Suriye'de iç savaşın başladığı 2011 yılından itibaren yaklaşık 5 yıl boyunca El Kaide bölgede Nusret Cephesi tarafından temsil edilmekteydi. Nusret Cephesi'nin Suriye sahasında geleceğe dair stratejileri ve diğer muhalif gruplar ile birleşme isteği, El Kaide'den ayrılma kararına sebep olmuştu. Bu andan itibaren El Kaide Suriye'de resmi olarak bir grup tarafından temsil edilmemekteydi.
El Kaide'nin yarı resmi yapılanmaları
2017 yılının Ocak ayında Tahriru'ş Şam Heyeti'nin (HTŞ) kurulması sonrası selefi olan Şam'ın Fethi Cephesi (ŞFC) içerisinde El Kaide'den ayrılmaya sıcak bakmayan isimlerin bir kısmı gruptan koptu. Bu tarihten itibaren grup içerisinde El Kaide tartışmaları doruğa çıkmış, yakın zamanda HTŞ grubun saflarını bölme suçlamasıyla bazı önde gelen isimleri gözaltına almıştı. Bu sürecin ve bu tartışmaların ortaya koyduğu bir gerçek var. Bu da El Kaide'nin Suriye de halen devam etmekte olan yarı resmi yapılanmaları.
Cihat yanlısı gruplar ve Suriye'ye dair araştırmaları ile bilinen, cihat yanlısı akım içeriden bağlantıları ve akımın önde gelen isimleri ile kurduğu iletişimlerle analizlerde bulunan Tore Hamming bu grupları ele aldı. Sosyal medya hesabında, Suriye sahasında halen faaliyet göstermekte olan El Kaide bağlantılı olarak görülen grupları inceleyen Hamming, bölgede yaşanan duruma dair kısa bir özet geçti.
Tore Hamming'in belirttiğine göre bölgede faaliyet göstermekte olan El Kaide bağlantılı gruplar şunlar: Cundu'l Melahim, Ceyşu'l Badiye, Cundu'ş Şeria, Ensaru'l Furkan fi Biladu'ş Şam, Ceyş Sahil, Seriyye Sahil, Seriyye Kabil.
Birçoğu HTŞ'den ayrılma olan bu gruplar, şu an bölgede El Kaide'ye yakınlığıyla bilinen ve adı duyulmuş olan gruplar.
Ceyş Sahil, Seriyye Sahil, Seriyye Kabil
Bu gruplar HTŞ'yi, El Kaide ile bağlarını tamamen koparmasına bir tepki olarak terk eden ve bağımsız faaliyet göstermekte olan, daha az kişiden oluştuğu tahmin edilen gruplar. Yine tahmin edilene göre bu grupların üçü de Lazkiye bölgesinin dağlık alanlarında faaliyet gösteriyor. Hareket alanı kısıtlı olan bu üç grup hakkında daha detaylı bilgi bulunmuyor.
Lazkiye'de birçok El Kaide bağlantılı grup olduğu ifade ediliyor
Ensaru'l Furkan fi Biladu'ş Şam
2017 yılının Ekim ayında, İdlib'e yönelik Türkiye müdahalesi söylentilerinin doruğa çıktığı bir zamanda kuruluşunu ilan eden grubun sahada herhangi bir yansıması olmadı. El Kaide bağlantılı üst düzey isimlerden Ebu Culeybib'in önderlik ettiği iddiası ortaya atılan grup için "bir sosyal medya yalanı" ifadesini kullananlar da olmuştu.
Gruba atfedilen açıklama Türkiye'yi de hedef almaktaydı ancak bu grubun varlığına dair sahadan bir delil bulunamadı.
İlk açıklamalarını yayınladığı tarihten itibaren ne sahada ne de sanal alemde herhangi bir varlık emaresi göstermemiş olması, bu grubun gerçekten var olmadığına dair söylemlere kuvvet kazandırıyor.
Cundu'l Melahim ve Ceyşu'l Badiye
İdlib ve Hama kırsallarının kesiştiği bölgede ağırlıklı olarak faaliyet gösteren bu iki grup, bu bölgede HTŞ ve diğer Özgür Suriye Ordusu gruplarının rejime karşı sürdürdüğü savaşa dahil olmuştu. Suriye sahasında El Kaide'ye bağlı olan en faal ve kapsamlı gruplar Cundu'l Melahim ve Ceyşu'l Badiye. 5 Aralık 2017 tarihinde sosyal medya hesapları aktifleştiren bu iki grubun El Kaide bayrağı taşıdığı paylaşımlarında görülmüştü.
Cundu'l Melahim'in Kasım ayında HTŞ'den ayrıldığı biliniyor. Sami Uraydi, Ebu Hümam eş Şami, Ebu Culeybib gibi isimlerin bu grupların lider kadrosunda olduğu ifade ediliyor. Cundu'l Melahim'in çoğunlukla eski Cundu'l Aksa savaşçılarından oluştuğu belirtiliyor. İki grup da cephe hattından sık sık görüntüler paylaşıyor.
Cundu'ş Şeria
Şubat ayının başında kurulan bu grup hakkında ayrıntılı bilgi bulunmuyor.
Olası bir birleşme
Bu gruplar El Kaide'nin merkez liderliği tarafından henüz tanınmış değil. Bu nedenle söz konusu gruplar yarı resmi olarak anılıyor. Bunlar arasında ileride bir birleşme olabileceği, halihazırda bu görüşmelerin sürdüğü ifade edilirken, El Kaide’nin Suriye’de nasıl bir siyaset izleyeceği merak konusu.
Kaynak: Mepa News