Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, Türkiye - ABD ilişkileriyle ilgili olarak Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüştü.
"Türkiye, ABD yaptırımlarına karşı tepki verecek mi; mütekabiliyet uygulayacak mı? ABD yaptırımları Türkiye’yi ne derece etkiler, bir hasar tespit raporu çıktı mı; önlem olarak ne düşünülüyor?" diyen Sarıkaya, Akar'ın konuya dair açıklamalarını aktardığı yazısına şöyle devam etti:
"Milli Savunma Bakanı Hulisi Akar ile sohbetimizin ana eksi bu iki soru çevresinde döndü.
Hemen belirteyim, Akar’ın asker duyarlılığı içinde olaya hemen tepki yerine, sakin değerlendirme sonrası cevap vermesine benzer süreç bugün de çalışıyor.
Yani, tepkiye tepki üretme çabası yok, yaptırımların ’ölümcül olmayacağı’ görüşünü de açıktan dile getirdi.
Bunun yerine durum değerlendirmesi ve seçilmiş Başkan Biden’ın yönetime gelmesi sonrasındaki gelişmeler görülmek isteniyor.
Nitekim Akar, ’Hayat dinamik’ vurgusunu yaptıktan sonra soruya şu karşılığı verdi:
‘ABD’de yönetim, bakanlar, bürokratlar, yapı değişiyor. Önümüzde neler olabilir bakacağız. Bizim durduğumuz yer doğru; S-400’ü gizli saklı almadık. Patriot istedik; NATO’dan Patriot bataryaları geldi ve gitti. F-35 konusunda da geniş yelpaze var; global düşünce ile her tarafa bakıyoruz. Masada her seçenek mevcut…’
Akar, AB ve NATO’nun uç sınırını oluşturan Türkiye’nin savunmasına yönelik taleplerini dikkate almaları gerektiğini birkaç kez vurguladı.
Yaptırımın, F-16 uçaklarının bakım, MİLGEM dahil her konuyu ele aldıklarını, meseleye yaptırım gelince odaklanmadıklarını, uzun süredir olasılıkları değerlendirdiklerini söyledi.
Milli Savunma Bakanı Akar’ın açıklaması ve sonrasında sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle oldu:
Muhakemesi, kar- zarar hesabı: Türkiye, NATO’ye ve ABD’ye ittifaktan doğan sorumluluklarını yerine getirdi… Suriye AB’nin NATO’nun sınırı değil mi kim mücadele ediyor? DEAŞ ile Türkiye’nin yaptığı mücadele ortada. Böyle bir orduya ‘DEAŞ ile iş birliği yapıyor’ demek ahlaksızlık, alçaklıktır. Göğüs göğüse çarpışan, 3 binden fazla DEAŞ’lıyı etkisiz hale getiren tek ülke Türkiye. Bu bir süreç, muhakeme meselesi, kar-zarar hesabı; bunların hepsi yapılıyor, yapılacak.’
Yaptırım ölümcül olmaz: Savunma Sanayi Başkanlığı’nın (SSB) yaptırımlar sebebiyle sıkıntıları olabilir, ama bunların ölümcül olmayacağı da kesin. Neler gördük. İHA, SİHA’mız yokken, İsrail İHA motorunu yapmayacağız deyince ne oldu? Kendi başımızın çaresine baktık. Önce askeri, sonra sivil firmalar aldı başını gitti. Bakanlıkta, SSB çalışıyor olayın boyutları var. Sıkıntılar neler olabilir onların tespiti ve çözümü için neler yapabiliriz. Elimizde problemler ve neler yapabileceğimiz olacak. Hayat dinamik. ABD’de yönetim, bakanlar, bürokratları, yapı değişiyor. Önümüzde neler olabilir bakacağız. Bizim durduğumuz yer doğru. S-400 gizli saklı almadık, Patriot istedik. NATO’dan Patriot bataryaları geldi gitti. 83 milyonu korumak zorundayız. F35 konusunda da geniş yelpaze var. Global düşünce ile her tarafa bakıyoruz.
