ABD yapımı ilk F-16 savaş uçakları henüz Ukrayna semalarında görünmedi ama şimdiden başlarına konan bir ödül var.
Petrol sondajı için ekipman üreten bir Rus şirketi olan Fores, bir F-16'yı düşüren ilk Rus pilota 15 milyon ruble yani yaklaşık 170.000 Amerikan doları ödeyeceğini açıkladı.
Rusya ayrıca Ukrayna topraklarındaki F-16'ları yok etmek için süpersonik balistik füzeler yağdıracak. Kiev şimdiden bazılarını Polonya gibi diğer Doğu Avrupa ülkelerine konuşlandırmayı planlıyor.
Ukrayna Genelkurmay eski Başkan Yardımcısı Korgeneral Ihor Romanenko Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada "Anlaşılır bir şekilde peşlerine düşülecek” dedi ve ekledi: "Ama biz onları hizmete alacağız, saklayacağız, donatacağız ve kullanacağız."
İlk parti F-16'ların pilotlarının eğitimlerini tamamlamasıyla birlikte birkaç hafta içinde Ukrayna'ya ulaşması bekleniyor.
Fighting Falcon ya da Viper olarak da bilinen tek motorlu uçak sayısız Hollywood aksiyon filminde ve video oyununda yer aldı.
İlk kez 1974 yılında havalanan bu savaş uçağı, Sovyet MiG'lerinin daha ağır ve yavaş olan ABD savaş uçaklarını alt ettiği Vietnam Savaşı sonrasında geliştirilmiştir.
Lockheed Martin tarafından üretilen F-16, dünya çapında yaklaşık yirmi ülke tarafından kullanılan dünyanın en fazla tercih edilen savaş uçaklarından biri.
Ancak uzmanlar, üretiminden 50 yıl sonra ve yeni nesil savaş uçaklarının ortaya çıkmasıyla birlikte F-16'nın Rusya-Ukrayna savaşında oyun değiştirici bir rol oynamasının pek olası olmadığını söylüyor.
"F-16'ların cennetten gelen kudret helvası olduğunu söylüyorlar. Hiç de öyle değil" diye espri yaptı Romanenko.
Motorun hava girişi çok alçakta yer alıyor ve Ukrayna'nın çukurlu pistlerinden gelen çakıl taşlarını yutabiliyor - bu taşlar uçağın küçük tekerlekleri için de tehlikeli olabilir.
Çok daha büyük bir sorun ise Batı'nın onlara sağlayacağı füzelerin menzili.
Bir Lego oyuncağı gibi, bir F-16 çeşitli füzeler veya bombalar taşıyabilir, ancak Ukrayna'nın aldığı uçaklar çok küçük eklentilerle geliyor.
Romanenko, "Bize verecekleri silahlar konusunda elimiz kolumuz bağlı" dedi.
Füzeler büyük olasılıkla 120 kilometre menzile sahip olacak. Rus füzeleri ise 300 kilometreye kadar ulaşabiliyor.
Romanenko, "Yapabildiğiniz her şekilde kıvranırsınız” dedi ve ekledi: "Ve biz gerçekten de kıvranmak zorunda kalacağız."
Ukraynalı pilotların eğitimi altı ay sürdü. Be süre uçmanın, düşman ateşinden kaçmanın ve düşman uçaklarıyla çatışmanın temellerini öğrenmek için oldukça kısa ve yetersiz bir süre.
Ukraynalı pilotların İngilizce eğitimine de ihtiyaçları vardı ve F-16'lara ve kardeşleri F-15'lere karşı tasarlanan ama onları örnek almayan Sovyet üretimi savaş uçaklarını uçurma konusundaki alışkanlıklarını yeniden adapte etmeleri gerekiyordu.
Onlarca Ukraynalı pilot daha benzer bir eğitimden geçecek.
Ukrayna'nın kuzeyindeki Chernihiv kentinde yaşayan askeri uzman Mykhailo Zhirokhov Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada "Eğitim son derece basit olacak, bu da bir artı değil" dedi.
Bu nedenle F-16'ların "sadece" yüksek hassasiyetli silahları taşıyan uçaklar olarak kullanılacağını söyledi.
Bugünlerde Ukrayna Hava Kuvvetleri, hedeflerine yaklaşık 100 km boyunca süzülebilen ABD yapımı GBU hassas güdümlü bombalara sahip.
Ayrıca ortalama güdümsüz bombaları hassas güdümlü mühimmatlara dönüştüren Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmat kitlerini de kullandıklarını ve Fransız yapımı AASM güdümlü bombaları da aldıklarını belirtti.
