Türkiye’de son 5 yılda oldukça durağan seyreden ve çoğu dönem zamlanmayan elektrik ve doğalgaz fiyatlarında son bir yılda fiyat artışları yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre konut kullanımında elektrik fiyatları ortalama son bir yılda yüzde 34; doğalgazda ise yüzde 29 arttı. Sanayi kullanımında ise zamlar daha yüksek oldu. Son bir yılda elektrik fiyatları yüzde 68; doğalgaz fiyatları ise yüzde 65 yükseldi.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre tüketiciler konutlarda 1 kWh elektrik için 2018 yılının ikinci yarısında ortalama birim fiyatı olarak 55,2 kuruş ödedi. Bu fiyat 2018’in birinci döneminde 45 kuruş idi. Aynı fiyat 2017’nin ikinci döneminde ise 41,3 kuruş idi. Bu da son 6 ayda yüzde 23 son 1 yılda ise 34 zam anlamına geliyor. Birinci dönemler Ocak-Haziran; İkinci dönemler ise Temmuz-Aralık ayını kapsıyor.
Konutlarda, 1 m3 doğalgaz için tüketiciler 2018 yılı ikinci döneminde ortalama 144,3 kuruş ödedi. Bu fiyat 2018’in birinci döneminde 113,9 kuruş; 2017’nin ikinci döneminde ise 112,2 kuruştu. Bu da son 6 ayda yüzde 27; son 1 yılda ise yüzde 29 artışa denk geliyor.
Sanayide fahiş artış
Sanayi kullanımında ise zamlar yüzde 70’lere dayandı. 2018 yılı ikinci döneminde tüketiciler 1 kWh elektrik için ortalama 44,1 kuruş ödedi. Bu fiyat, 2018’in birinci döneminde 30,2 kuruş; 2017’nin ikinci döneminde ise 26,3 kuruştu. Bu da son 6 ayda yüzde 46; son 1 yılda ise yüzde 68 zama karşılık geliyor.
2018 yılı ikinci döneminde nihai kullanıcı 1 m3 doğalgaz için ortalama 149,6 kuruş ödedi. Bu fiyat, 2018’in birinci döneminde 104,2 kuruş; 2017’nin ikinci döneminde ise 90,6 kuruştu. Bu da son 6 ayda yüzde 44; son 1 yılda ise yüzde 65 zam demek.
Dövizdeki artış etkili oldu
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında son bir senede yaşanan büyük artışların arkasında ana sebep olarak Türk Lirası'nın Euro ve Amerikan Doları karşısında yaşadığı değer kaybı geliyor. Temmuz 2016'da 2,88 olan dolar kuru Ocak 2017'de 3,53 liraya, Ocak 2018'de 3,76 liraya, Temmuz 2018'de 4,62 liraya ve Ocak 2019'da ise 5,26 liraya yükseldi.
Doğalgazda dış kaynaklara bağımlı olan Türkiye hala elektrik ithal etmeye de devam ediyor. Döviz kurlarında yaşanan bu artış kaçınılmaz olarak doğalgaz ve elektrik fiyatlarına da yansıdı. Ekonomide yaşanan daralma birçok istatistiğe yansımış durumda. Türkiye ekonomisi 2018'in dördüncü çeyreğinde yüzde 3 küçülürken yılın tamamında yüzde 2,6 büyüme kaydetti.