Şevket Mirziyoyev, 2016'dan beri görevde olan Özbekistan cumhurbaşkanı.
Doğumu ve eğitimi
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev resmi açıklamaya göre 24 Temmuz 1957'de Özbekistan'ın Cizzak ilinde doğdu. Bununla birlikte gayri resmi kaynaklarda Tacikistan'ın Özbekistan sınırındaki Suğd bölgesinin Yahtan köyünde doğduğu ve aslında Özbek değil Tacik olduğu da iddia edilmektedir.
Şevket Mirziyoyev'in doğduğu ve büyüdüğü dönemde Özbekistan, bir Sovyet Sosyalist cumhuriyeti olarak Sovyetler Birliği'nin parçasıydı.
İlk eğitimini doğup büyüdüğü bölgede alan Şevket Mirziyoyev, ardından başkentte üniversiteye başladı ve 1981'de Taşkent Sulama ve Islah Enstitüsü'nden mezun oldu. 1980'li yıllarda Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne katıldı.
Şevket Mirziyoyev 1990'da Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin yönetim kadrosuna girdi. Sovyetler Birliği'nin dağılması döneminde 1 Eylül 1991'de Özbekistan bağımsızlığını ilan etti. Fakat Sovyet döneminde Özbekistan'ın başında bulunan İslam Kerimov (1938-2016) yeni dönemde de Özbekistan cumhurbaşkanı oldu.
Yeni dönemde Şevket Mirziyoyev de yönetimde görev almaya devam etti. Bağımsızlık öncesinde yönetimde bulunan Komünist yöneticilerin yeni dönemde de yönetici olması halkta büyük tepki çekti. Diğer taraftan halkta İslami bir yönetime geçilmesi talepleri de bulunmaktaydı.
1994'ten itibaren Mirziyoyev'in de dahil olduğu Kerimov yönetimi çok baskıcı uygulamalara girişti, geniş çaplı tutuklama kampanyaları gerçekleştirdi ve ülkede muhalefeti yasakladı.
Siyasi kariyeri
Şevket Mirziyoyev, 1996-2001 döneminde Cizzak, 2001-2003 döneminde Semerkand valisi olarak atandı. Aralık 2003'te ise İslam Kerimov tarafından başbakanlığa atandı. Mirziyoyev, Kerimov'un ölümüyle cumhurbaşkanı olacağı Eylül 2016'ya değin Özbekistan'ın başbakanı oldu.
Uluslararası insan hakları kuruluşları ve gözlemcileri bu dönemde Mirziyoyev'i "İslam Kerimov'un Özbekistan halkına yönelik insan hakları ihlallerine katılmakla" suçladı.
Eylül 2016'da İslam Kerimov'un ölümü üzerine geçici cumhurbaşkanı oldu. Aralık 2016'da ise resmen Özbekistan cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.
2017'de Şevket Mirziyoyev Özbekistan halkına ve dış dünyaya açılım ve reform vaatlerinde bulundu. Bu vaatler insan hakları değil ekonomi öncelikli olsa da Özbekistan'da yönetimin baskısının gevşeyeceğine dair umut doğurdu. Bununla beraber 2017'den bu yana ülkede sürmekte olan yönetim tarzı yine baskıcılığı sürdürmek ve açılımların çok yavaş ilerlemesi nedeniyle eleştirildi.
Ekim 2021'de Şevket Mirziyoyev yeniden Özbekistan cumhurbaşkanı olarak seçildi. Fakat bu seçimi de serbest ve adil bir seçim olarak görülmedi.
Mirziyoyev halen Özbekistan Cumhurbaşkanlığı görevini sürdürüyor. Özbekistan, Tacikistan ile beraber Orta Asya'da baskının en fazla olduğu ve birçok Müslümanın delilsiz suçlamalarla hapsedildiği bir ülke olarak öne çıkmaya devam ediyor.
Kaynak: Mepa News