskin nişancı silahları, otomatik tüfekler ve zırhlı araçlarla gerçekleştirilen saldırıda bir kıyım yaşandı.
Andican'da yaşanan protestolara yönelik saldırı sonucu Kerimov yönetimi "187 teröristin" öldürüldüğünü öne sürerken, bağımsız kaynaklar en az 1500 sivilin katledildiğini açıkladı. Gerçek ölü sayısı ise hiçbir zaman ortaya çıkarılamadı. Öldürülen kişilerin cesetlerinin büyük bir kısmı toplu mezarlara gömülürken, çoğu kişinin ise cesetlerine ulaşılamadı.
Kerimov yönetimi Andican olaylarından Özbekistan İslami Hareketi'ni ve Hizbu't Tahrir'i sorumlu tutsa da, bu iki grubun olaylara dahliyle ilgili herhangi bir kanıt sunulmadı. Kerimov, bu grupları bahane ederek baskı ve katliamları meşrulaştırmakla suçlandı.
Kerimov 2016 yılında ölürken, Andican Katliamı'nın sorumluları hiçbir zaman ortaya çıkarılamadı ve yargılanmadı.
Kaynak: Mepa News