F-35 ile karıştırma: ABD’li muhataplarımıza da söyledim. ‘F-35 ile arasında karışma olur’ tartışmaları yapılıyor; bu mühendislik meselesi. Bizim mühendislerimiz ‘olmaz’ sizin mühendisleriniz ‘olur’ diyor. Otursun konuşsunlar. Yetmez mi, NATO’da gelsin. ABD Savunma Bakanı, ‘F-35’i, S-400 etkiliyor’ dedi. ‘Kim dedi?’ diye sorduk. ‘ABD’li pilot...'; Peki pilot kaç kere F35 ile uçmuş, kaç kere S-400 ile karşı karşıya gelmiş? Bu şahit olmaz. İsrail’de F35 var Suriye’de S-400 var, onlar etkileşime mi giriyor? Kodlarını mı alıyor? Hayır...
Rus uçakları seçeneği: (SU-35 ve SU-57 seçeneği de düşünüldü mü?) Genel çalışma yapılıyor. Hiçbir şeyi ayrı değerlendirmiyoruz. Geniş bir alanda olaya bakıyoruz. Her türlü olasılık var. 83 milyonun savunma ve güvenliğinden sorumluyuz. Havada, denizde, karada savunma sanayii de gerekli ne varsa bunları yapma azim ve kararlılığındayız. Milli savunma sanayiine kamu özel sektörün destek olması lazım. Diplomatik ilişkileri de devam ettiriliyor, aklıselim, sağduyunun galip gelmesinin müttefiklik ruhunun gereğinin yapılmasını istiyoruz.
ABD elektromanyetik alanı: (Bir ortak diğer ortağı atabilir mi?) F-35’te ortağız. İlk hareket (F-35’ten çıkarma) ortaya çıktığında, ortaklarımızdan gayrimemnunlar oldu. Ama sonra ABD elektromanyetik alanı herkes sustu. Bunun uygun olmadığını herkes biliyor. Bizim yaptığımız anlaşma açık. İlgili, sorumlu arkadaşlarımız Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları ile değerlendiriliyor. Konu bütün yönleriyle çalışılıyor. 1.4 milyon dolar para ödedik, borcunu, ödemesini zamanında ödeyen, bin kalem malzeme yapan, bunu zamanında teslim eden önemli ortağımız diye en yetkililer söyledi. Birinci önceliğimiz sulh ile çözüm.
Bir S-400’e feda mı edilecek?: Türkiye-ABD arasında iş birliği, müttefiklik ilişkileri var. Bir S-400 için bunları feda mı edeceksiniz? Fiili durum çıktı... Temennimiz uygun olmayan karardan ABD’li müttefiklerimizin dönmeleri, sağduyunun, aklıselimin hakim olması orta ve uzun vade planlarımızın dikkate alınması.
Kararı gözden geçirmeli: Ortadoğu Kafkasya’ya baktığınızda vazgeçilmez müttefiki Türkiye var şu an bile askerler Türkiye ile ilişkilerimizi iyi diyor. Bu konuda etkin yetkin kişilerinin kararlarını gözden geçirerek bir kez daha değerlendirmelerini bekliyoruz. Biz dostluktan yanayız. Biz 83 milyonun haklarını korumak için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız.
Problem S-400 değil, YPG/PKK: Aramızdaki en büyük problem S400 değil. PKK/YPG terörist mi değil mi? Önce oradan başlamamız gerekiyor. ABD’li dostlarımızın bunun cevabını vermesi lazım. Bunun adının konulması lazım. PKK teröristtir, YPG Suriye’deki adıdır. Bunlar bizim halkımıza, sınırlarımıza karşı tehdit ve risk oluşturmaktadır. Operasyonlarımızın Kürtlere karşı yapıldığını ifade etmeye çalışıyorlar. Bizim Kürt kardeşlerimizle ya da başka milletlerle problemimiz yok; bize verilen görev terörle, teröristle mücadele.
Hangara kaldırılması: (ABD’li bir yetkili ‘S-400 hangara kaldırılırsa her şeye açığız’ dedi…) Mevcut durumumuz, ülkemizin ve milletimizin hava ve füze savunması için aldık süreç devam ediyor kabul testleri, muayeneleri var bunlar devam ediyor. Meseleye tesir eden askeri siyasi, teknolojik faktörler var bunları düşünerek yaptığımız faaliyetler var. Bunlara yönelik planlamalarımız var. Kullanmak için aldık, başka ülkelere satılması gündemde değil.
