Moskova ve Kiev, Pazar günü Ukrayna'da Avrupa'nın en büyük ve şu anda Rus işgali altında bulunan Zaporijya nükleer santralinin arazisinde yangın çıkarmakla birbirlerini suçlarken, her iki taraf da yüksek radyasyon belirtisi olmadığını bildirdi.
Altı reaktörlü devasa tesiste faaliyet gösteren BM'nin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) nükleer gözlemcisi, uzmanlarının birden fazla patlamanın ardından Ukrayna'nın güneyindeki santralin kuzey bölgesinden gelen güçlü, koyu dumanlar gördüğünü söyledi.
"Bu pervasız saldırılar santraldeki nükleer güvenliği tehlikeye atmakta ve nükleer kaza riskini arttırmaktadır. Bu saldırılar derhal durdurulmalıdır" diyen UAEK Başkanı Rafael Grossi, saldırının sorumluluğunu kimseye atfetmeden uyarıda bulundu.
Yangın, Ukrayna güçlerinin 2022'de savaşın başlamasından bu yana Rusya topraklarına en büyük saldırısını başlatmasından bir hafta sonra meydana geldi ve Moskova'nın haftalar süren savaş alanı kazanımlarının ardından çatışmayı yeni bir aşamaya getiren sürpriz bir hamle oldu.
Rus devlet haber ajansları TASS ve RIA, ülkenin nükleer enerji şirketi Rosatom'a dayanarak ana yangının Pazar günü gece yarısından kısa bir süre önce söndürüldüğünü duyurdu.
RIA, Rosatom'a atıfta bulunarak, soğutma kulesindeki yangının bir drone saldırısı sonucu başladığını söyledi ancak herhangi bir kanıt sunmadı.
Ukrayna'nın nükleer enerji şirketi Energoatom, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada soğutma kulelerinden birinin ve diğer ekipmanların hasar gördüğünü belirtti.
Rusya'nın TASS ajansı da Rosatom'un açıklamasına atıfta bulunarak bir soğutma kulesinin hasar gördüğünü bildirdi. Yerel Rus Acil Durum Bakanlığı temsilcilerine atıfta bulunan TASS, bunun işlevsiz bir kule olduğunu söyledi.
Grossi, ajansın hasarı değerlendirmek için soğutma kulesine "derhal erişim" talep ettiğini söyledi. Grossi'nin talebine Moskova ya da Kiev'den herhangi bir yanıt gelmedi.
Rusya, 2022 yılında Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgalini başlattıktan kısa bir süre sonra santrali Kiev yönetiminden ele geçirmiş ve bu saldırı Moskova tarafından "özel bir operasyon" olarak nitelendirilmişti. Santralin altı nükleer reaktörü soğuk devre durumunda.
Pazar günü yerel saatle 20.00 sularında başlayan yangına neyin sebep olduğu halen netlik kazanmış değil.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, santraldeki yangınla ilgili Rusya'yı suçladı.
UAEA, sahadaki nükleer güvenlik üzerinde herhangi bir etkinin rapor edilmediğini söyledi.
X'te "Ekip, (nükleer santral) tarafından bugün sahada bulunan soğutma kulelerinden birine yapıldığı iddia edilen bir drone saldırısından haberdar edildi" diye yazdı.
Ukrayna’ya bağlı Energoatom kanıt sunmadan yangının Rusya'nın "ihmali" ya da kundaklaması sonucu çıkmış olabileceğini söyledi. Ayrıca Rusya'nın santralin soğutma kulelerini "askeri teçhizat ve patlayıcı depolamak için" kullandığını da öne sürdü.
Aralarında Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova'nın da bulunduğu Rus yetkililer ise Kiev'i kasıtlı olarak santrali yok etmeye çalışmak ve "nükleer terör" estirmekle suçladı.
Zelenskiy, santralden siyah dumanların yükseldiği bir video yayınladı.
Mesajında ise, "Şu anda radyasyon göstergeleri normal. Ancak Rus teröristler nükleer santralin kontrolünü ellerinde tuttukları sürece durum normal değildir ve olamaz" dedi.
Ukrayna'daki savaşın cephe hattına yakın bir yerde bulunan tesisteki altı reaktör çalışmıyor ancak tesis, nükleer malzemeyi soğuk tutmak ve felaketle sonuçlanabilecek bir kazayı önlemek için harici güce ihtiyaç duyuyor.
Moskova ve Kiev sürekli olarak birbirlerini santralin çevresindeki güvenliği tehlikeye atmakla suçluyor.
Kaynak: Mepa News, Ajanslar