Basra'da elektrik krizini takiben başlayan gösterilen zamanla şiddet olaylarına dönmüş ve bölgede geniş çaplı çatışmalar yaşanmıştı.
Bölgede göstericilerin İran'a ve İran destekli gruplara ait binaları tahrip etmesi büyük infial yaratmış, İran destekli gruplar ABD'nin gösterilerin arkasında olduğunu iddia etmişti.
"ABD İran'ı hedef alıyor"
İran'ın Mehr Haber Ajansı, 8 Eylül'de İran'ın Basra Konsolosluğu ateşe verildikten sonra Basra'daki göstericilerin ABD Konsolosluğu ile irtibatlı olduğunu öne sürmüştü. Haber ajansına göre bu durum "Amerikan ağının İran'ın pozisyonunu hedef aldığını ve Ortadoğu'yu bölmek istediğini" ifşa etti.
Bu suçlamaları, Haşdi Şabi'nin Basra'da ve diğer şehirlerde güvenliği sağlayacağını ilan etmesi izledi. Bunun ardından Basra'da çok sayıda aktivist ve gösterici Şii milis gruplar tarafından tutuklandı. Haşdi Şabi'nin üst düzey isimlerinden Ebu Mehdi el Mühendis de ABD Konsolosluğu'nun olayların arkasında olduğunu dile getirdi.
ABD Konsolosluğu bir süre sonra bu iddiaları yalanlayan bir açıklama yayınladı.
Onlarca gösterici tutuklandı
Irak İnsan Hakları Yüksek Komisyonu sözcüsü Ali el Beyati'nin ifadesine göre gösterilerde 141 kişi gözaltına alınırken bunların bir kısmı serbest bırakıldı. Beyati, gösterilerin tamamını dış bağlantılara sahip olmakla suçlamanın hatalı olduğunu söyledi.
Öte yandan Mukteda es Sadr'ın liderlik yaptığı ve Irak seçimlerinde ipi göğüsleyen Sairun Koalisyonu'nun da güvenlik yetkililerine "göstericilerin serbest kalması" çağrısı yaptığı ifade ediliyor. Kimi iddialara göre, Basra gösterilerinde Sadr'a bağlı güçler önemli bir rol oynuyor.
Bu doğrultuda bölgedeki Şii gruplar arasında da bir zıtlaşmanın yaşandığını söylemek mümkün. Gösterilerde merkezleri hedef olan İran destekli, Haşdi Şabi eksenli Şii gruplar göstericileri ABD destekli olmakla suçlarken, Sadr'a bağlı kesimler ise bunu reddediyor.
İnsan hakları yetkilileri, Şii milislerin tutuklamalarını "insan hakları ihlali" olarak nitelendiriyor. Irak'ta IŞİD'e karşı ortaya çıkan ve ardından hukuki bir statü tanınan Şii milis gruplar daha önce de birçok savaş suçuna imza atmıştı.
Kaynak: Mepa News, Al Monitor