Stoltenberg NATO ABD'siz olmaz dedi, Rusya'dan yanıt geldi

Jens Stoltenberg ittifakın 75. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen bir törende konuştu.

ABD'nin Avrupa'ya güvenlik sağlarken, Avrupalı müttefiklerinin ordularına, istihbaratına ve diplomatik gücüne de ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Stoltenberg, "Tek başına Amerika'ya inanmadığım gibi tek başına Avrupa'ya da inanmıyorum" dedi.

"Amerika ve Avrupa'nın NATO'da birlikte olduğuna inanıyorum, çünkü birlikte daha güçlü ve güvendeyiz."

NATO şefinin açıklamaları, ittifakın Ukrayna'ya uzun vadeli askeri destek sağlamak için beş yıllık 100 milyar euroluk bir fonu değerlendirdiği sırada geldi. Böylelikle Kiev'e yapılan yardım ABD ya da diğer NATO ülkelerindeki siyasi değişikliklerle tehlikeye atılmamış olacak.

ABD'nin 60 milyar dolar tutarındaki yardım paketi, Cumhuriyetçi milletvekillerinin ve savaşı "bir günde" sona erdirmekten söz eden Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump'ın direnişi nedeniyle aylardır Kongre'de bekletiliyor.

Stoltenberg konuşmasında, kuruluşunda 12 ülke olan NATO'nun 32 ülkeye ulaşması nedeniyle "bir şeyleri doğru yapıyor" olması gerektiğini söyledi. En yeni üyeler İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgali sonucunda tarafsızlıklarını terk ederek ittifaka katılmışlardı.

Rusya’dan yanıt

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov konuşmaya cevaben yaptığı açıklamada Rusya ile NATO arasındaki ilişkilerin "doğrudan çatışma seviyesine kaydığını" çünkü ittifakın Ukrayna çevresindeki çatışmaya zaten "dahil olduğunu" söyledi.

Peskov, NATO'nun bir savunma ittifakı olmasına rağmen, "ABD tarafından bir çatışma aracı olarak tasarlandığını, yapılandırıldığını, oluşturulduğunu ve kontrol edildiğini" ve artık "istikrarı bozucu bir unsur" olduğunu iddia etti.

32 üyeli ittifak Ukrayna'ya uzun vadeli askeri destek için bir planlama yapmayı kabul etti.

Bazı ülkeler bu girişimi sadece teoride destekledi. Rusya ile yakın ilişkilerini sürdüren Macaristan, "ittifakı savaşa yaklaştıracak ya da savunma amaçlı bir koalisyondan saldırı amaçlı bir koalisyona dönüştürecek hiçbir NATO önerisine" destek vermeyeceği uyarısında bulundu.

Macar hükümeti uzun süredir Ukrayna'nın Rusya'ya karşı mücadelesini finanse etmeye yönelik uluslararası girişimlerden uzak durmaya çalışıyor ve bir dönem AB'nin Ukrayna'ya 50 milyar euroluk bir yardım paketi sağlama planını engelledi.

Stoltenberg desteğin çerçevesine henüz karar verilmediğini kabul etti ancak NATO dışişleri bakanlarının prensipte anlaştıklarını söyledi: "Hiç şüpheniz olmasın, Ukrayna şimdi ve uzun vadede NATO desteğine güvenebilir."

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba NATO karargahında gazetecilere yaptığı açıklamada "-NATO'nun- doğum günü partisini bozmak" istememekle birlikte ülkesinin hava savunmasını, özellikle de Patriot füzelerini geliştirmek için yardıma ihtiyacı olduğunu söyledi.

Kuleba, "Ukraynalıların hayatını kurtarmak, Ukrayna ekonomisini kurtarmak ve Ukrayna şehirlerini kurtarmak Patriotların ve diğer hava savunma sistemlerinin mevcudiyetine bağlıdır" dedi.

Hava üstünlüğünden yoksun olan ve zorlu Rus savunmasıyla karşı karşıya kalan Ukrayna'nın karşı saldırısı geçen yıl durma noktasına geldi ve şimdi de doğudaki cephe hattında silahsız kalma riskiyle karşı karşıya.

Beyaz Saray'ın Aralık ayında yaptığı açıklamaya göre ABD, 2022'deki işgalden bu yana Ukrayna'ya diğer tüm NATO devletlerinden daha fazla mali yardımda bulundu -44 milyar dolardan fazla- Ancak bu yardım, başkanlık seçimlerine aylar kala siyasi bir çekişmeye dönüşmüş durumda.

Cumhuriyetçi aday Donald Trump sık sık harcama miktarını eleştiriyor. Ayrıca uzun zamandır ABD'nin ittifakın geri kalanından daha fazla mali yükü omuzladığından şikayet ediyor.

NATO üyelerinin üçte ikisinden daha azı yüzde 2'lik finansman hedefine ulaşma yolunda ilerliyor.

NATO'nun Avrupalı müttefiklerinin ABD için önemini vurgulayan Stoltenberg, 2001 yılındaki 11 Eylül saldırılarının ardından ABD'nin yardımına koşanların müttefikleri olduğunu belirtti. Bu saldırı, ittifakın temel ilkelerinden biri olan ve bir müttefike yapılan saldırının tüm müttefiklere yapılmış sayılması ilkesinin uygulandığı tek olaydı.

Rusya'ya en yakın NATO müttefikleri silahlı kuvvetlerini güçlendirme çabalarını hızlandırmış durumda.

Norveç askere aldığı asker sayısını arttırırken, Danimarka zorunlu askerliği kadınlara da yaymayı ve hizmet süresini arttırmayı planladığını açıkladı. Letonya ve İsveç kısa süre önce askerlik hizmetini yeniden başlatırken, Litvanya Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhak etmesinin ardından askerlik hizmetini geri getirdi.

Kaynak: Mepa News, BBC