Suriye’deki gelişmeler: Mutabakat kapsamında ateşkes ihlalleri ufak tefek olmakla birlikte ateşkes devam ediyor… Rejim hattındaki gözlem noktalarını objektif bir kararla M-4 otobanına, temas hattına çekiyoruz. Afrin’de istikrar sağlanmış durumda. Münferit olaylar oluyor, terörist teröristliğinden vazgeçmiyor. Fırat Kalkanı, Barış Pınarı harekat bölgelerinde de aynı. Normalizasyon devam ediyor.
İdlib’de durum: Rejim stratejik olarak hatalar yapıyor. Rejim İdlib’e asker yığıyor. Biz işgal edeceğiz demiyoruz rejimin oradaki insanları katletmesine engel olmak için orada bulunuyoruz. Burada durmamızdan dolayı rejimin kaybı yok. Bekçi gibi duruyoruz ama öbür tarafta (Deyrizor) petrol gidiyor. ‘Adam bazı grupları organize ediyor petrol gidiyor oraya bak’ diyoruz. Bizim birinci hedefimiz hudutlarımızın halkımızın güvenliği, orada oluşuma, çukur koridor hat buna müsaade etmeyeceğiz. Bunu her yerde söyledim 83 milyonu öldürürsünüz bu koridoru kurarsınız.
Tam yerine gelmedi: Hem Serinyol Hatay’da, hem de Kiliste harekat merkezinde Rus general ile bizim general arkadaşımız konuşuyor.. Ruslarla ABD’lilerle Barış Pınarı Harekatı bölgesine yönelik anlaşmamızın tamamını yerine getirdiklerini söyleyemeyiz. PKK sızma girişiminde bulunuyor, arkadaşlarımız bunları akamete uğratıyor. Boşalttık dedikleri yerleri boşaltmadılar. Tel Rıfat’da hala terörist var. Biz samimiyetle İdlib’in sulha kavuşması radikallerin çıkması için ne gerekiyorsa yapıyor karşı taraftan da Tel Rıfat ve Kamışlı’da da Ruslar ABD’lilerden sorumluluklarını yerine getirmelerini bekliyoruz..
'Sincar’a girip boşaltalım' dedik: Irak’ta Sincar boşaldı dediler, Peşmerge ise ‘varlıklarını sürdürüyor’ dedi... ‘Nasıl derseniz öyle yapalım terör belasından Irak’ın kuzeyini temizleyelim’ dedik. Onlar da ‘tamam biz yapalım’ dediler. Biz bekliyoruz. Teröristler Suriye’den Irak’ın kuzeyine geçmeye çalışıyorlar. DEAŞ ile mücadelede verilen ağır silahlar YPG’den PKK’ya veriliyor, oradan peşmergeye saldırıyorlar. Bizim yıllardır söylediğimizi, somutlaşmış alandaki resimlerini görmeye başladık.
Hafter tokat atsın diye: Siz Milli Mutabakat Hükümeti Başkanı Serrac’ın elini tutuyorsunuz Hafter tokat atsın diye. Hafter’e binlerce uçak geldi. Fransa oradaki suçluluğunu kapatmak için İrini’yi icat etti, Türkiye’ye ile uğraşıyor; boyunu ve gücünü aşan işlere girişiyor. Fransız halkı bunu görüyor. Mısır-Yunanistan ile anlaşma yaptı. Bu anlaşma ile hem Yunanistan hem Mısır halkı kaybetti. Bunu oradaki halk ve bazı akademisyenler de gördü.
Polisler korusun: Libya’da ateşkes hattını, askerden arındırılmış bölgeyi polisler korusun diye bir çalışma var. Bununla ilgili çok sayıda görüşme yapıldı, yapılıyor. Ülkede seçim çalışmaları sürüyor. Herkes bir taraftan bir şey yapıyor araziden çok politik bir mücadele var. Arazi hattında bir kayıp, taciz olmasın diye Libyalı kardeşlerimizi ikaz ediyor, siyasi tartışmalara kendinizi kaptırıp cepheyi unutmayın, her şeyi kaybedersiniz diyoruz. Temel ilkemiz: tek Libya, Libya bölünmesin.
