ABD Başkanı Donald Trump Savunma Bakanı Mark Esper’ı görevden aldığını açıkladı.
Twitter’dan konuya ilişkin iki mesaj paylaşan Trump, Senato tarafından oybirliğiyle onaylanmış olduğunu söylediği Ulusal Terörle Mücadele Merkezi Başkanı Christopher Miller’ın Savunma Bakan Vekili olarak görev yapacağını yazdı.
ABD Başkanı Trump, verdiği hizmetten dolayı Mark Esper’a teşekkür etti. Mark Esper, Trump yönetiminde James Mattis ve Patrick Shanahan’ın görevden ayrılmasının ardından önce savunma bakan vekili olarak görev yapmış, daha sonra da 2019 yılı Ağustos ayında bakanlık koltuğuna oturmuştu.
Reuters haber ajansına bilgi veren kaynaklar, Mark Esper'ın uzun bir süredir 3 Kasım seçimlerinin ardından özellikle Trump'ın ikinci dönemde de başkan olması halinde istifa etme veya görevden alınması ihtimallerini değerlendirdiğini belirtti.
ABD’nin başkenti Washington’da Lafayette Parkı yakınlarındaki George Floyd protestoları sırasında yaşanan olaylarda hafif hasar gören St. Johns Kilisesi’ne yürüyerek giden Başkan Trump’a 1 Haziran günü Savunma Bakanı Mark Esper ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley de eşlik etmiş, Başkan Trump’la birlikte fotoğraf veren her iki yetkili bu sebeple eleştirilerin hedefi olmuştu.
Olayların ve tartışmaya yol açan fotoğraf karesinin ardından 3 Haziran’da basın toplantısı düzenleyen Mark Esper, başkentte olayların yaşandığı dönemde ABD Başkanı’na kalabalık kitlelerin kontrol altına alınması amacıyla aktif görevde olan askeri personeli görevlendirme yetkisi veren yasanın işletilmesine destek vermediğini belirtmişti.
"Trump’ın Twitter mesajı öncesi Esper bilgilendirildi"
ABD Savunma Bakanlığı’ndan adını vermeyen bir yetkili, Beyaz Saray Genel Sekreteri Mark Meadows’un Mark Esper’ı arayarak Trump’ın kendisini Twitter’dan yapacağı açıklama ile görevden alacağı konusunda uyardığını söyledi.
Reuters haber ajansı kaynakları, Mark Esper’ın uzun bir süredir seçimlerin ardından özellikle Trump’ın seçimi yeniden kazanması halinde istifa etme ya da görevden alınması ihtimaline karşı hazırlıklı olduğunu belirtiyor.
Trump’ın Mark Esper’ı görevden alma kararı Başkan’ın görevden ayrılmadan önceki birkaç ayda yurtdışında görev yapan Amerikan askerlerinin durumu ya da başka ulusal güvenlik konularında ne gibi değişiklikler yapabileceğine ilişkin soru işaretleri yarattı.
“Çocukça ve düşüncesiz”
Demokratlar’ın ağırlıkta olduğu Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Adam Smith Başkan Trump’ın Mark Esper’ı görevden alma kararının “çocukça ve düşüncesiz” olduğunu savundu.
Adam Smith, "Siyasi olarak atanmış ulusal güvenlik liderlerinin geçiş döneminde görevden alınması, yalnızca düşmanlarımızı güçlendirecek ve ülkemizi daha büyük bir riske atacak bir hamle" ifadelerini kullandı.
Mark Esper’ın yerine vekaleten atanan Christopher Miller, Başkan Trump’ın Twitter’dan yaptığı açıklamadan yaklaşık bir saat sonra Savunma Bakanlığı’na geldi. O dakikalarda bakanlık henüz Esper’ın görevden alınmasına ilişkin bir açıklama yapmamıştı Miller, Pentagon’a gittiğinde Esper’ın hala orada olup olmadığı ise bilinmiyor.
Esper’ın yerine vekaleten getirilen Miller, Afganistan ve Irak’ta görev yapmış eski bir asker. Ordudan emekliye ayrılan Miller bir süre Pentagon için sözleşmeli olarak çalıştı.
Trump’ın Savunma Bakanlığı ile çalkantılı bir ilişkisi olduğu ve Pentagon’da üst yönetimin Trump yönetiminin siyasi bir aracı olarak görülmekten kaçınmaya çalıştığı biliniyor.
Esper’dan önceki savunma bakanı Jim Mattis 2018 yılında Trump’la Suriye krizi dahil olmak üzere bir dizi konuda yaşadığı görüş ayrılıkları sebebiyle istifa etmişti.
Mattis Haziran ayında Trump’ı, “Amerikan halkını birleştirmeye çalışmayan, hatta bunun için çaba gösteriyormuş gibi görünmeyen ilk başkan. Bizi birleştirmek yerine bölmeye çalışıyor” sözleriyle eleştirmişti.
Biden ilk kadın savunma bakanını atayabilir
Joe Biden savunma bakanlığı görevine kimi getireceği konusunda bir açıklama yapmadı ancak Michele Flournoy’un adının bu görev için geçtiği belirtiliyor.
1990’lardan itibaren Pentagon’da çeşitli görevlerde bulunmuş olan Flournoy’un savunma bakanlığına getirilmesi halinde, bu göreve ilk kez bir kadın yetkili atanmış olacak.
Flounoy, 2009 ve 2012 yılları arasında da Savunma Bakanlığı’nda politikadan sorumlu müsteşar olarak görev yapmıştı. Ilımlı bir Demokrat olarak bilinen Flournoy Kongre’de de tanınan bir isim.
ABD’nin müttefikleri ve ortakları arasında da ülke sınırları dışında güçlü askeri işbirliğine destek veren dengeli bir isim olarak değerlendiriliyor.
ABD’de başkanlar genellikle siyasi geçiş süreçlerinde Pentagon’da istikrarın korunmasını önemli bir öncelik olarak gördü. Savunma Bakanlığı’nın kurulduğu 1947 yılından bu yana, ikinci dönem seçilemeyen Gerald Ford, Jimmy Carter ve George H. W. Bush yemin edip göreve başlayacakları güne kadar savunma bakanlarını görevde tuttu.