İnternet devi şirketler Facebook, Google ve Twitter’ın avukatları geçen hafta Kongre’de üç farklı komisyona çıktı. Şirket avukatları Rusya’nın kendi platformları üzerinden 2016 başkanlık seçimlerinde dezenformasyon yaymak için kullandığı metotlar ve bunları durdurmak için kendilerinin neler yaptıkları konusundaki sorulara yanıt verdi.
Amerika'nın Sesi'nin aktardığına göre senatörler Rusya’nın bu platformları kullanmasının kabul edilemez olduğunu net olarak ifade ederken bazıları bunun savaş ilanı olduğunu söyledi.
Senatör Ben Cardin, “Bu ülkemize karşı yapılmış siber bir saldırıdır. Siber ortamı bizim demokrasimize, özgür seçim sistemimize zarar vermek için kullanıyorsanız bu Amerika’ya saldırmak demektir. Ve bu savaş ilanıdır, evet bir savaş ilanıdır” dedi.
Rusya her ne kadar sert biçimde yalanlasa da Amerikan istihbarat daireleri geçen yıldan bu yana Rusya’nın 2016 başkanlık seçimlerine müdahale etmeye çalıştığını belirtiyor.
Senatörler, Rusya tarafının neler yayınladığına dair bilgiler paylaşılmış olsa da aslen Rusya’nın operasyonunun net olarak kapsamının bilinmediğini söylüyor.
Twitter şirketinin genel müdür yardımcısı Sean Edgett, komisyonda yaptığı konuşmada senatörlere, 1 Eylül -15 Kasım tarihleri arasında seçimle ilgili olarak yazılan mesajları incelediklerinde, Rusya ile bağlantılı olanların sayısının az olduğunu söyledi.
Edgett, Rusya bağlantılı hesapları tanımlarken “kapsamlı” ifadesini kullandı. Bu ifade diğer kriterlerden farklı olarak Rusya’dan açılmış bir hesap, Rus bir e-posta adresine bağlı hesap ya da sürekli olarak Rusça tweetler atan bir hesabı içeriyor.
Edgett, bu oranda geniş bir kriterle tarama yapıldığında Twitter’da Rusya’yla bağlantısı olan ve otomatik olarak mesaj atan 36 bin hesap tespit ettiklerini söyledi.
Edgett’in verdiği rakamlara göre bu oran toplam Twitter kullanıcı sayısının yüzde 0,012’sine denk düşüyor. İncelemeye alınan zaman aralığında seçimle ilgili bu hesaplardan yazılan toplam mesaj sayısı 1,4 milyon. Bu da seçimle ilgili yazılan toplam mesajların 0,74’üne denk geliyor.
Edgett senatörlere, “Bu 1,4 milyon mesajdan da sadece üçte biri seçimlerle ilgili bir etkileşim oluşturdu” dedi.
“Etkileşim” sosyal medya şirketleri tarafından kullanılan bir ölçümleme metodu. Bu metot bir mesajın bir kullanıcıya kaç defa gösterildiğini ifade ediyor. “Etkileşim” kullanıcının o mesajı görmesi için bir şey yapmasını gerektirmeden karşısına çıkıyor ancak mesajın kullanıcı tarafından okunduğunu garanti edemiyor.
Bahsi geçen ve otomatik olarak mesaj yayınlayan hesapların haricinde İnternet Araştırma Dairesi aracılığıyla 2 bin 700 hesabın daha Rusların trol yapıları tarafından kullanıldığı tespit edildi.
Edgett ayrıca, “Seçimlere yakın olan zaman diliminde bu hesaplardan da kabaca 131 bin mesaj yazıldı ve bunların yaklaşık yüzde 9’u seçimlerle ilgiliydi. Bu hesaplardan gelen diğer mesajların da yine yüzde 47’den fazlası otomatik mesajlardı” açıklamasını yaptı.
Edgett Rusya bağlantılı hesapların Twitter’daki genel kullanıcı sayısı içerisinde küçük bir yer teşkil ettiğini ve bu hesaplardan yollanan mesajların genel olarak seçimle ilgili mesajlarla karşılaştırıldığında etkisinin son derece az olduğunu söyledi.
