ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu'nda verdiği ifadede, Afgan ordusunun ani çöküşünün Pentagon'u hazırlıksız yakaladığını söyledi. Austin ABD'nin, Afgan ordusundaki yolsuzluklar ve moral bozukluğu gibi etkenler hakkında hatalı hesaplamalarda bulunduğunu kabul etti.
Austin, verdiği ifadede, "Bizim ve ortaklarımızın eğittiği Afgan ordusunun birçok yerde tek bir kurşun atmadan eriyip gitmesi hepimiz için sürpriz oldu. Bunun aksini söylemek dürüstlük olmaz" dedi.
Austin, Salı günü Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu, Çarşamba günü de Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu'nda Afganistan savaşının kaos içinde bitirilmesiyle ilgili olarak son zamanların en hararetli tartışmalarının beklendiği oturumlarda ifade veriyor.
Komisyonlardaki Cumhuriyetçi Partili üyeler, oturumlarda, Başkan Joe Biden yönetiminin 20 yıl süren Afganistan savaşının sonunda attığı ve yanlış olduğuna inandıkları adımlara odaklanıyor.
İki hafta önce de Dışişleri Bakanı Antony Blinken, kimilerinin yaptığı istifa çağrılarına rağmen Kongre'de verdiği ifadelerde Biden yönetiminin Afganistan'dan çekilme politikasını kararlı bir biçimde savunmuştu.
Biden'ın Afgan savaşının dramatik bir biçimde kaybedilmesi ve Amerika'nın Afganistan'dan çekilmesi sırasında yaşanan karmaşa nedeniyle başkanlık döneminin en ağır kriziyle karşı karşıya kalması, dış siyasetteki ustalığının da sorgulanmasına yol açtı.
Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu'nun Cumhuriyetçi Partili kıdemli üyesi James Inhofe, Biden yönetimini suçladı ve Biden'ın askeri liderlerin tavsiyelerini gözardı ettiğini, çekilme süresi sonrasında çok sayıda Amerikan vatandaşını Afganistan'da bıraktığını söyledi. Inhofe, "Hepimiz, Başkan'ın kendi elleriyle yarattığı dehşete tanıklık ettik" ifadesini kullandı.
ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley de aynı oturumda ifade verdi. General Milley de Savunma Bakanı Austin gibi Taliban'ın Afganistan'ı bu kadar hızlı bir şekilde ele geçirmesini tahmin edemediklerini söyledi. Ancak Milley, ordunun, ABD'nin herhangi bir şarta bağlı olmadan hızlandırılmış bir biçimde Afganistan'dan çıkmasının Afgan ordusu ve hükümetinin çöküşünü beraberinde getirebileceği şeklinde 2020'nin sonundan beri uyarıda bulunduğunun da altını çizdi.
Milley, "Bu uyarı bir yıl önceydi. Benim değerlendirmem bu süre içinde tutarlılığını korudu" dedi.
Çin Genelkurmay Başkanı'yla telefon görüşmelerini ısrarla savundu
Milley, Çin Genelkurmay Başkanı'yla yaptığı ve bazı Cumhuriyetçi Partililer'in istifasını istemesine yol açtığı telefon görüşmelerini kararlı bir biçimde savundu ve amacının, "otoriteyi eline geçirmek" değil, Pekin'le olan gerginlikleri gidermek olduğunu kaydetti.
Milley, Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu'nda verdiği ifade sırasında ilk kez Çin Genelkurmay Başkanı Li Zuocheng'le 30 Ekim 2020 ve 8 Ocak 2021'de yaptığı "gizli" telefon görüşmelerini savundu. Kamuoyunun görüşmelerle ilgili bilgisi, Washington Post gazetesi yazarları Bob Woodward ve Robert Costa'nın birlikte kaleme aldıkları Peril (Tehlike) adlı kitap sayesinde oldu.
Kitapta, Pekin hükümetinin eski Başkan Donald Trump'ın 3 Kasım 2020 başkanlık seçimlerini kaybetmesiyle birlikte Çin'e savaş açma olasılığından kaygılanmasından söz ediliyor.
Genelkurmay Başkanı Milley, telefon görüşmelerinin gizli olduğu iddiasını reddetti ve görüşmelerin ABD hükümetiyle eşgüdümlü olarak yapıldığını söyledi.
Milley, "Başkan Trump'ın Çinliler'e saldırma niyeti olmadığından eminim. Başkanlık talimatlarını yerine getirmek, benim yükümlülüğümdür. Mesajım tutarlıydı: sakin ol, kararlı ol, gerginliği düşür. 'Size saldırmayacağız' dedim" ifadelerini kullandı.
Başkan Biden, telefon görüşmelerinin yarattığı tartışma boyunca Milley'i savundu ve Genelkurmay Başkanı'na "güveninin tam" olduğunu söyledi.
General Milley, eski Başkan Trump yandaşlarının ABD Kongresi'ne baskın düzenlemesinden iki gün sonra, 8 Ocak 2021'de Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'yle konuştuğunu kabul etti. Washington Post gazetesine göre Pelosi, görüşme sırasında Milley'ye, 'dengesiz bir başkanın' nükleer saldırı düzenlemesini engellemek için ne gibi tedbirler bulunduğunu sordu.
Milley, Kongre'deki ifadesinde Pelosi'nin 8 Ocak'taki görüşmelerinde Trump'ın hamlelerinin kazara bir nükleer füze saldırısıyla sonuçlanıp sonuçlanamayacağını sorduğunu söyledi. Pelosi'ye tedbirlerin varlığından bahsettiğini kaydeden Milley, "ABD Başkanı'nın akıl sağlığıyla ilgili değerlendirme yapabilecek yeterliliğe sahip olmadığını" belirtti.
Genelkurmay Başkanı, Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu'na, "Süreci etkilemeye, yetkiyi elime geçirmeye ya da komuta zincirini bozmaya hiçbir zaman kalkışmadım" dedi.
Kaynak: Amerika'nın Sesi