Suriye’de halk ayaklanmasının silahlı direniş boyutuna geçmesi yaklaşık 6 ay içinde gerçekleşti.
İlk aşamada silahlı muhalifler ordudan silahları ile birlikte ayrılan askerler ve halk gösterilerini orduya karşı koruma çabasındaki gençlerden oluşturmuştu. Bu yapılar son derece tecrübesiz, küçük, hafif silahlarla donatılmış, aralarında koordinasyon olmayan ve sadece kendi yakın çevrelerinde etkili olan yapılardı. Bu dönemde Suriye’de 1000’in üzerinde silahlı birliğin varlığından bahsetmek mümkündü ve askeri muhalefetin resmini ortaya koymak neredeyse imkansızdı. Süreç o kadar dinamikti ki kuruluşunu duyuran bir örgüt kısa sürede ortadan kalkabiliyor ya da diğer bir örgüt çatısı altına girebiliyordu. Ya da liderini kaybeden güçlü bir yapı bir anda marjinalleşebiliyordu. Gelişen süreç içinde söz konusu gruplar içinde bazıları giderek ön plana çıkmaya başladı. Aşırı dağınık haldeki güç belli merkezlerde toplanmaya başladı. Buna paralel olarak silahlı muhalifler savaş tecrübesi kazandı, askeri liderler ortaya çıktı başladı, dış yardımın da artması ile gelişmiş silahlar ile mücadele etmeye başladılar ve farklı yapılar arasında ortak düşmana karşı mücadele temelinde koordinasyon ve işbirliği doğmaya başladı. Bazı büyük gruplar sadece kendi yakın çevresinde etkili olmanın ötesinde neredeyse tüm Suriye’de faaliyet gösteren çapta büyüdü.
Suriye iç savaşı çok aktörlü, değişken ilişkilere ve ittifaklara sahne olan belki de tarihin en karmaşık sorunlarından biri haline gelmiş durumdadır. Abdülkadir Şen tarafından kaleme alınan Suriye Askeri Muhalefeti başlıklı ORSAM raporunu bu karmaşık düzeni anlama çabalarına bir katkı sunacağı ümidiyle yayınlıyoruz. Keyifli okumalar dileriz.