Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), İran’ın 2015 nükleer anlaşmasıyla uygulamaya konan sınırlamalara uyduğunu bildirdi. UAEK, Tahran’ın az zenginleştirilmiş uranyum ve ağır hidrojenli su stoğunun ise arttığını açıkladı.
Atom Enerjisi Kurumu’nun, üye ülkelere sunduğu ilk çeyrek raporuna haber ajansı Associated Press ulaştı. Rapora göre Tahran, Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak bilinen anlaşmanın kilit sınırlamalarının içinde kaldı.
UAEK raporuna göre İran’ın nükleer reaktörlerde kullanan ağır su stoğu, 26 Mayıs itibariyle 125,2 ton. Bu miktar hala anlaşmanın 130 tonluk limitinin altında. Az zenginleştirilmiş uranyum stoğu Şubat ayında 163,8 kilogramken bu miktar 20 Mayıs’ta 174,1 kilograma çıktı. Nükleer anlaşmaya göre limitse 202,8 kilogram. Yani Tahran sınırın hala epey altında.
Anlaşma Tahran’ın ekonomik teşvikler karşılığında nükleer silah geliştirmesini engellemeyi amaçlıyordu. Ancak ABD’nin geçen yıl anlaşmadan çekilmesi ve Tahran’a yeni ekonomik yaptırımlar getirmesi, bu çabaları boşa çıkarma olasılığı yarattı. Anlaşmanın diğer tarafları Almanya, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin, İran’ı Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nda tutmak için yeni teşvikler sunmada zorlanıyor.
Tahran ise Mayıs ayı başında, ekonomisi ve petrol sanayisini hedef alan ABD yaptırımlarına 60 gün içinde bir çare bulunmazsa, uranyum zenginleştirme çalışmalarını anlaşmanın izin verdiğinin ötesine taşıyacağını açıkladı. Yaklaşık bir hafta önce de İran uranyum zenginleştirme üretim kapasitesini arttırdığını duyurdu.
Ancak tüm bu gelişmelere rağmen UAEK, İran’ın müfettişlerine nükleer tesislerine serbest erişim izni verdiğini ve incelemelere göre hala anlaşmaya uyduklarını bildirdi. UAEK raporunda ‘’İran’ın bu erişimleri vakitli ve provokatif işbirliği ile sağlaması, ek protokolün uygulanmasını sağladığı gibi güveni de arttırdı’’ denildi.