Yemen’in kuzeyindeki uzak bir bölgede, açlıkla boğuşan çocuklar ve ailelerinin bölgede yetişen bir şarmaşık türünü kaynatıp elde ettikleri acı, asidik yeşil macundan başka yiyecek hiçbir şeyleri yok. Bölgeyi ziyaret eden uluslararası insani yardım örgütleri insanların yaşadığı koşullar ve çektikleri acılar karşısında hayrete düştü.
Açlıktan ölmek üzere olan onlarca çocuk
AP tarafından bölgeye gerçekleştirilen ziyaret esnasında Aslam’ın ana sağlık merkezi onlarca açlıktan ölmek üzere olan çocukla doluydu. İnanılmaz derecede zayıf, gözleri kocaman olmuş çocuklar hemşirelerin bir leğenden yaptıkları tartıda tartılmak üzere sıralarını bekliyordu. Kağıt gibi olmuş derileri, kalem gibi ipince kollarını ve bacaklarını ve yumru olmuş dizlerini sımsıkı sarmıştı. Hemşireler kollarının genişliğini ölçerken sadece birkaç santimetre oldukları görüldü ki bu açlığın en kötü evresi manasına gelmekte.
Aslam’da bu yıl şu ana kadar en az 20 çocuk açlıktan öldü. Gerçek sayılar ise çok daha fazla çünkü açlık sonucu evlerinde ölen çocukları ailelerin çoğu durumu rapor etmiyor.
Açlıktan ölmek üzereyken kliniğe getirilen Zehra’nın annesi de çok zayıf ve vücudu ona verecek süt üretemiyor. Zehar'nın annesi şöyle söylüyor: “Zehra doğduğundan beri ne ilaç ne de süt alacak paramız oldu.”
Yardım görevlilerinden bir tanesi; “21. yüzyılda yaşıyoruz ama savaşın bize yaptığına bakın. Buradakileri gördükten sonra ben kendi evimde nasıl ağzıma yemek süreyim” diyor.
Yemen'de savaş ve açlık
Aslam’da her geçen gün kötüye giden açlık, hali hazırda çok fazla görev yükü altında kalmış ve yerel yetkililerin baskısı altında ezilen uluslararası yardım sisteminin kendi yardım çığlıkları. Yine de dışarıdan gelecek yardımlar Yemen’de açlık nedeniyle toplu ölümler yaşanmasının önünde duran tek engel. Alsam’daki durum, aslında yetkililerin aylardır yana yakıla insanların dikkatini çekmeye çalıştıkları bir argümanı ispatlıyor: Uzun süren savaşlarda, açlığın yayılma hızı insanları hayatta tutma çabalarından çok daha fazla.
BM ajanslarına, Aslam’da neden ihtiyacı olanlara yiyecek ulaşmadığı sorulduğunda karşılık olarak şaşkınlık ve endişe ile karşılaşılıyor. Hem uluslararası hem de yerel yardım kuruluşları durumu inceledi. Soruşturmanın bitmesini beklemeden 10.000 yiyecek kolisi bölgeye yollanıldı ve çocukların hastaneye taşınması için fazladan mobil ünite bölgeye gitti.
Sağlık Bakanlığı'na bağlı bir yetkili olan Velid el-Şamşan hastaneye tedavi olmak için getirilen çocukların bir süre sonra ya daha kötü durumda geri geldiklerini ya da öldüklerini, ölümlerin de sağlık merkezlerine uzak yerlerde yaşayanlar arasında daha yaygın olduğunu söylüyor.
Alsam’ın da bir parçası olan Haccah’da 17.000 ağır akut beslenme yetersizliği vakası bulunuyor. Bu daha önce görülmemiş rekor bir sayı.