F-16'ların Rus seyir füzelerini ve İran'da geliştirilen modifiye edilmiş Shaheed kamikaze drone'ları olan Heran'ları engelleyeceğini söyledi.
Zhrokhov, Rus füzelerinin F-16'lar için uyarlanmış herhangi bir Ukrayna havaalanına ulaşma potansiyeli olduğundan, Kiev'in bu havaalanlarını sadece yakıt ikmali için "sıçrama havaalanları" olarak kullanabileceğini söyledi.
Ukrayna'nın üst düzey yetkilileri Rusya'nın savaş alanındaki en büyük avantajına son verebilecek AIM-120 havadan havaya füzeleri almayı umuyor.
Ukrayna ordusuyla bağlantılı bir Telegram kanalı olan Deep State Mart ayında KAB'ların "sonuç getiren ve pratikte hiçbir karşı önlemi olmayan mucize bir silah" haline geldiğini yazdı.
KAB'lar Avdiivka'nın ve birkaç doğu Ukrayna kasabasının daha ele geçirilmesini sağladı.
Bir Alman askeri analist, KAB'ları taşıyan Rus uçaklarını "uzaklaştırmak" için Ukrayna topraklarında sadece bir ya da iki F-16'nın konuşlandırılacağını söyledi.
Almanya'nın Bremen Üniversitesi'nden Nikolay Mitrokhin Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada "F-16'lar çok değerli bir hediye ve onları riske atmamak için [Ukrayna'ya] çok az sayıda veriliyor" dedi.
Mitrokhin, F-16'ların Rus savaş uçaklarıyla doğrudan çatışmaya girmesinin muhtemel olmadığını ve düellolarının "çok etkili olmayan" füze saldırılarıyla sınırlı kalacağını söyledi.
F-16'ların su üstü hedeflerini de vuracağını ancak bunun Rusya'nın S-300 ve S-400 hava savunma komplekslerini kullanmasını engelleyecek mesafelerden yapılacağını söyledi.
Hollanda, Belçika, Danimarka ve Norveç, Washington'dan çok daha gelişmiş F-35 savaş uçakları alırken 2028 yılına kadar toplam 85 adet F-16 tedarik etme sözü verdi.
Bu rakam dört filo için yeterli ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin 300 Rus uçağına karşı Batı'dan talep ettiği 120 uçaktan çok uzak.
“Uçaklar pilotlardan iki kat daha yaşlı”
Ukrayna hava kuvvetleri onlarca yıldır ihmal edilmiş ve yeterli finansman sağlanmamıştır.
1991 yılında Sovyetlerin dağılmasından sonra Kiev, Sovyet döneminden kalma bombardıman uçaklarından oluşan filosunu Moskova'ya teslim etti.
Rusya'nın 45 ton bomba ya da bir düzine füze taşıyabilen 16 Tu-160 bombardıman uçağının yarısı Kiev'e aitti ve 1990'ların sonunda Moskova'nın doğal gaz ödemesi olarak yüzlerce füzeyle birlikte "transfer edildi".
Ukrayna Hava Kuvvetleri sözcüsü Yuri Ihnat 2023 yılında televizyonda yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın "en genç" savaş uçağının 1991 yapımı bir Su-27 olduğunu ve diğer uçakların genellikle pilotlardan iki kat daha yaşlı" olduğunu söyledi.
Kiev'in yaklaşık 50 MiGs-29 ve yaklaşık 20 adet Sukhoi 27 savaş uçağı var ve bu uçakların radarlarının algılama menzili kısa ve Ruslar tarafından kolayca engellenebiliyor.
Moskova daha yeni ve daha iyi donanımlı MiG ve Sukhoi'ler kullanıyor ve Ukraynalılar en az bir düzinesini işgal altındaki bölgelerde ya da Rusya anakarasındaki havaalanlarında imha etti.
Kiev, MiG'lerinden en az 22'sini kaybetti ama Almanya, Polonya ve Slovakya, çoğunlukla yedek parça kaynağı haline gelen 27 benzer uçak hibe etti.
Uzmanlar, Fransa ve İsveç gibi Batılı ülkelerin gelişmiş savaş uçaklarını teklif etmelerine rağmen Washington'un Kiev'i F-16'ları kabul etmeye zorlayarak bu uçakların Ukrayna'da on yıllar boyunca kullanılmasını sağladığını söylüyor.
Kiev'de yaşayan analist Aleksey Kushch Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada "Bu Amerikan askeri sanayi kompleksinin savunması ve jeopolitik nüfuz meselesidir" dedi.
Kaynak: Mepa News