Doğu Akdeniz: Güven artırıcı görüşmelerinin 2’si Atina, biri Ankara’da yapıldı. 4. Ankara’da yapılmasını bekliyoruz. NATO Genel Sekreteri ile Cumhurbaşkanımızla görüşerek ayrışmaya yönelik toplantılar yaptılar. Ay sonunda yenisi yapılması planlanıyor. NATO Karargahındaki görüşmelere biz gidiyoruz Yunan komşularımız gelmiyor. Yunan tarafı suçüstü yakalandığı için birtakım tedbirlerle ortalığı karıştırıyor.
Ortak merkez Agdam'da: Büyük bir kardeşlik örneği vererek iş birliği, danışmanlık konusunda destek verdik, işgal altındaki topraklarını kurtardılar... Erdoğan-Aliyev liderliğinde çok daha kapsamlı iş birliğinin temeli atılmış oldu. Ruslar ile Ortak Merkez yeri belirlendi; Agdam’da olacak. İnşaat çalışmaları yapılıyor. Başlarında generalimiz ve diğer personelimiz hazır. Ayrıca oraya patlayıcı madde uzmanlarımızı gönderdik; toplam 100 kişi. İki özel mayın arama timi (Ömat) var mayın arayacak. Eğitim de verecekler. Ateşkese büyük ölçüde riayet ediliyor. Ruslar barışı korumak kapsamında mevcudiyetini oluşturdular. Ruslar Türk askerini istemiyor değil, ‘Türk askerinin varlığı Türkiye –Azerbaycan arasındaki konu’ dediler. Türk askeri, Ermenilerin olduğu yerde olmasınlar sorun çıkar diye Rusların iddiaları var. Biz Azerbaycan ile konuşacağız, konu Azerbaycan ile Türkiye arasında, konuşup hal yoluna sokacağız.’
Tank Palet Fabrikası: Katar ordusu nerede burada? 4 kere Danıştay’a dava açıldı, bunu reddedilmiş daireler kurulu de hayır demiş ve kesinleşmiş. BMC Otomotiv ayrı, BMC Savunma ise sadece Türklerin kurduğu şirket.
Tank ve top için motor: Hem tank ve hem fırtına için motor problemimiz var. Milli mesele. Uluslararası konjonktür vermeyince gecikiyor. Böyle planladık ama adamlar vermeyince ambargo filan geciktiriyorlar. Filanca motora göre tank, fırtına dizayn ediyorsunuz, gelmeyince ona göre yapısal düzenleme oluyor. Bunda art niyet aramamak gerekiyor. Altay motoruna ilişkin gelişme var.
İsrail ve Mısır ile de anlaşma: (Deniz Yetki Anlaşması Mısır ve İsrail ile de yapılır mı?) Konjonktür süreç meselesi. Gelişmelere bakacağız hak menfaatlerimiz var. Çeşitli fırsatlar, ihtimaller var. Karşılıklı istek anlayış meselesi… Bir noktaya geldiğinde görüşme konuşma olabilir. Zamanla alakalı şeyler. Gelişmeleri yakinen takip ediyoruz. Barıştan iyi komşuluk karşılıklı görüşme konuşmalardan yanayız ama bu saygıyla olacak. Belli bir aşamaya gelince biz de adım atarız.
Kovid ile mücadele: Koronavirüs ile Mücadele Merkezi’ni (KOMMER) kurduk. İlk el sıkmayışımız 12 Mart. O günden beri el sıkmıyoruz. Irak’ın Suriye’nin kuzeyinde gemilerimizde, üslerimizde, pilotlarımızda çok şükür koronavirüs yok. Bazı anne ve eşler Deniz Kuvvetlerinde babalarımız eşlerimiz gelmiyor diye söylüyordu. Hemen Deniz Kuvvetleri Komutanımızı görevlendirdik. Var mı personelde şikayet; yok. Gemide çıkması her yere sirayet eder. Tüm birliklere girişlerde celplerde PCR yaptırıyoruz. Pozitif oranı on binde üç, bu da dünya orduları arsında bir-iki. Çalışan orduları alırsak birinci...
FETÖ ile mücadele: İhraç edilenlerle ilgili son rakam 20 bin 610 ihraç. Mücadelede sıkıntı yok tereddüt yok."