Josef Stalin liderliğindeki Sovyetler Birliği yönetiminin Kırım Tatar halkına yönelik gerçekleştirdiği aydın katliamı, bundan tam 85 yıl önce 17 Nisan 1938 tarihinde yaşandı.
Katliam, Kırım Tatar halkının hafızasında halen tazeliğini koruyor.
Stalin ve "Büyük Terör"
Stalin yönetimindeki Sovyet rejimi, 1936-1938 yıllarında, ülke genelinde kapsamlı bir baskı ve infaz stratejisi izledi.
"Büyük Temizlik" ve "Büyük Terör" olarak da anılan bu süreçte, aralarında çok sayıda aydının, fikir ve siyaset adamının da olduğu yüz binlerce insan katledildi.
Öldürülenlerin sayısının yarım milyonla 1.2 milyon arasında olduğu biliniyor.
Kırım Tatar aydınlarının katli
Sovyet yönetiminde oldukça büyük bir baskıya maruz kalan Kırım Tatar halkı, "Büyük Terör" sırasında da hedef alınacaktı.
17 Nisan 1938 tarihinde, 1936 ve 1937 yıllarında çeşitli sebeplerle tutuklanan Kırım Tatar aydınları, 3 gün içerisinde Kırım Akmescit’teki cezaevinde Stalin rejimi tarafından kurşuna dizilerek infaz edildi.
Sovyet yönetimi tarafından Kırım Tatar aydınları, “hain” ve “Anti-Sovyet unsur” olmakla suçlanarak aleyhlerinde davalar açılmıştı. Kırım Tatar halkının en parlak bilim adamları ve siyasi temsilcileri, casusluk ve milliyetçilikle suçlanmış, bu suçlamalar yüzünden yüzlerce Kırım Tatar aydını toplama kampına gönderilmişti.
Kurşuna dizilenler arasında yazar, gazeteci 1. Kırım Tatar Milli Kurultayı katılımcısı Hasan Sabri Ayvazov’un, yazar İlyas Tarhan’ın, yazar, bilim adamı ve öğretmen Osman Akçokraklı’nın, Bahçesaray Saray-Müzesi Müdürü, etnograf Üsein Bodaninskiy’in, dilbilimci ve öğretmen Yagya Bayraşevskiy’in, Süleyman İdrisov’un, şair ve öğretmen Abdullah Latifzade’nin, gazeteci, sivil toplum aktivisti Mamut Nedim’in, tercüman, Kırım Devlet Yayınevi Başkanı Abdülkerim Cemaledinov’un ve başka birçok aydının yer aldığı biliniyor.
1937-38 arasında Kırım Tatar aydınlarının Sovyet yönetimince katledilmesi, Kırım Tatar kültürüne vurulan en büyük darbelerden biriydi. Stalin rejiminin, aydınlara yönelik katliam faaliyetleri Kırım Tatar halkının hafızasında hep taze olarak kaldı.
Kaynak: Kırım Haber Ajansı, Mepa News