ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan'daki petrol şirketi Saudi Aramco’ya ait tesislere yönelik saldırılardan İran'ın sorumlu gibi göründüğünü belirterek, ancak saldırıların sorumluluğunun kime ait olduğu konusunda yapılacak incelemelerin "nihai” sonucunu bekleyeceklerini ifade etti.
Trump, Pazartesi günü Beyaz Saray'da petrol rafinelerine yönelik saldırılara ilişkin açıklamalarda bulundu. İran'a askeri bir müdahale seçeneğinden mümkün olduğunca kaçındığını vurgulayan Trump, ancak ABD'nin diğer devletlerin olmadığı kadar bu ihtimale hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi.
ABD Savunma Bakanı Mark Esper'den konu hakkında bilgi alan Başkan Trump, "Pek çok seçeneğimiz var. Ama acele etmemiz için bir neden yok. Önceliğimiz müttefiklerimiz görüş alışverişi” dedi. Trump, bölgedeki en yakın müttefiki Suudi Arabistan'a her türlü yardıma hazır olduklarını da söyledi.
Savunma Bakanı Mark Esper, Beyaz Saray'daki görüşmenin ardından yayınladığı Twitter mesajında, ABD'nin uluslararası düzeni korumaya niyetli olduğunu ve bunun İran tarafından zarara uğratıldığını vurguladı. Esper bu konuda "ABD'nin bu 'emsalsiz' saldırılar' karşısında müttefikleriyle görüş alış verişinde olduğunu" ifade etti.
Cumartesi günü Suudi Arabistan'ın en büyük petrol tesisine düzenlenen SİHA (Silahlı İnsansız Hava Aracı) saldırılarını Yemen'deki Husi milisleri üstlenmişti.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo hafta sonunda yaptığı açıklamada, saldırılardan Yemen'deki iç savaşta Husi milislerini destekleyen İran'ı sorumlu tutmuştu. Başkan Trump da bir önceki açıklamasında, petrol rafinerilerine yönelik saldırıların arkasında İran'ın yattığına dair işaretler olduğunu belirtmişti. İran ise Trump'ın iddialarını geri çevirmişti.
Kongre üyeleri farklı görüşte
Amerikan Kongre üyelerinden ise farklı açıklamalar geliyor. Cumhuriyetçi Kongre üyelerinden Senatör Mitt Romney, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada İran'a olası bir askeri müdahalenin "ağır bir hata" olacağı konusunda uyardı. ABD'nin kendini koruması için ABD'nin bu ülkeye silah sevkiyatını devam ettirdiğini belirtti.
Demokrat partili Kongre üyesi Ro Khanna da İran'a yönelik herhangi bir müdahalenin Kongre'nin onayına tabi olduğunu söyledi.
Ankara'da Tayyip Erdoğan ve Vladimir Putin'in de katıldığı üçlü Suriye Zirve sonrasında açıklama yapan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, söz konusu saldırılar konusunda, "Yemenlilerin kendilerine yönelik saldırılar karşısında kendilerini savunma hakkı vardı. Bu saldırılar Yemen'de yıllardır devam eden saldırılara verilen karşılıktır" demişti.
NATO'dan İran uyarısı
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg da bölgedeki gerilimin endişe verici olduğunu ve kontrolden çıkabileceği uyarısında bulundu. Stoltenberg, Pazartesi günü Bağdat'da yaptığı açıklamada taraflara yeni saldırıların önüne geçmek için çağrıda bulundu.
İran'ı bölgedeki şiddeti kızıştırmakla suçlayan Stoltenberg, "İran farklı terör gruplarına destek veriyor. Ve bölgedeki istikrarsızlaşmanın sorumlusu" şeklinde konuştu.
Avrupa Birliği'nin yanı sıra Rusya ve Çin de yaptıkları açıklamalarda duruma soğukkanlılıkla yaklaşılmasını istedi. Rusya Devlet Başkanı Putin'in Sözcüsü Dmitri Peskov, "ABD'ye ve diğer ülkelere, aceleci kararlar alarak askeri müdahalelere başvurulmaması” konusunda uyarıda bulundu.
Suudi Arabistan'daki petrol tesislerine düzenlenen saldırıların ardından petrol fiyatları yaklaşık yüzde 20 oranında artarak en son 25 yıl önce Körfez Savaşı sırasındaki rekor seviyeye fırladı. Brent petrolün varil (159 litre) başına fiyatı yüzde 14,6 artarak 69,02 doları buldu.
Saldırıların ardından ülkenin petrol üretimi günlük 5,7 milyon varile düştü. Bu oran küresel arzın yüzde 5’ine denk geliyor.