Suudi Arabistan'a ait petrol şirketi Saudi Aramco'ya hafta sonu yapılan İHA saldırısının Türkiye'ye de olumsuz etkileri olması bekleniyor. Saldırının hasarı giderilene kadar ihracatı durduran Suudi Arabistan hızlı şekilde normal tedarik akışına geçmezse bunun ekonominin pek çok alanında ciddi bir baskı oluşturması söz konusu.
Uzmanlara göre enflasyonu dizginlemeye çalışan Ankara'nın eli artan petrol fiyatları ile yeniden sıkışabilir. Gelişmekte olan bir ekonomiye sahip Türkiye ihtiyaç duyduğu tüm enerjiyi ithal ediyor.
Cumartesi günü yaşanan saldırılar benzin, dizel ve ısınmada kullanılan yakıtlara kadar birçok üründe fiyat artışına neden olması söz konusu. Hali hazırda ABD-Çin ticaret savaşından ötürü hassas bir dönemden geçen küresel ekonomideki olumsuzlukların petrol fiyatlarındaki baskıyla birlikte özellikle gelişmekte olan ülkeleri etkileyeceği düşünülüyor.
Kur krizi nedeniyle geçtiğimiz yılın Ekim ayı yüzde 25'in üzerini görerek son 15 yılın en yüksek enflasyonunu yaşayan Türkiye Ağustos itibarı ile yüzde 15 seviyelerine geldi ve yakın gelecek için tek haneli seviyeler hedeflenmeye başlandı. Merkez bankasının son dönemdeki politikaları da enflasyonu düşürmeye odaklı geliştirildi.
Petrolün ne kadar süre yüksek fiyatta kalacağına bağlı
Ne var ki, petrol fiyatlarındaki bu artış ile Türkiye'nin enflasyonundaki düşüş trendinin de yavaşlayacağı belirtiliyor. Robobank gelişmekte olan ülkeler Forex analisti Piotr Matys'e göre yüksek petrol fiyatları kısa sürede düşüş göstermezse Türk ekonomisi önemli zararlar görebilir. Matys gelişmelere ilişkin şu yorumları yapıyor:
"Petrol fiyatı önümüzdeki haftalarda varolan seviyede kalırsa Türkiye'nin enflasyonuna negatif etkisi olur. Enflasyondaki düşüş trendi yavaşlar ve bu durum merkez bankasının işini çok zorlaştırır."
Matys'e göre hükümetin benzin fiyatlarında artış olması halinde vergileri azaltmasına yönelik girişimi enflasyonun olumsuz etkilerini bir süre yumuşatabilir ancak yüksek fiyat noktasında daha uzun süreler söz konusu olursa bu önlem de yeterli olmayabilir.
Büyüme rakamları da olumsuz etkilenebilir
Türkiye hali hazırda kur krizinden bu yana ekonomisinde daralma yaşıyor ve son birkaç yıldır her son üç çeyrekte büyüme rakamlarında düşüş gözlemlendi.
Yatırım Finansman'da ekonomist olarak görev yapan Hilmi Yavaş'a göre de artan petrol fiyatları küresel tedarik zincirlerini etkileyerek yabancıların taleplerinde düşüşe neden olursa bu, büyüme rakamları üzerinde de etkili olabilir.
"Hükümet bir tercih yapmak durumunda kalacak"
Reuters'a konuşan Yavaş şunları söylüyor:
"Geçtiğimiz yıla kadar, başta imalat sanayi olmak üzere, Türkiye'de yapılan ihracat yükü omuzluyordu. Bu alanda bir kan kaybı yaşarsak büyüme verileri beklenenden daha kötü gelebilir. Hükümet yükü tüketiciye yansıtmamak adına vergi gelirlerinin bir kısmını kaybetmekle yüksek enflasyon riski arasında bir seçim yapmak durumunda kalacak."
Resmi verilere göre Türkiye Suudi Arabistan'dan 2018'de 21 milyon ton petrol ithal etti.