İran ve Suudi Arabistan'ın vekalet savaşı
Yemen’deki iç savaş ülkenin zaten her zaman hassas olan halkını besleme kapasitesini yerle bir etti. Şii Husiler ederek ülkenin kuzeyini ele geçirdi, Suudi önderliğindeki koalisyon da ABD’nin tam desteğini arkasına alarak İran destekli Husileri bombalayarak girdikleri yoldan vazgeçirmeye kararlı görünüyor.
Ülkede 2.9 milyon kadın ve çocuk akut beslenme yetersizliğinin pençesinde iken, buna ilaveten 400.000 çocuk da her an açlıktan ölme tehlikesi ile karşı karşıya.
Dışardan yardım almaması halinde açlıktan ölecek seviyedeki insanların sayısı bir yılda yüzde 25 artarak 29 milyonluk ülkede 8.4 milyona ulaştı. BM bu ay yaptığı açıklamada, Yemen para biriminin hızla değer kaybetmesinden dolayı bu sayıya kısa süre içinde 3.5 milyon insanın daha ekleneceği uyarısında bulundu.
İnsani yardımlara engel olunuyor
Aslam gibi uzak bölgelerde durumun bu derece kötü olmasının ise belli başlı sebepleri var. Bunlardan en barizi, Husilerin ağır baskısı altındaki WFP ve UNICEF gibi uluslararası yardım dernekleri, Husiler tarafından kendilerine verilen listelere göre yardım sevkiyatı gerçekleştiriyor. Husilerin insanlara adaletli davranmadığı ifade ediliyor. Özellikle Aslam’da ise Arapça “ötekileştirilmiş” manasına gelen “Muhammeşin” adı verilen ve diğer Yemenlilerden daha koyu tenli bir topluluk yerel halk tarafından dışlanmış durumda olup, bir hakaret olarak çöp toplamaya, işçilik yapmaya veya dilenmeye zorlanmakta. Husilerin, özellikle bu insanların insani yardımdan pay almaması için kayıtlarla oynadığı öne sürülüyor.
Bölgede görev yapan bir insani yardım yetklisi; “İnsani yardım kuruluşları nasıl yardıma muhtaç insanlara yiyecek ulaştırmak için elinden geleni yapıyorsa Husiler de bu insanların yardım almaması için aynı şekilde elinden geleni yapıyor” diyerek durumu özetliyor.
Yardım listesine adını yazdırmak için 15 Amerikan senti rüşvet ödemek gerekiyor. Bu miktar az gelebilir ama insanların bunu ödeyecek gücü yok.
Suudi Arabistan'ın da hedef gözetmeyen bombardımanı ülkede durumu daha da kötü hale getiriyor.
İnsanlar açlıktan yaprak yiyor
Bu güçlükler karşısında Aslam’daki insanlar her geçen gün “halas” yani Türkçesi “Arap balmumu bitkisi” olan bir sarmaşığı daha fazla tüketmeye zorlanıyor. Kısa süre önce sadece çok zorda kaldıklarında yedikleri bu bitkiyi her öğünde yemeye başladılar. Kadınlar bu sarmaşığı toplayıp, yıkayıp kaynatmak için saatlerini harcıyor. Bitki çok fazla tüketilmesi halinde ağır ishal vakalarına neden oluyor. Halkın bu sarmaşığı yıkamak için kullandığı suya zaten kanalizyon suyu karışmış olduğundan ishale yakalanmaları kaçınılmaz oluyor.
Yedi çocuğundan iki tanesi zihinsel engelli olan Zehra’nın annesi, çocuklarını eve zincirle bağlamak zorunda kalmış. Baba ise bütün gün şehirde umutsuzca dolaşıp yiyecek arıyor.
Zehra’nın annesi “koca kafalıların (parası ve bağlantıları olan insanlar) uluslararası yardım faaliyetleri kapsamında gönderilen yiyecekleri kendileri için aldıklarını" söylüyor. “Bizim sadece Allah’ımız var. Biz fakiriz ve hiçbir şeyimiz yok.”
Kaynak: AP, Mepa News