Suriye’deki iç savaşın yol açtığı göçten en çok etkilenen ülkelerden biri de Türkiye. Türkiye İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi'nin verilerine göre 2011’de patlak veren iç savaşın ardından bugün Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin sayısı, mülteci olarak kayıtlara geçen resmi rakam, 3 buçuk milyonu geçti. Kayıt dışı Suriyeliler de hesaplandığında sayının çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.
Suriyeli mültecilerin dönüşü Ankara'nın gündeminde
Ancak şimdi Ankara'nın gündeminde Türkiye'de Suriyeli mültecilerin geri dönüşü var. Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar, yaklaşık iki hafta kadar önce Suriye’nin kuzeyinde düzenlenen askeri operasyonların ardından yaklaşık 260 bin Suriyeli'nin ülkelerine geri döndüğünü açıklamıştı. Daha fazla Suriyelinin dönüşü için Ankara'daki planlamalar devam ediyor.
"Dönenlerin akıbeti belirsiz"
Bu nedenle ülkelerine geri dönmek isteyenlere Ankara’daki Göç İdaresi ve valilikler kolaylık sağlıyor. Yetkili makamlara geri dönmek istediğini ileten Suriyeliler, kendilerine tahsis edilen araçlarla sınır hattına taşınıyor ve burada işlemleri yapıldıktan sonra ülkesine uğurlanıyor. Ancak geri dönen Suriyelilerin akıbeti belirsiz. Göç İdaresi Genel Müdürü Abdullah Ayaz, "Bundan sonra ne yaptıklarına dair bilgimiz olmuyor. Onları kontrol de takip de edemiyoruz” diyor.
Ankara, geri dönüşlerle ilgili BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve AB Delegasyonu ile de görüşüyor.
"Koşullar geri dönüşe uygun değil"
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilcisi Jean Marie Garelli Suriye’de mevcut koşulların geri dönüşe uygun olmadığı kanaatinde. Garelli, "Biz bunu herkese söylüyoruz. Yine de geri dönüş kararı mültecilerin kendi kararı” diyor.
Garelli, Türkiye'nin 3,5 milyondan fazla Suriyeliye ev sahipliği yaparak tüm dünyanın takdirini kazandığını, ancak Türkiye’nin yüklendiği sorumluluğu özellikle Avrupa ülkelerinin de paylaşması gerektiğine vurgu yapıyor. Garelli "Geri dönüşlerin gönüllülük esaslı yapılması konusunda hemfikir olduğunu" söyledi.
Kamplar kapatılıyor
Öte yandan Suriyeli mülteciler için oluşturulan mülteci kampları da yavaş yavaş kapatılıyor. Türkiye, kamplarda sadece çalışamayacak, kendine bakamayacak derecedeki yaşlıların, kadınların ve çocukların kalabileceği konusunda da Suriyelileri bilgilendiriyor. Bununla birlikte kamplarda yaşayan mülteci sayısının da azaldığı gözleniyor.
Kamplarda yaşayan Suriyeli sayısı 2017 sonunda 228 bin 251 kişiyken, bu sayı Ekim 2018 itibariyle 177 bin 376 kişi olarak açıklandı. Göç İdaresi’nin kampları zaman içinde boşaltma ve sadece acil durumlar için korumaya dönük çalışma planı işliyor.