Geçen hafta yapılan açıklamada da şirket, 2011 yılından bu yana Rusya kaynaklı medya şirketlerinin Twitter üzerinde 1,9 milyon dolarlık reklam harcaması yaptıklarını belirtti.
Facebook avukatı Colin Stretch’e göre Rusya’nın Facebook aracılığıyla yürüttüğü kampanyada Haziran 2015 ve Ağustos 2017 arasında bireysel emeklilik hesapları (IRA) bağlantılı sahte hesaplar üzerinden yaklaşık 100 bin dolar harcandı.
Avukatın verdiği bilgiye göre reklamlar 120 kadar Facebook sayfası üzerinden yapıldı ve Rus aktörler tarafından verilen mesajlarda ırkçılık, göçmenler, silahlanma hakkı ve benzeri konulara değinildi.
Toplamda da Rusya bağlantılı Facebook sayfalarında 80 bin kadar içerik paylaşıldı. IRA bağlantılı bu hesaplardan yayılan bilgiler yaklaşık 150 milyon kişiye ulaştı ancak bu kişilerden kaçı mesajları okudu, onu bilmek imkansız.
İncelenen süreçte Facebook’ta paylaşılan her 23 bin içerikten biri bu hesaplardan geldi ve bunun Facebook içerisindeki genel içeriğe oranı yüzde 0,004 olarak gerçekleşti.
Stretch, “Mesajların oranı her ne kadar Facebook’ta genel içeriğin çok ufak bir kısmını dahi oluştursa da bu bile çok” ifadesini kullandı. Avukat aynı zamanda IRA bağlantılı tüm bu hesapların Facebook tarafından silindiğini açıkladı.
Yine Stretch’in verdiği bilgilere göre IRA kaynaklı bu paylaşımların yarısından fazlası seçimlerden sonra paylaşıldı ve bunların yüzde 25’i hiçbir kullanıcıya ulaştırılmadı.
Facebook şirketinin avukatı ayrıca “Reklamların yüzde 50’si için 3 dolardan daha az bir harcama yapıldı. Yüzde 99’undan fazlası içinde 1000 dolardan daha az bir para harcandı” dedi.
Facebook tüm bu Rusya kaynaklı reklamları Kongre’nin ilgili komitesine verdi ve bu konudaki değerlendirme ve incelemelerinin sürdüğünü açıkladı.
Google avukatı Richard Salgado, Haziran 2015’ten seçime kadar olan süredeki tüm siyasi ilanların incelendiğini söyledi. Salgado inceleme esnasında Rus para birimiyle ödeme yapan, Rusya’dan bir IP adresi ya da normal bir adres kullanımı gibi en ufak bir Rusya bağlantısının bile değerlendirildiğini belirtti.
Şirket inceleme sonucunda Rus hükümeti tarafından desteklendiği düşünülen ve 2016 başkanlık seçimleri sırasında reklamlar için 4700 dolar harcama yapan iki ayrı hesap tespit etti.
Şirket aynı zamanda Youtube’da da incelemeler yaptı ve 1100 video yayınlayan ve Rusya söz konusu çabalarıyla bağlantılı olduğuna inanılan 18 hesap tespit ettiğini açıkladı.
Şirket avukatı bu videoların izlenme oranlarının çok düşük olduğunu sadece yüzde üçünün 5 binden fazla izlenme oranına ulaştığını ve videoların toplam YouTube paylaşımları içerisinde sadece 43 saatlik bir yer tuttuğunu açıkladı. Salgado, insanların hergün YouTube’da milyarlarca saatlik video izlediklerini, YouTube’a her dakika 400 saatlik yeni video yüklendiğini ifade etti.
Şirket avukatı mevcut videoların YouTube içerikleri arasında çok ufak bir yer teşkil ettiğini ancak şirketlerine ait bu platformun herhangi bir şekilde yanlış kullanımının ülke demokrasisinin birliğine saldırı anlamına geleceğini söyledi.